Астрономиялық бірлік: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш уикилендіру |
ш уикилендіру |
||
| 8-жол: | 8-жол: | ||
1976 жылы Халықаралық астрономия одағы（IAU）AU -тің дәлдігін айқындап, Гаусс гравитация тұрақтысы （k） арқылы ұзындық, уақыт, масса бірліктерін белгіледі және {{nowrap|0.017 202 098 95}} мәнін қашықтықты өлшеуге пайдаланатын астрономиялық бірлік етіп белгіледі.<ref name="IAU76">Resolution No. 10 of the [http://www.iau.org/static/resolutions/IAU1976_French.pdf XVIth General Assembly of the International Astronomical Union], Grenoble, 1976</ref><ref name="Trümper">{{Citation |title= Astronomy, astrophysics, and cosmology. Volume VI/4B ''Solar System''|url=http://books.google.com/?id=wgydrPWl6XkC&pg=RA1-PA4 |page=4 |year=2009 |author=H. Hussmann, F. Sohl, J. Oberst |chapter=§4.2.2.1.3: Astronomical units |editor= Joachim E Trümper |isbn=3540880542 |publisher=Springer}}</ref><ref name= Fairbridge>{{cite book |title=Encyclopedia of planetary sciences |author=Gareth V Williams |editor=James H. Shirley, Rhodes Whitmore Fairbridge |chapter=Astronomical unit |url=http://books.google.com/books?id=dw2GadaPkYcC&pg=PA48 |page=48 |isbn=0412069512 |year=1997 |publisher=Springer}}</ref> |
1976 жылы Халықаралық астрономия одағы（IAU）AU -тің дәлдігін айқындап, Гаусс гравитация тұрақтысы （k） арқылы ұзындық, уақыт, масса бірліктерін белгіледі және {{nowrap|0.017 202 098 95}} мәнін қашықтықты өлшеуге пайдаланатын астрономиялық бірлік етіп белгіледі.<ref name="IAU76">Resolution No. 10 of the [http://www.iau.org/static/resolutions/IAU1976_French.pdf XVIth General Assembly of the International Astronomical Union], Grenoble, 1976</ref><ref name="Trümper">{{Citation |title= Astronomy, astrophysics, and cosmology. Volume VI/4B ''Solar System''|url=http://books.google.com/?id=wgydrPWl6XkC&pg=RA1-PA4 |page=4 |year=2009 |author=H. Hussmann, F. Sohl, J. Oberst |chapter=§4.2.2.1.3: Astronomical units |editor= Joachim E Trümper |isbn=3540880542 |publisher=Springer}}</ref><ref name= Fairbridge>{{cite book |title=Encyclopedia of planetary sciences |author=Gareth V Williams |editor=James H. Shirley, Rhodes Whitmore Fairbridge |chapter=Astronomical unit |url=http://books.google.com/books?id=dw2GadaPkYcC&pg=PA48 |page=48 |isbn=0412069512 |year=1997 |publisher=Springer}}</ref> |
||
2012 жылы тамызда астрономдар дауыс беру амалымен жаңа тұрақты мәнді бекітті |
2012 жылы тамызда астрономдар дауыс беру амалымен жаңа тұрақты мәнді бекітті. Ол метрмен белгіленген тұрақты шама болып, ол 149,597,870,700 метрге тең. |
||
== Нақты шамасы == |
== Нақты шамасы == |
||
<center>Күн |
<center>Күн-жер қашықтығы = 149 597 870 691 ± 30 [[metr|m]].</center> |
||
<center>1 Aстрономиялық бірлік = 149 597 870 700 [[metr|m]].</center> |
<center>1 Aстрономиялық бірлік = 149 597 870 700 [[metr|m]].</center> |
||
== Дереккөздер == |
|||
{{дереккөздер}} |
|||
[[Санат:Астрономия]] |
[[Санат:Астрономия]] |
||
11:43, 2015 ж. мамырдың 9 кезіндегі нұсқа
Астрономиялық бірлік （ықшам таңбасы AU，кейде au、a.u. немесе ua деп жазуға болады,) — дегеніміз астрономияда қашықтықты өлшеу бірлігі болып, ол әдетте жер шары мен күннің арақашықтығын көрсетеді. Бұрын ол 149,597,871км[1]（92,955,807ағылшын милі） делінсе， қазіргі түзетілген нұсқасы 149,597,870,700м. Шамалап айтқанда 150 млн км, немесе 93 млн ағылшын милі болмақ.
Бұл қашықтық идеалдастырылып, вакуумдағы қашықтыққа айналдырылды, яғни ол ендігі жерде күн мен жердің емес, кез келген ғарыштық қашықтыққа бірлік ретінде тұрақты қолданылады және ол жер шары мен күн қашықтығының кейінгі өзгерісіне бола өзгермейді.
Тарихы
Тұңғыш рет Жердің күнді айналатынын айтып кеткен ежелгі Грек астрономы Аристарх ай мен күннің ажырау бұрышы 87° екеніне негізделіп, жердің күннен мөлшер қашықтығы жер мен айдың қашықтығының 18 ден 20 ға дейінгі есесіндей деп есептеген болатын（Іс жүзінде 390 есе).
1976 жылы Халықаралық астрономия одағы（IAU）AU -тің дәлдігін айқындап, Гаусс гравитация тұрақтысы （k） арқылы ұзындық, уақыт, масса бірліктерін белгіледі және 0.017 202 098 95 мәнін қашықтықты өлшеуге пайдаланатын астрономиялық бірлік етіп белгіледі.[1][2][3]
2012 жылы тамызда астрономдар дауыс беру амалымен жаңа тұрақты мәнді бекітті. Ол метрмен белгіленген тұрақты шама болып, ол 149,597,870,700 метрге тең.
Нақты шамасы
Дереккөздер
- ↑ Resolution No. 10 of the XVIth General Assembly of the International Astronomical Union, Grenoble, 1976
- ↑ H. Hussmann, F. Sohl, J. Oberst (2009), "§4.2.2.1.3: Astronomical units", in Joachim E Trümper, Astronomy, astrophysics, and cosmology. Volume VI/4B Solar System, Springer, p. 4, ISBN 3540880542, http://books.google.com/?id=wgydrPWl6XkC&pg=RA1-PA4
- ↑ Gareth V Williams Astronomical unit // Encyclopedia of planetary sciences / James H. Shirley, Rhodes Whitmore Fairbridge — Springer, 1997. — P. 48. — ISBN 0412069512.