Токсикология: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 50 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7218 (translate me) |
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB |
||
1-жол: | 1-жол: | ||
[[File:Mask-radioactive.svg|thumb| alt=A. |
[[File:Mask-radioactive.svg|thumb| alt=A.]] |
||
'''Токсикология'''([[Грек тілі|грекше]] ''toxіkon'' – у және ''logos'' – ілім) – [[медицина]]ның [[у]]дың қасиеттерін, организмге тигізетін әсерін, улану салдарынан туатын өзгерістерді, уланған адамды емдеу әдістерін зерттейтін саласы. Токсикологияның бірнеше саласы бар. Мысалы: |
'''Токсикология'''([[Грек тілі|грекше]] ''toxіkon'' – у және ''logos'' – ілім) – [[медицина]]ның [[у]]дың қасиеттерін, организмге тигізетін әсерін, улану салдарынан туатын өзгерістерді, уланған адамды емдеу әдістерін зерттейтін саласы. Токсикологияның бірнеше саласы бар. Мысалы: |
||
* әр түрлі жануарлар мен өсімдіктердің [[химия]]лық заттарға қайтаратын жауабының ерекшеліктерін '''''салыстырмалы''''' токсикология; |
* әр түрлі жануарлар мен өсімдіктердің [[химия]]лық заттарға қайтаратын жауабының ерекшеліктерін '''''салыстырмалы''''' токсикология; |
||
* ауыл шаруашылығы жануарлары мен кәсіптік аңдардағы осындай ерекшеліктерді '''''[[Ветеринария|ветеринарлық]] токсикология''''' зерттейді. |
* ауыл шаруашылығы жануарлары мен кәсіптік аңдардағы осындай ерекшеліктерді '''''[[Ветеринария|ветеринарлық]] токсикология''''' зерттейді. |
||
Әскери және сот токсикологиясы [[клиника |
Әскери және сот токсикологиясы [[клиника]]лық токсикология мен [[патологиялық анатомия]]ның мәліметтерін негізге алады. Өнеркәсіп, [[өндіріс]], әсіресе, [[химия өнеркәсібі]]нің дамуына байланысты токсикологияның ''кәсіптік улану'' немесе ''өндірістік улану'' деген жаңа салалары пайда болды. Токсикологияның ең маңызды саласы – ''медициналық токсикология''. Ол жалпы, '''клиникалық''' және '''профилактикалық''' болып бөлінеді. Жалпы: |
||
* токсикологияның міндеті – [[химия]]лық заттардың токсикология әсерінің жалпы механизмін; |
* токсикологияның міндеті – [[химия]]лық заттардың токсикология әсерінің жалпы механизмін; |
||
* [[клиника]]лық токсикология – уланған адамдарға [[диагностика]] қойып, оларды емдеу әдісін; |
* [[клиника]]лық токсикология – уланған адамдарға [[диагностика]] қойып, оларды емдеу әдісін; |
||
* [[профилактика]]лық токсикология – улануды болдырмау үшін алдын ала сақтандыру шараларын зерттейді. <br/>Улы заттар туралы алғашқы деректер ежелгі [[Рим]] дәрігерлері [[Диоскорид]], [[Үлкен Плиний]], [[Платон]], т.б. ғалымдардың еңбектерінде жазылды. ''Токсикология'' жеке ғылым саласы ретінде 20 ғасырдың ортасында қалыптасты. Республикада токсикологиялық зерттеулер 20 ғасырдың 50-жылдары [[Қазақстан Ғылым академиясы |
* [[профилактика]]лық токсикология – улануды болдырмау үшін алдын ала сақтандыру шараларын зерттейді. <br/>Улы заттар туралы алғашқы деректер ежелгі [[Рим]] дәрігерлері [[Диоскорид]], [[Үлкен Плиний]], [[Платон]], т.б. ғалымдардың еңбектерінде жазылды. ''Токсикология'' жеке ғылым саласы ретінде 20 ғасырдың ортасында қалыптасты. Республикада токсикологиялық зерттеулер 20 ғасырдың 50-жылдары [[Қазақстан Ғылым академиясы]]ның [[Өлкелік паталогия институты]] (қазіргі [[Гигиена және эпидемиология ғылыми-зерттеу орталығы]]) жанынан [[гигиена]] және кәсіби [[патология]]лық сектор ашылғаннан кейін басталды. [[Қазақстан]]да токсикология ғылымының қалыптасып, дамуына үлес қосқан ғалымдар: ''О.С.Глозман, Б.Атшабаров, Т.Х.Айтбаев, А.А.Мәмбеева, В.П.Чемакина, Н.П.Касаткина, И.Т.Төлеев, Э.Л.Бейсебаева, Е.А.Біртанов'', т.б.<ref name="source1">Қазақ энциклопедиясы</ref><ref>О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова |
||
Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. |
Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. |
||
Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0 |
Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0</ref> |
||
==Дереккөздер<span/>== |
|||
==Пайдаланған әдебиет<span/>== |
|||
<references/> |
<references/> |
||
⚫ | |||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
[[Санат:Токсикология]] |
[[Санат:Токсикология]] |
||
⚫ |
10:27, 2014 ж. мамырдың 1 кезіндегі нұсқа
Токсикология(грекше toxіkon – у және logos – ілім) – медицинаның удың қасиеттерін, организмге тигізетін әсерін, улану салдарынан туатын өзгерістерді, уланған адамды емдеу әдістерін зерттейтін саласы. Токсикологияның бірнеше саласы бар. Мысалы:
- әр түрлі жануарлар мен өсімдіктердің химиялық заттарға қайтаратын жауабының ерекшеліктерін салыстырмалы токсикология;
- ауыл шаруашылығы жануарлары мен кәсіптік аңдардағы осындай ерекшеліктерді ветеринарлық токсикология зерттейді.
Әскери және сот токсикологиясы клиникалық токсикология мен патологиялық анатомияның мәліметтерін негізге алады. Өнеркәсіп, өндіріс, әсіресе, химия өнеркәсібінің дамуына байланысты токсикологияның кәсіптік улану немесе өндірістік улану деген жаңа салалары пайда болды. Токсикологияның ең маңызды саласы – медициналық токсикология. Ол жалпы, клиникалық және профилактикалық болып бөлінеді. Жалпы:
- токсикологияның міндеті – химиялық заттардың токсикология әсерінің жалпы механизмін;
- клиникалық токсикология – уланған адамдарға диагностика қойып, оларды емдеу әдісін;
- профилактикалық токсикология – улануды болдырмау үшін алдын ала сақтандыру шараларын зерттейді.
Улы заттар туралы алғашқы деректер ежелгі Рим дәрігерлері Диоскорид, Үлкен Плиний, Платон, т.б. ғалымдардың еңбектерінде жазылды. Токсикология жеке ғылым саласы ретінде 20 ғасырдың ортасында қалыптасты. Республикада токсикологиялық зерттеулер 20 ғасырдың 50-жылдары Қазақстан Ғылым академиясының Өлкелік паталогия институты (қазіргі Гигиена және эпидемиология ғылыми-зерттеу орталығы) жанынан гигиена және кәсіби патологиялық сектор ашылғаннан кейін басталды. Қазақстанда токсикология ғылымының қалыптасып, дамуына үлес қосқан ғалымдар: О.С.Глозман, Б.Атшабаров, Т.Х.Айтбаев, А.А.Мәмбеева, В.П.Чемакина, Н.П.Касаткина, И.Т.Төлеев, Э.Л.Бейсебаева, Е.А.Біртанов, т.б.[1][2]
Дереккөздер
- ↑ Қазақ энциклопедиясы
- ↑ О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |