Қырым хандығы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш уикилендіру
Өңдеу түйіні жоқ
38-жол: 38-жол:


== Дереккөздер ==
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
<references/>


== Тағы қараңыз ==
{{wikify}}
* [[Қырым хандарының тізімі]]


{{Қырым хандары}}

[[Санат:Қырым хандары]]
[[Санат:Қырым хандығы]]
[[Санат:1783 жылы таратылғандар]]
[[Санат:1783 жылы таратылғандар]]
[[Санат:1441 жылы құрылғандар]]
[[Санат:1441 жылы құрылғандар]]
[[Санат:Татарлар]]
[[Санат:Татарлар]]
[[Санат:Қырым хандығы]]
[[Санат:Ресей тарихы]]
[[Санат:Ресей тарихы]]
[[Санат:Украинадағы Ислам]]
[[Санат:Украинадағы Ислам]]

18:25, 2015 ж. сәуірдің 12 кезіндегі нұсқа

 Басқа мағыналар үшін Қырым (айрық) деген бетті қараңыз.
{{{атауы}}}
Сурет:Tokhtogha coin.jpg




Қырым татар сарбаздары польшалық сарбаздармен соғысуда.
Mengli Giray at the court of Ottoman sultan Bayezid II

Қырым Хандығы-Алтын Орда ыдырағаннан кейін Қырым түбегінде құрылған мемлекет (1430 — 1783). 13 ғасырдың аяғында Қырым түбегінде Алтын Ордаға тәуелді ерекше аймақ құрылды. Оның орт. — Солхат қаласы болды. Алтын Орда билеушілерінің өзара күрес-тартыстарынан кейін Қажы Керей (1397 –1466жж.) мен оның ұлы Меңлі Гирей хан (1428 — 1515) 1443 жылы тәуелсіз Қырым Хандығының негізін қалады. Оған Қырым түбегінен басқа Днепрдің төменгі бөлігі де кірді. Ол хандықтың астанасы Қажы Керейдің билігінен бастап Бақшасарайда болды. 1475 жылы Қырымға түрік әскерлері басып кіріп, хандық Түркияға тәуелді болды. Қырым Хандығы Ресей, Украина жерлеріне бірнеше жорықтар жасады. Қырым әскерлерінің орыс жеріне жорықтары әсіресе Ливон соғысы (1558 — 83) кезінде жиіледі. 16 — 17 ғасырларда Ресей өкіметі оңтүстік шекарасын Қырым татарларынан қорғау үшін шекара бекініс шептерін құрды. Орыстардың 1687 — 89 жылдары Қырымға жасаған жорықтары нәтижесіз аяқталды. 18 ғасырдағы орыс-түрік соғысында Ресей жеңіске жетіп, Қырым Хандығы әлсірей бастады. 1774 жылы Күшік-Қайнарджа бітімі бойынша Қырым Хандығы Түркияның қол астынан шығып, Ресейдің қарамағындағы тәуелсіз ел болып танылды. 1783 жылы Қырым Хандығы Ресей империясының құрамына кірді.[1]

Дереккөздер

Тағы қараңыз