Сасани әулеті: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш Bot: Migrating 70 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q83891 (translate me)
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
{{Infobox Former Country
{{Infobox Former Country
|native_name = [[Image:Eranshahr.svg|60px]]<ref name=wiesehofer/><br>Erānshahr
|native_name = [[Image:Eranshahr.svg|60px]]<ref name=wiesehofer/><br>Erānshahr
|conventional_long_name = Eran / Eranshahr
|conventional_long_name = Эран / Эраншахр
|common_name = Sassanid Empire
|common_name = Сасани мемлекет
|national_motto =
|national_motto =
|continent = Asia
|continent = Азия
|region = Persia
|region = Иран
|country = Iran
|country = Иран
|era =
|era =
|status =
|status =
|government_type = [[Absolute monarchy]]
|government_type = монархия
|year_start = 224
|year_start = 224
|year_end = 651
|year_end = 651
|event_start =
|event_start =
|event_end = [[Arab]] invasion during the [[Muslim conquests]]
|event_end = Arab invasion during the Muslim conquests
|p1 = Parthian Empire
|p1 = Парфия
|flag_p1 = Parthian Empire 248 - 224 BC.png
|flag_p1 = Parthian Empire 248 - 224 BC.png
|p2 = Indo-Scythians
|p2 = Индо-скиф патшалығы
|p3 = Kushan Empire
|p3 = Кушан патшалығы
|s1 = Rashidun Caliphate
|s1 = Рашидун әулеті
|flag_s1 = Flag of Afghanistan pre-1901.svg
|flag_s1 = Flag of Afghanistan pre-1901.svg
|image_coat =
|image_coat =
25-жол: 25-жол:
|image_map = Sassanid empire map.png
|image_map = Sassanid empire map.png
|image_map_caption = The Sassanid Empire in dark green, territory contested with the East Romans in medium green, maximum gains during Khosrau II's rule in light green
|image_map_caption = The Sassanid Empire in dark green, territory contested with the East Romans in medium green, maximum gains during Khosrau II's rule in light green
|capital = [[Ctesiphon]]
|capital = Ктесифон
|common_languages = [[Middle Persian]]<ref>''Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East'', Vol.1, Ed. Jamie Stokes, (Infobase Publishing, 2009), 601.</ref>
|common_languages = Среднеперсидский<ref>''Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East'', Vol.1, Ed. Jamie Stokes, (Infobase Publishing, 2009), 601.</ref>
|religion = [[Zoroastrianism]] ([[state religion]]), [[Christianity]] and [[Judaism]] (minorities)
|religion = [[заратуштрашылдық]] (мемлекеттік), [[христиандық]] және [[яһудилық]] (азшылық)
|currency =
|currency =
|title_leader = [[List of kings of Persia|Shahanshah]]
|title_leader = Шаһиншаһ
|leader1 = [[Ardashir I]] <small>(first)<small>
|leader1 = Ардашир Папакан
|year_leader1 = 224–241
|year_leader1 = 224–241
|leader2 = [[Yazdegerd III]] <small>(last)<small>
|leader2 = Йездигерд III
|year_leader2 = 632–651
|year_leader2 = 632–651
|Currency = [[Drachma]]
|Currency = драхма
|stat_year1 = 621
|stat_year1 = 621
|stat_area1 = 6600000
|stat_area1 = 6 600 000
|stat_year2 =
|stat_year2 =
|stat_pop2 =
|stat_pop2 =
42-жол: 42-жол:
|stat_year1 = 621
|stat_year1 = 621
|stat_area1 =
|stat_area1 =
|stat_pop1 = 19,700,000
|stat_pop1 = 19 700 000
|today = {{Collapsible list |titlestyle=font-weight:normal; background:transparent; text-align:left;|title=Countries today|
|today = {{Collapsible list |titlestyle=font-weight:normal; background:transparent; text-align:left;|title=Countries today|
{{flag|Abkhazia}}|{{flag|Afghanistan}}|{{flag|Armenia}}|{{flag|Azerbaijan}}|{{flag|Bahrain}}<ref name="Mojtahed-Zadeh">''Security and Territoriality in the Persian Gulf: A Maritime Political Geography'' by Pirouz Mojtahed-Zadeh, page 119</ref>|{{flag|Chechnya}}|{{flag|China}}|{{flag|Egypt}}|{{flag|Georgia}}|{{flag|India}}|{{flag|Iran}}|{{flag|Iraq}}|{{flag|Israel}}|{{flag|Jordan}}|{{flag| Kazakhstan}}|{{flag|Kuwait}}|{{flag| Kyrgyzstan}}|{{flag|Lebanon}}|{{flag|Libya}}|{{flag|Oman}}|{{flag|Pakistan}}|{{flag|Palestine}}|{{flag|Qatar}}|{{flag|Russia}}|{{flag| Saudi Arabia}}|{{flag|Syria}}|{{flag| Tajikistan}}|{{flag|Turkey}}|{{flag|Turkmenistan}}|{{flag|UAE}}|{{flag|Uzbekistan}}|{{flag|Yemen}}|
{{flag|Abkhazia}}|{{flag|Afghanistan}}|{{flag|Armenia}}|{{flag|Azerbaijan}}|{{flag|Bahrain}}<ref name="Mojtahed-Zadeh">''Security and Territoriality in the Persian Gulf: A Maritime Political Geography'' by Pirouz Mojtahed-Zadeh, page 119</ref>|{{flag|China}}|{{flag|Egypt}}|{{flag|Georgia}}|{{flag|India}}|{{flag|Iran}}|{{flag|Iraq}}|{{flag|Israel}}|{{flag|Jordan}}|{{flag| Kazakhstan}}|{{flag|Kuwait}}|{{flag| Kyrgyzstan}}|{{flag|Lebanon}}|{{flag|Libya}}|{{flag|Oman}}|{{flag|Pakistan}}|{{flag|Palestine}}|{{flag|Qatar}}|{{flag|Russia}}|{{flag| Saudi Arabia}}|{{flag|Syria}}|{{flag| Tajikistan}}|{{flag|Turkey}}|{{flag|Turkmenistan}}|{{flag|UAE}}|{{flag|Uzbekistan}}|{{flag|Yemen}}|
}}
}}


}}
}}
[[File:Nimtaneh-sasani.jpg|thumb|Alt=A.|[[Сасани мүсіні]]]]
[[File:Nimtaneh-sasani.jpg|thumb|Alt=A.|[[Сасани мүсіні]]]]
'''Сасани әулеті ''' – Таяу және Орта Шығыста 3 – 7 ғасырларда билік құрған иран әулеті. [[Парсы]] аңыздары бойынша елдің тұңғыш патшасы Сасанның есімімен аталған. Әулеттің негізін қалаушы Папактың ұлы [[Ардашир І ]]224 жылы [[Парфия патшалығы|Парфия патшалығын ]]күйретті де, 226/227 жылдары [[Ктесифон|Ктесифонда]] таққа отырды. Ардашир І және [[Шапур І]] (239 – 272) тұсында [[Иран]] біріктіріліп, батысы мен шығысындағы кең байтақ аймақтар қосылды. Сасани әулетінің [[Рим|Римді]] жеңуі мемлекетті нығайтып, шаїиншаїтың орталық өкімет билігін күшейтуіне мүмкіндік берді. [[Зороастризм]] мемлекеттік дінге айналды. 5 ғасырда Арменияның, Кавказ Албаниясының, Иберияның патшалары болып Сасани әулетінің мирасқорлары қойылды. Жергілікті халықтарды қанау күшейіп, 571 – 572 жылдары [[Армения|Арменияда]] көтеріліс болып өтті. 5 ғасырдың 90-жылдарында Маздактар қозғалысы өріс алды. Сасани әулеті билеген мемлекет 558 – 568 жылдары эфталиттерді (ақ ғұндар) талқандап, Ауғанстан мен Орталық Азияның (Әмударияның оңтүстік-батысы) бірқатар жерлерін қосып алды. [[Йемен]] бағындырылып, 589 жылы шамасында елге басып кірген түріктер талқандалды. Бірақ 7 ғасырдың басында Сасани әулеті әлсіреп кетті де, [[Йездегерд ІІІ]] (632 – 651/652) тұсында мемлекетті арабтар жаулап алды.
'''Сасани әулеті ''' – Таяу және Орта Шығыста 3 – 7 ғасырларда билік құрған иран әулеті. [[Парсы]] аңыздары бойынша елдің тұңғыш патшасы Сасанның есімімен аталған. Әулеттің негізін қалаушы Папактың ұлы [[Ардашир І ]]224 жылы [[Парфия патшалығы|Парфия патшалығын ]]күйретті де, 226/227 жылдары [[Ктесифон|Ктесифонда]] таққа отырды. Ардашир І және [[Шапур І]] (239 – 272) тұсында [[Иран]] біріктіріліп, батысы мен шығысындағы кең байтақ аймақтар қосылды. Сасани әулетінің [[Рим|Римді]] жеңуі мемлекетті нығайтып, шаїиншаїтың орталық өкімет билігін күшейтуіне мүмкіндік берді. [[Заратуштрашылдық]] мемлекеттік дінге айналды. 5 ғасырда Арменияның, Кавказ Албаниясының, Иберияның патшалары болып Сасани әулетінің мирасқорлары қойылды. Жергілікті халықтарды қанау күшейіп, 571 – 572 жылдары [[Армения|Арменияда]] көтеріліс болып өтті. 5 ғасырдың 90-жылдарында Маздактар қозғалысы өріс алды. Сасани әулеті билеген мемлекет 558 – 568 жылдары эфталиттерді (ақ ғұндар) талқандап, Ауғанстан мен Орталық Азияның (Әмударияның оңтүстік-батысы) бірқатар жерлерін қосып алды. [[Йемен]] бағындырылып, 589 жылы шамасында елге басып кірген түріктер талқандалды. Бірақ 7 ғасырдың басында Сасани әулеті әлсіреп кетті де, [[Йездегерд ІІІ]] (632 – 651/652) тұсында мемлекетті арабтар жаулап алды.
<ref> Қазақ энциклопедиясы, 10 том </ref>
<ref> Қазақ энциклопедиясы, 10 том </ref>
[[File:Asia 400ad.jpg|thumb|300px|Азия 400 жылдары, Сасани империясы.]]
[[File:Asia 400ad.jpg|thumb|300px|Азия 400 жылдары, Сасани империясы.]]

