Қырым хандығы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш r2.7.3) (Боттың үстегені: fa:خانات کریمه
ш Bot: Migrating 51 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q160440 (translate me)
50-жол: 50-жол:
[[Санат:Ресей тарихы]]
[[Санат:Ресей тарихы]]
[[Санат:Украинадағы Ислам]]
[[Санат:Украинадағы Ислам]]

[[an:Khanato de Crimea]]
[[ar:خانية القرم]]
[[az:Krım xanlığı]]
[[be:Крымскае ханства]]
[[bg:Кримско ханство]]
[[br:Khanat Krimea]]
[[ca:Khanat de Crimea]]
[[crh:Qırım Hanlığı]]
[[cs:Krymský chanát]]
[[da:Krim-khanatet]]
[[de:Khanat der Krim]]
[[el:Χανάτο της Κριμαίας]]
[[en:Crimean Khanate]]
[[eo:Krimea Ĥanlando]]
[[es:Kanato de Crimea]]
[[et:Krimmi khaaniriik]]
[[eu:Krimeako khanerria]]
[[fa:خانات کریمه]]
[[fi:Krimin kaanikunta]]
[[fr:Khanat de Crimée]]
[[ga:Cánacht na Crimé]]
[[he:ח'אנות קרים]]
[[hi:क्राइमियाई ख़ानत]]
[[hr:Krimski kanat]]
[[hu:Krími Tatár Kánság]]
[[is:Krímkanatið]]
[[it:Khanato di Crimea]]
[[ja:クリミア・ハン国]]
[[ka:ყირიმის სახანო]]
[[ko:크림 한국]]
[[krc:Кърым ханлыкъ]]
[[lt:Krymo chanatas]]
[[lv:Krimas haniste]]
[[mn:Крымын ханлиг]]
[[ms:Kekhanan Krimea]]
[[nl:Kanaat van de Krim]]
[[no:Krim-khanatet]]
[[os:Хъырымы ханад]]
[[pl:Chanat Krymski]]
[[pnb:قریم یورتی]]
[[pt:Canato da Crimeia]]
[[ro:Hanatul Crimeii]]
[[ru:Крымское ханство]]
[[sk:Krymský chanát]]
[[sr:Кримски канат]]
[[sv:Krimkhanatet]]
[[tr:Kırım Hanlığı]]
[[tt:Кырым ханлыгы]]
[[uk:Кримське ханство]]
[[ur:خانان کریمیا]]
[[zh:克里米亞汗國]]

18:50, 2013 ж. наурыздың 11 кезіндегі нұсқа

{{{атауы}}}
Сурет:Tokhtogha coin.jpg




Қырым татар сарбаздары польшалық сарбаздармен соғысуда.
Mengli Giray at the court of Ottoman sultan Bayezid II

Қырым Хандығы-Алтын Орда ыдырағаннан кейін Қырым түбегінде құрылған мемлекет (1430 — 1783). 13 ғасырдың аяғында Қырым түбегінде Алтын Ордаға тәуелді ерекше аймақ құрылды. Оның орт. — Солхат қаласы болды. Алтын Орда билеушілерінің өзара күрес-тартыстарынан кейін Меңлі Гирей хан (1428 — 1515) 1443 жылы тәуелсіз Қырым Хандығының негізін қалады. Оған Қырым түбегінен басқа Днепрдің төменгі бөлігі да кірді. Ол хандықтың астанасын Бахшасарайға көшірді. 1475 жылы Қырымға түрік әскерлері басып кіріп, хандық Түркияға тәуелді болды. Қырым Хандығы Ресей, Украина жерлеріне бірнеше жорықтар жасады. Қырым әскерлерінің орыс жеріне жорықтары әсіресе Ливон соғысы (1558 — 83) кезінде жиіледі. 16 — 17 ғасырларда Ресей өкіметі оңтүстік шекарасын Қырым татарларынан қорғау үшін шекара бекініс шептерін құрды. Орыстардың 1687 — 89 жылдары Қырымға жасаған жорықтары нәтижесіз аяқталды. 18 ғасырдағы орыс-түрік соғысында Ресей жеңіске жетіп, Қырым Хандығы әлсірей бастады. 1774 жылы Күшік-Қайнарджа бітімі бойынша Қырым ХандығыТүркияның қол астынан шығып, Ресейдің қарамағындағы тәуелсіз ел болып танылды. 1783 жылы Қырым Хандығы Ресей империясының құрамына кірді. [1]


Пайдаланған әдебиет

  1. Қазақстан Энциклопедиясы