Ұзын: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
'''Ұзын''', Ұзын Қыпшақ — [[қыпшақ]] тайпасынан тараған ру, бес таңбалы қыпшақтың бірі. Ұзын туралы алғашқы деректер Константин Багрянородныйдың “[[Мемлекетті]] басқару хақында” деген тарихи еңбегінде кездеседі (10 ғ-дың ортасы). Оған қарағанда Ұзындар 9 ғ-да [[Еділ]] мен [[Жайық]] арасын жайлаған печенегтерден шығысқа қарай мекендеген. [[Араб]] саяхатшысы Масуди 10 ғ-да оларды Жайықтың оң жақ бетінен кездестіргенін жазады. Қыпшақ мемлекетінің құрамында болған бұл ру кейіннен өсіп-өнді. [[Қазақтың]] [[шежіре]] дерегі бойынша Ұзын [[Алтыбас]], [[Алтыс]] болып екі тармаққа бөлінеді. Алтыбастан — [[Күлеке]], [[Құлшын]]; [[Алтыстан]] — [[Қаз]], [[Келел]], [[Кенжебай]] ұрпақтары өрбиді. 19 ғ-дың аяғы мен 20 ғ-дың басында Ұ-дар Торғай обл. аумағындағы Обаған, Торғай өзендері бойын қоныстанған. Н.А. [[Аристов]] 1887 жылғы деректер бойынша Ұзындардың 2 мыңға тарта отбасы болғанын жазады. Ал Ы.[[Алтынсариннің]] 1869 жылғы деректеріне қарағанда Торғай у-нің Қарақоға, Сарықопа, [[Қараторғай]] болыстарында шамамен 1600 түтін болған. Ұзындардың таңбасы жалпы қыпшақ таңбасымен бірдей — (қос әліп), ұраны — “[[Ойбас]]”.
'''Ұзын''', Ұзын Қыпшақ — [[қыпшақ]] тайпасынан тараған ру, бес таңбалы қыпшақтың бірі. Ұзын туралы алғашқы деректер Константин Багрянородныйдың “[[Мемлекетті]] басқару хақында” деген тарихи еңбегінде кездеседі (10 ғ-дың ортасы). Оған қарағанда Ұзындар 9 ғ-да [[Еділ]] мен [[Жайық]] арасын жайлаған печенегтерден шығысқа қарай мекендеген. [[Араб]] саяхатшысы Масуди 10 ғ-да оларды Жайықтың оң жақ бетінен кездестіргенін жазады. Қыпшақ мемлекетінің құрамында болған бұл ру кейіннен өсіп-өнді. [[Қазақтың]] [[шежіре]] дерегі бойынша Ұзын [[Алтыбас]], [[Алтыс]] болып екі тармаққа бөлінеді. Алтыбастан — [[Күлеке]], [[Құлшын]]; [[Алтыстан]] — [[Қаз]], [[Келел]], Кенжебай ұрпақтары өрбиді. 19 ғ-дың аяғы мен 20 ғ-дың басында Ұ-дар Торғай обл. аумағындағы Обаған, Торғай өзендері бойын қоныстанған. Н.А. [[Аристов]] 1887 жылғы деректер бойынша Ұзындардың 2 мыңға тарта отбасы болғанын жазады. Ал Ы.[[Алтынсариннің]] 1869 жылғы деректеріне қарағанда Торғай у-нің Қарақоға, Сарықопа, [[Қараторғай]] болыстарында шамамен 1600 түтін болған. Ұзындардың таңбасы жалпы қыпшақ таңбасымен бірдей — (қос әліп), ұраны — “[[Ойбас]]”.
== Y-ДНК анализі ==
== Y-ДНК анализі ==
Алтыбас (N=2) тармағының Y-ДНК гаплогруппасы R1b1a1 (N=2) <ref>http://forum-eurasica.ru/index.php?/topic/4383-kazakhskij-dnk-proekt/page-43</ref>
Алтыбас (N=2) тармағының Y-ДНК гаплогруппасы R1b1a1 (N=2) <ref>http://forum-eurasica.ru/index.php?/topic/4383-kazakhskij-dnk-proekt/page-43</ref>

09:23, 2015 ж. тамыздың 18 кезіндегі нұсқа

Ұзын, Ұзын Қыпшақ — қыпшақ тайпасынан тараған ру, бес таңбалы қыпшақтың бірі. Ұзын туралы алғашқы деректер Константин Багрянородныйдың “Мемлекетті басқару хақында” деген тарихи еңбегінде кездеседі (10 ғ-дың ортасы). Оған қарағанда Ұзындар 9 ғ-да Еділ мен Жайық арасын жайлаған печенегтерден шығысқа қарай мекендеген. Араб саяхатшысы Масуди 10 ғ-да оларды Жайықтың оң жақ бетінен кездестіргенін жазады. Қыпшақ мемлекетінің құрамында болған бұл ру кейіннен өсіп-өнді. Қазақтың шежіре дерегі бойынша Ұзын Алтыбас, Алтыс болып екі тармаққа бөлінеді. Алтыбастан — Күлеке, Құлшын; АлтыстанҚаз, Келел, Кенжебай ұрпақтары өрбиді. 19 ғ-дың аяғы мен 20 ғ-дың басында Ұ-дар Торғай обл. аумағындағы Обаған, Торғай өзендері бойын қоныстанған. Н.А. Аристов 1887 жылғы деректер бойынша Ұзындардың 2 мыңға тарта отбасы болғанын жазады. Ал Ы.Алтынсариннің 1869 жылғы деректеріне қарағанда Торғай у-нің Қарақоға, Сарықопа, Қараторғай болыстарында шамамен 1600 түтін болған. Ұзындардың таңбасы жалпы қыпшақ таңбасымен бірдей — (қос әліп), ұраны — “Ойбас”.

Y-ДНК анализі

Алтыбас (N=2) тармағының Y-ДНК гаплогруппасы R1b1a1 (N=2) [1]

Пайдаланылған әдебиеттер

"Қазақ Энциклопедиясы", 8 том

  1. http://forum-eurasica.ru/index.php?/topic/4383-kazakhskij-dnk-proekt/page-43