12:22, 2013 ж. тамыздың 7 кезіндегі нұсқа

{{{атауы}}}
←
 
←
 
←


→


Сасани мүсіні

Сасани әулеті – Таяу және Орта Шығыста 3 – 7 ғасырларда билік құрған иран әулеті. Парсы аңыздары бойынша елдің тұңғыш патшасы Сасанның есімімен аталған. Әулеттің негізін қалаушы Папактың ұлы Ардашир І 224 жылы Парфия патшалығын күйретті де, 226/227 жылдары Ктесифонда таққа отырды. Ардашир І және Шапур І (239 – 272) тұсында Иран біріктіріліп, батысы мен шығысындағы кең байтақ аймақтар қосылды. Сасани әулетінің Римді жеңуі мемлекетті нығайтып, шаїиншаїтың орталық өкімет билігін күшейтуіне мүмкіндік берді. Заратуштрашылдық мемлекеттік дінге айналды. 5 ғасырда Арменияның, Кавказ Албаниясының, Иберияның патшалары болып Сасани әулетінің мирасқорлары қойылды. Жергілікті халықтарды қанау күшейіп, 571 – 572 жылдары Арменияда көтеріліс болып өтті. 5 ғасырдың 90-жылдарында Маздактар қозғалысы өріс алды. Сасани әулеті билеген мемлекет 558 – 568 жылдары эфталиттерді (ақ ғұндар) талқандап, Ауғанстан мен Орталық Азияның (Әмударияның оңтүстік-батысы) бірқатар жерлерін қосып алды. Йемен бағындырылып, 589 жылы шамасында елге басып кірген түріктер талқандалды. Бірақ 7 ғасырдың басында Сасани әулеті әлсіреп кетті де, Йездегерд ІІІ (632 – 651/652) тұсында мемлекетті арабтар жаулап алды. [1]

Азия 400 жылдары, Сасани империясы.
Сарвестан сарайы құрылысы

Сілтемелер

Пайдаланған әдебиет

  1. ↑ Қазақ энциклопедиясы, 10 том
Мақала бастамасы Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link GA Үлгі:Link GA

«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Сасани_әулеті&oldid=1935932» бетінен алынған