Ағза: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш «Биология» деген санатты аластады; «Ағзалар» деген санатты қосты (HotCat құралының көмегімен)
ш clean up, replaced: энцклопедия → энциклопедия using AWB
4-жол: 4-жол:
|}}
|}}


'''Ағза''' немесе '''Организм''' ({{lang-el|organon}} және {{lang-la|organіzo}} – ''келісті түрге келтіру'') – белгілі ортаға өз бетімен тіршілік етуге бейімделген, тірі және тарихи қалыптасқан біртұтас жүйе. [[Тұқым]] қуалаушылық қасиеттеріне сәйкес өзіне тән құрылысы мен даму ерекшелігі бар.
'''Ағза''' немесе '''Организм''' ({{lang-el|organon}} және {{lang-la|organіzo}} – ''келісті түрге келтіру'') – белгілі ортаға өз бетімен тіршілік етуге бейімделген, тірі және тарихи қалыптасқан біртұтас жүйе. [[Тұқым]] қуалаушылық қасиеттеріне сәйкес өзіне тән құрылысы мен даму ерекшелігі бар.


Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты [[органдар]] жүйелері мен аппараттары:
Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты [[органдар]] жүйелері мен аппараттары:
* дене''' ([[сомалық]]),
* дене''' ([[сомалық]]),
* ішкі органдар ([[висцералды]]) және
* ішкі органдар ([[висцералды]]) және
* байланыстырғыш ([[интегралды]]) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әр түрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (''ағзалар'') құрайды.
* байланыстырғыш ([[интегралды]]) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әр түрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (''ағзалар'') құрайды.


Құрылысына байланысты органдардың:
Құрылысына байланысты органдардың:
* қабатты (''тері''),
* қабатты (''тері''),
* түтікше (''ішкі мүшелер'') және
* түтікше (''ішкі мүшелер'') және
* паренхималы түрлері болады.
* паренхималы түрлері болады.


Организмнің құрылым бірліктері – клеткалар, ұлпалар (''тіндер''), мүшелер. Организмдер бір клеткалы және көп клеткалы болып бөлінеді. Бір клеткалы Организмдердің ішінде колониялы (''шоғырлы'') түрлері де бар. Мысалы, ''вольвокс'', т.б. Әрбір жеке дарабастар да өз алдына жеке ағза болып саналады.
Организмнің құрылым бірліктері – клеткалар, ұлпалар (''тіндер''), мүшелер. Организмдер бір клеткалы және көп клеткалы болып бөлінеді. Бір клеткалы Организмдердің ішінде колониялы (''шоғырлы'') түрлері де бар. Мысалы, ''вольвокс'', т.б. Әрбір жеке дарабастар да өз алдына жеке ағза болып саналады.
<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том</ref><ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов.
<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том</ref><ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов.
– Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5</ref>
– Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5</ref>


15:33, 2016 ж. қаңтардың 21 кезіндегі нұсқа

Ағза

Ғылыми топтастыруы

Ағза немесе Организм (гр. organon және лат. organіzo – келісті түрге келтіру) – белгілі ортаға өз бетімен тіршілік етуге бейімделген, тірі және тарихи қалыптасқан біртұтас жүйе. Тұқым қуалаушылық қасиеттеріне сәйкес өзіне тән құрылысы мен даму ерекшелігі бар.

Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:

  • дене (сомалық),
  • ішкі органдар (висцералды) және
  • байланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әр түрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.

Құрылысына байланысты органдардың:

  • қабатты (тері),
  • түтікше (ішкі мүшелер) және
  • паренхималы түрлері болады.

Организмнің құрылым бірліктері – клеткалар, ұлпалар (тіндер), мүшелер. Организмдер бір клеткалы және көп клеткалы болып бөлінеді. Бір клеткалы Организмдердің ішінде колониялы (шоғырлы) түрлері де бар. Мысалы, вольвокс, т.б. Әрбір жеке дарабастар да өз алдына жеке ағза болып саналады. [1][2]

Дереккөздер

  1. ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том
  2. ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5


Мақала бастамасы Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ағза&oldid=2394982» бетінен алынған