Сасани әулеті: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
83-жол: 83-жол:
[[ca:Imperi Sassànida]]
[[ca:Imperi Sassànida]]
[[ceb:Dinastiyang Sasanida]]
[[ceb:Dinastiyang Sasanida]]
[[ckb:ئیمپراتۆری ساسانی]]
[[ckb:ساسانییەکان]]
[[cs:Sásánovci]]
[[cs:Sásánovci]]
[[cy:Sassaniaid]]
[[cy:Sassaniaid]]

17:34, 2013 ж. наурыздың 4 кезіндегі нұсқа

{{{атауы}}}

 

 




Сасани мүсіні

Сасани әулеті – Таяу және Орта Шығыста 3 – 7 ғасырларда билік құрған иран әулеті. Парсы аңыздары бойынша елдің тұңғыш патшасы Сасанның есімімен аталған. Әулеттің негізін қалаушы Папактың ұлы Ардашир І 224 жылы Парфия патшалығын күйретті де, 226/227 жылдары Ктесифонда таққа отырды. Ардашир І және Шапур І (239 – 272) тұсында Иран біріктіріліп, батысы мен шығысындағы кең байтақ аймақтар қосылды. Сасани әулетінің Римді жеңуі мемлекетті нығайтып, шаїиншаїтың орталық өкімет билігін күшейтуіне мүмкіндік берді. Зороастризм мемлекеттік дінге айналды. 5 ғасырда Арменияның, Кавказ Албаниясының, Иберияның патшалары болып Сасани әулетінің мирасқорлары қойылды. Жергілікті халықтарды қанау күшейіп, 571 – 572 жылдары Арменияда көтеріліс болып өтті. 5 ғасырдың 90-жылдарында Маздактар қозғалысы өріс алды. Сасани әулеті билеген мемлекет 558 – 568 жылдары эфталиттерді (ақ ғұндар) талқандап, Ауғанстан мен Орталық Азияның (Әмударияның оңтүстік-батысы) бірқатар жерлерін қосып алды. Йемен бағындырылып, 589 жылы шамасында елге басып кірген түріктер талқандалды. Бірақ 7 ғасырдың басында Сасани әулеті әлсіреп кетті де, Йездегерд ІІІ (632 – 651/652) тұсында мемлекетті арабтар жаулап алды. [1]

Азия 400 жылдары, Сасани империясы.
Сарвестан сарайы құрылысы

Сілтемелер

Пайдаланған әдебиет

  1. Қазақ энциклопедиясы, 10 том

Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link GA Үлгі:Link GA