Ғаламшар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
'''Ғаламшар''' немесе '''Планета''' (көне лат. planeta, грек. aster planetеs — кезбе жұлдыздар) — өз [[орбита]]сы бойынша [[Күн]]ді не басқа [[жұлдыз]]ды айнала қозғалатын, гравитациялық өріс жасауға өз салмағы жеткілікті, соның нәтижесінде шар тәріздес орбитаға ие [[аспан денесі]]. |
'''Ғаламшар''' немесе '''Планета''' (көне лат. planeta, грек. aster planetеs — кезбе жұлдыздар) — өз [[орбита]]сы бойынша [[Күн]]ді не басқа [[жұлдыз]]ды айнала қозғалатын, гравитациялық өріс жасауға өз салмағы жеткілікті, соның нәтижесінде шар тәріздес орбитаға ие [[аспан денесі]]. <ref>“Қазақ Энциклопедиясы”, VII-том</ref> |
||
[[Сурет:1e7m comparison Uranus Neptune Sirius B Earth Venus.png|thumb|alt=A.|Уран (солда), Нептун (оңда), Жер (төменгі солда), Сириус B (төменгі ортада) және Шолпан (төменгі оңда).]] |
[[Сурет:1e7m comparison Uranus Neptune Sirius B Earth Venus.png|thumb|alt=A.|Уран (солда), Нептун (оңда), Жер (төменгі солда), Сириус B (төменгі ортада) және Шолпан (төменгі оңда).]] |
||
Ғаламшар — өздігінен жарық шығармайтын, жұлдызды айнала қозғалатын, орталық жарық көзімен салыстырғандағы массасы шағын аспан денесі. [[Күн жүйесі]]нде 9 үлкен планета, 43 планета серіктері, бірнеше ондаған мың [[кіші планеталар]] ([[астероид]]тар) белгілі. Үлкен планеталардың пішіні сфера тәрізді, соған жақынырақ болады. Күн жүйесіндегі Планеталар Күн жарығын шағылдырғандықтан көрінеді. Кейбір жақын жұлдыздың айналасындағы Планета осы жүйенің масса центрінің түзу сызықты қозғалыс траектория маңайында тербелуін бақылау арқылы анықталады. Қазіргі космогон. теория бойынша планеталық жүйелер [[Галактика]]да кеңінен тараған құбылыс болып табылады. |
Ғаламшар — өздігінен жарық шығармайтын, жұлдызды айнала қозғалатын, орталық жарық көзімен салыстырғандағы массасы шағын аспан денесі. [[Күн жүйесі]]нде 9 үлкен планета, 43 планета серіктері, бірнеше ондаған мың [[кіші планеталар]] ([[астероид]]тар) белгілі. Үлкен планеталардың пішіні сфера тәрізді, соған жақынырақ болады. Күн жүйесіндегі Планеталар Күн жарығын шағылдырғандықтан көрінеді. Кейбір жақын жұлдыздың айналасындағы Планета осы жүйенің масса центрінің түзу сызықты қозғалыс траектория маңайында тербелуін бақылау арқылы анықталады. Қазіргі космогон. теория бойынша планеталық жүйелер [[Галактика]]да кеңінен тараған құбылыс болып табылады. |
||
| 5-жол: | 5-жол: | ||
[[2006]] ж. тамызында [[Прага]] қаласында 75 елден жиналған 2,5 мыңдай астроном [[Халықаралық астрономиялық одақ]] маслихатында ресми түрде ғаламшар мәртебесін алу үшін [[аспан денесі]]не қажетті көрсеткіштерді бекітті. |
[[2006]] ж. тамызында [[Прага]] қаласында 75 елден жиналған 2,5 мыңдай астроном [[Халықаралық астрономиялық одақ]] маслихатында ресми түрде ғаламшар мәртебесін алу үшін [[аспан денесі]]не қажетті көрсеткіштерді бекітті. |
||
1930 жылы ашылған содан бері Күн жүйесіндегі 9-шы ғаламшар саналып келген [[Плутон]] мәртебесінен айырылды. Жаңа жіктелім бойынша [[Плутон (шағын ғаламшар)|Плутон]] енді шағын ғаламшарлар немесе планетоидтар санатына жатады. |
1930 жылы ашылған содан бері Күн жүйесіндегі 9-шы ғаламшар саналып келген [[Плутон]] мәртебесінен айырылды. Жаңа жіктелім бойынша [[Плутон (шағын ғаламшар)|Плутон]] енді шағын ғаламшарлар немесе планетоидтар санатына жатады. <ref>{{cite web | first=Brad |last=Amburn |title=Behind the Pluto Mission: An Interview with Project Leader Alan Stern |work=Space.com |date=2006-02-28 |url=http://www.space.com/scienceastronomy/060228_stern_interview.html |accessdate=2008-08-23}}</ref> |
||
Енді аспанда 8 ғаламшар ғана қалды. Олар: |
Енді аспанда 8 ғаламшар ғана қалды. Олар: |
||
| 16-жол: | 16-жол: | ||
# [[Уран (ғаламшар)|Уран]] |
# [[Уран (ғаламшар)|Уран]] |
||
# [[Нептун (ғаламшар)|Нептун]] |
# [[Нептун (ғаламшар)|Нептун]] |
||
{{Күн жүйесі}} |
{{Күн жүйесі}} |
||
== Пайдаланылған әдебиет == |
|||
== Дереккөздер == |
|||
“Қазақ Энциклопедиясы”, VII-том |
|||
<references/> |
|||
== Тағы қараңыз == |
== Тағы қараңыз == |
||
20:16, 2013 ж. наурыздың 4 кезіндегі нұсқа
Ғаламшар немесе Планета (көне лат. planeta, грек. aster planetеs — кезбе жұлдыздар) — өз орбитасы бойынша Күнді не басқа жұлдызды айнала қозғалатын, гравитациялық өріс жасауға өз салмағы жеткілікті, соның нәтижесінде шар тәріздес орбитаға ие аспан денесі. [1]
Ғаламшар — өздігінен жарық шығармайтын, жұлдызды айнала қозғалатын, орталық жарық көзімен салыстырғандағы массасы шағын аспан денесі. Күн жүйесінде 9 үлкен планета, 43 планета серіктері, бірнеше ондаған мың кіші планеталар (астероидтар) белгілі. Үлкен планеталардың пішіні сфера тәрізді, соған жақынырақ болады. Күн жүйесіндегі Планеталар Күн жарығын шағылдырғандықтан көрінеді. Кейбір жақын жұлдыздың айналасындағы Планета осы жүйенің масса центрінің түзу сызықты қозғалыс траектория маңайында тербелуін бақылау арқылы анықталады. Қазіргі космогон. теория бойынша планеталық жүйелер Галактикада кеңінен тараған құбылыс болып табылады.
2006 ж. тамызында Прага қаласында 75 елден жиналған 2,5 мыңдай астроном Халықаралық астрономиялық одақ маслихатында ресми түрде ғаламшар мәртебесін алу үшін аспан денесіне қажетті көрсеткіштерді бекітті.
1930 жылы ашылған содан бері Күн жүйесіндегі 9-шы ғаламшар саналып келген Плутон мәртебесінен айырылды. Жаңа жіктелім бойынша Плутон енді шағын ғаламшарлар немесе планетоидтар санатына жатады. [2]
Енді аспанда 8 ғаламшар ғана қалды. Олар:
| ||||||||||||||||||||||
Дереккөздер
- ↑ “Қазақ Энциклопедиясы”, VII-том
- ↑ Amburn, Brad Behind the Pluto Mission: An Interview with Project Leader Alan Stern. Space.com (28 ақпан 2006). Тексерілді, 23 тамыз 2008.
Тағы қараңыз
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |