Айқұлақ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
'''Айқұлақ''' - ертедегі қазақ балаларының жылы маусымда, көбіне,жазда ойналатып дәстүрлі ойынының атауы. Кешке балалар жиналып бірін [[қасқыр]], бірін [[қойшы]], бірін [[ит]] деп атап, араларынан үш баланы шығарады. «Қасқыр» болған баланың екі шекесіне екі тақияны орамалмен маңдайынан орай тікірейтіп байлап, арқасына киім-кешек тығып томпайтып, белiн астынан буып, қасқырға» айналдырған соң балаларға жақындатпай, бір бұтаның тасасына жасырады. «Қойшы» болатын балаға жыртық шапан, берік кигізіп, қолына бір таяқ беріп, «ит» болған баланы қасына ертіп, қойлардың жанына жатқызады. Бір топ бала «қой» болып топтасады, біраз бала «көгенделген қозы-лақ» болып қатарласып тұрады. Біраз уақыттан кейін «көгендегі қозы-лақтар» мен қорадағы «қойлар» дүр етіп үркеді, сол кезде «ит» үріп, қасқырмен» арсылдасып қалғанда, «қойшы» да айтақтап «қозы-лақты» айырып алады. Сөйтіп, «қасқыр» бірде алып кетіп, бірде құр кетіп жүріп, әйтеуір сол «қойлардың» бәрін тауысады. |
'''Айқұлақ''' - ертедегі [[қазақ]] балаларының жылы маусымда, көбіне,жазда ойналатып дәстүрлі ойынының атауы. Кешке балалар жиналып бірін [[қасқыр]], бірін [[қойшы]], бірін [[ит]] деп атап, араларынан үш баланы шығарады. «Қасқыр» болған баланың екі шекесіне екі тақияны орамалмен маңдайынан орай тікірейтіп байлап, арқасына киім-кешек тығып томпайтып, белiн астынан буып, қасқырға» айналдырған соң балаларға жақындатпай, бір бұтаның тасасына жасырады. «Қойшы» болатын балаға жыртық шапан, берік кигізіп, қолына бір таяқ беріп, «ит» болған баланы қасына ертіп, қойлардың жанына жатқызады. Бір топ бала «қой» болып топтасады, біраз бала «көгенделген қозы-лақ» болып қатарласып тұрады. Біраз уақыттан кейін «көгендегі қозы-лақтар» мен қорадағы «қойлар» дүр етіп үркеді, сол кезде «ит» үріп, қасқырмен» арсылдасып қалғанда, «қойшы» да айтақтап «қозы-лақты» айырып алады. Сөйтіп, «қасқыр» бірде алып кетіп, бірде құр кетіп жүріп, әйтеуір сол «қойлардың» бәрін тауысады. |
||
Бұл ойын екінші басталғанда да сол бұрынғы тәртіп бойынша жалғасады. Ойынның маңызы - балаларды малсақ етіп баулуға бағытталды. Ойын кезінде тыйым салынған атауларды айтуға болмайды. Айталық, ойыншылар қасқыр атауын атамай бөрі, итқұс деп айтулары қажет. Айқұлақ ойынының кейбір өңірде кездесетін атауы ''аюқұлақ''.<ref> Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2 </ref> |
Бұл ойын екінші басталғанда да сол бұрынғы тәртіп бойынша жалғасады. Ойынның маңызы - балаларды малсақ етіп баулуға бағытталды. Ойын кезінде тыйым салынған атауларды айтуға болмайды. Айталық, ойыншылар қасқыр атауын атамай бөрі, итқұс деп айтулары қажет. Айқұлақ ойынының кейбір өңірде кездесетін атауы ''аюқұлақ''.<ref> Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2 </ref> |
||
21:52, 2012 ж. тамыздың 10 кезіндегі нұсқа
Айқұлақ - ертедегі қазақ балаларының жылы маусымда, көбіне,жазда ойналатып дәстүрлі ойынының атауы. Кешке балалар жиналып бірін қасқыр, бірін қойшы, бірін ит деп атап, араларынан үш баланы шығарады. «Қасқыр» болған баланың екі шекесіне екі тақияны орамалмен маңдайынан орай тікірейтіп байлап, арқасына киім-кешек тығып томпайтып, белiн астынан буып, қасқырға» айналдырған соң балаларға жақындатпай, бір бұтаның тасасына жасырады. «Қойшы» болатын балаға жыртық шапан, берік кигізіп, қолына бір таяқ беріп, «ит» болған баланы қасына ертіп, қойлардың жанына жатқызады. Бір топ бала «қой» болып топтасады, біраз бала «көгенделген қозы-лақ» болып қатарласып тұрады. Біраз уақыттан кейін «көгендегі қозы-лақтар» мен қорадағы «қойлар» дүр етіп үркеді, сол кезде «ит» үріп, қасқырмен» арсылдасып қалғанда, «қойшы» да айтақтап «қозы-лақты» айырып алады. Сөйтіп, «қасқыр» бірде алып кетіп, бірде құр кетіп жүріп, әйтеуір сол «қойлардың» бәрін тауысады.
Бұл ойын екінші басталғанда да сол бұрынғы тәртіп бойынша жалғасады. Ойынның маңызы - балаларды малсақ етіп баулуға бағытталды. Ойын кезінде тыйым салынған атауларды айтуға болмайды. Айталық, ойыншылар қасқыр атауын атамай бөрі, итқұс деп айтулары қажет. Айқұлақ ойынының кейбір өңірде кездесетін атауы аюқұлақ.[1]
Дереккөздер
- ↑ Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |