Клавдий Птолемей: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш r2.7.3) (бот изменил: tl:Tolomeo на tl:Ptolomeo
ш Bot: Migrating 86 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q34943 (translate me)
22-жол: 22-жол:


{{Link FA|sl}}
{{Link FA|sl}}

[[af:Ptolemaeus]]
[[als:Ptolemäus]]
[[an:Claudio Ptolomeu]]
[[ar:كلاوديوس بطليموس]]
[[arz:كلاوديوس بطليموس]]
[[ast:Claudio Ptolomeo]]
[[az:Ptolemey]]
[[be:Клаўдзій Пталемей]]
[[be-x-old:Кляўдыюс Пталемэй]]
[[bg:Клавдий Птолемей]]
[[bn:টলেমি]]
[[br:Klaudios Ptolemaios]]
[[bs:Ptolomej]]
[[ca:Claudi Ptolemeu]]
[[cbk-zam:Claudio Ptolomeo]]
[[cs:Klaudios Ptolemaios]]
[[cy:Ptolemi]]
[[da:Ptolemæus]]
[[de:Claudius Ptolemäus]]
[[el:Κλαύδιος Πτολεμαίος]]
[[en:Ptolemy]]
[[eo:Ptolemeo]]
[[es:Claudio Ptolomeo]]
[[et:Ptolemaios]]
[[eu:Klaudio Ptolomeo]]
[[fa:بطلمیوس]]
[[fi:Klaudios Ptolemaios]]
[[fiu-vro:Ptolemaiosõ Klaudios]]
[[fr:Ptolémée]]
[[fy:Ptolemaeus]]
[[ga:Tolamaes]]
[[gd:Ptolomaidh]]
[[gl:Ptolomeo]]
[[he:תלמי (אסטרונום)]]
[[hi:क्लाडियस टॉलमी]]
[[hr:Klaudije Ptolemej]]
[[hu:Klaudiosz Ptolemaiosz]]
[[hy:Պտղոմեոս Կլավդիոս]]
[[ia:Ptolemeo]]
[[id:Claudius Ptolemaeus]]
[[it:Claudio Tolomeo]]
[[ja:クラウディオス・プトレマイオス]]
[[jv:Claudius Ptolemaeus]]
[[ka:პტოლემე]]
[[ko:클라우디오스 프톨레마이오스]]
[[ku:Batlamyûs]]
[[la:Claudius Ptolemaeus]]
[[lb:Ptolemäus]]
[[lt:Klaudijus Ptolemėjus]]
[[lv:Ptolemajs]]
[[mdf:Птолемей, Клавди]]
[[mk:Клавдиј Птоломеј]]
[[ml:ടോളമി]]
[[ms:Ptolemy]]
[[my:တော်လမီ]]
[[nds-nl:Ptolemaeus]]
[[nl:Claudius Ptolemaeus]]
[[nn:Klaudios Ptolemaios]]
[[no:Klaudios Ptolemaios]]
[[oc:Claudi Ptolemèu]]
[[pa:ਕਲੌਡੀਅਸ ਟੋਲੇਮੀ]]
[[pl:Klaudiusz Ptolemeusz]]
[[pms:Clàudi Tolomé]]
[[pnb:بطلیموس]]
[[pt:Ptolemeu]]
[[ro:Ptolemeu]]
[[ru:Клавдий Птолемей]]
[[sah:Клавдий Птолемей]]
[[scn:Tulumeu]]
[[sh:Klaudije Ptolomej]]
[[simple:Ptolemy]]
[[sk:Klaudios Ptolemaios]]
[[sl:Ptolemaj]]
[[sq:Klaudio Ptolomeu]]
[[sr:Клаудије Птолемеј]]
[[sv:Klaudios Ptolemaios]]
[[ta:தொலெமி]]
[[th:ทอเลมี]]
[[tl:Ptolomeo]]
[[tr:Batlamyus]]
[[tt:Клавдий Птолемей]]
[[uk:Клавдій Птолемей]]
[[ur:بطلیموس]]
[[vi:Claudius Ptolemaeus]]
[[war:Ptolemy]]
[[zh:托勒密]]

19:18, 2013 ж. наурыздың 11 кезіндегі нұсқа



Ptolemy

An early Baroque artist's rendition of Claudius Ptolemaeus.
Дүниеге келгені: c. AD 90
Egypt
Қайтыс болғаны: c. AD Үлгі:Death year and age
Alexandria, Egypt
Мансабы: mathematician, geographer, astronomer, astrologer

Клавдий Птолемей - грек математигі және астрономы. Клавдий Птолемейдің өмір жолы туралы мағұлмат жоқтың қасы, тек қана біздің заманымыздың 120 жылынан бастап Александрияда өмір сүргені белгілі. Ол өзінің жетістіктері негізінде арабтар «Алмагест» деп атап кеткен. Үлкен еңбектің авторы «Алмагест» арабша «алмаджести», яғни «аса ұлы» шығарма дегенді білдіреді. Птолемейдің бірінші кітабында гректердің триогеометриясы жүйелі түрде баяндалған. Мұнда 0º бастап 180º дейінгі хордалардың таблицалары келтірілген. Тарихи жазбалар бойынша хордалар таблицасын алғаш жасаушы ретінде б.з.д. 2 ғасырда өмір сүрген астраном математик Гипарх екен. Бірақ ол таблицалар бізге жеткен жоқ. Грек математиктерінде бұл кезде синус, косинус және тангенс сызықтары болмаған. Бұлардың радиусы тұрақты дөңгелектің центрлік бұрыштарына сәйкес келетін хордалардың ұзындығын есептейді. Птолемей дөңгелек шеңбердің 360º, ал оның диаметрін 120 бөлікке бөледі, сөйтіп, хорданың ұзындығын дөңгелектің радиусы (орнықты) арқылы өрнектейді. Басқа бұрыштарға қандай хордалар сәйкес келетінін анықтауға Птолемей шеңберді іштей сызылған төртбұрыш дөңгелекке іштей сызылса, онда оның диогональдарының көбейтіндісі қарама – қарсы қабырғалардың көбейтінділерінің қосындысына тең болады. Бұл теорема қазір Птолемейдің есімімен аталып жүр. Қортындылай келгенде ұлы математиктер математиканы дамытуда адамзатты ғажайып жаңалықтармен әлі талай қуантады. Ғылым тарихына көз салғанда адамзаттың асыл перезенттері ашқан ұлы жаңалықтарға тоқталмай өте алмаймыз, өйткені басқалар мен салыстырғанда бұлардың ойлары орасан зор. Таланттары ерекше биік тұрады. Бұлардың ғылыми идеялары болашаққа өзінің нұрын шашады.

Үлгі:Link FA