Ахкәм: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 4 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2357930 (translate me) |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
{{Фиқһ негіздері}} |
|||
'''Ахкәм''' ({{lang-ar|<big>أحكام</big>}}; көпше '''Хукм''' {{lang-ar|<big>حُكْم</big>}}) [[Ислам]] дініндегі шариғат заңында заңдар. |
'''Ахкәм''' ({{lang-ar|<big>أحكام</big>}}; көпше '''Хукм''' {{lang-ar|<big>حُكْم</big>}}) [[Ислам]] дініндегі шариғат заңында заңдар. Құран Кәрімде ''хукм'' сөзі Аллаһ тағаланың бұйыруын, еркін, қалауын білдіретін сөз. Мәніне қарай Ахкам төртке бөлінеді: |
||
# [[Мұсылман]]дардың қоғамдық, азаматтық тұрмыс-тіршілігіне қатысты Ахкам (қазы (сот), мұрагерлік, куәгерлер туралы қағидалар); |
|||
# [[Жеке меншік]] құқына қатысты Ахкам (күштеп тартып алып иелену, көршілік құқы, тауып алған заттар, өлі табиғат және оны қайта түрлету (яғни, игеру) туралы қағидалар); |
|||
# [[Қоғам]]ға қатысты Ахкам ([[аң аулау]] және мал сою, тамақтану, ас-тағамдар туралы қағидалар); |
|||
# [[Қылмыс]]қа қатысты Ахкам (жаза, қысастық, кісі өлімі мен зақым зардабы үшін құн төлеу туралы қағидалар). |
|||
Қоғамдық тәртіпті нығайту жолында мемлекет тарапынан заңсыз істелінген іс-әрекеттер үшін қарапайым адамдар жазықты саналмайды. Оған билеуші топ қана кінәлі болып, [[Алла]] алдында жауап береді деп түсіндіріледі.<ref>Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1</ref> |
|||
| ⚫ | |||
<!--is a reference to the [[Islamic]] commandments, derived and understood from [[religious jurisprudence resources]] ({{lang-ar|مَنَابِعُ الفِقْهِ}}). A law, value, ordinance or ruling of [[Shari'ah]] (Islamic law). In order to arrive at any new legal doctrine, or ''hukm'', one must employ a systematic methodology by which to extract meaning from the sources. Traditionally, this methodology has been categorized under the rules of [[ijtihad]] (independent reasoning, authentic scholarly endeavor).<ref>Islamic Legal Interpretation, Harvard University Press 1996</ref> |
|||
--> |
|||
Құран Кәрімде ''хукм'' сөзі Аллаһ тағаланың бұйыруын, еркін, қалауын білдіретін сөз. |
|||
<!-- |
|||
In the Quran, ''hukm'' denotes arbitration, judgement, authority, and Allah's will. Following the passing of [[Muhammad]], with no central legal power in the post-[[Medina]] Muslim society, the noun acquired new meanings over time, with ''hukm'' coming to refer to temporal executive rule or to a court decision and the plural, ''ahkam'', referring to specific Quranic rules, positive [[fiqh]] laws derived from Islamic legal methodology, and rules or edicts. Early in Muslim history, the [[Kharijite]]s' declaration to accept only the ''hukm'' of [[Allah]] (Arabic: حُكْمُ اللّهِ ) gave the word a political connotation. |
|||
== Ahkam pentad == |
|||
The acts of a [[Muslim]] must be done according to Islamic [[commandments]], categorized in five groups, forming a pentad or ''al-ahkam al-khamis'' ({{lang-ar|الاحكام الخمسة}}). Actions are evaluated and placed in one of these five categories and permitted or prohibited as appropriate to culture and the dictates of Islamic jurisprudence. According to Islamic terminology the pentad consists of: |
|||
--> |
|||
| ⚫ | |||
#[[Уәжіп]], қажет, орындалуы айтқыссыз;: ''[[парыз]]'', ''рукн'' |
#[[Уәжіп]], қажет, орындалуы айтқыссыз;: ''[[парыз]]'', ''рукн'' |
||
#[[Мустаһаб]], жасаған абзал, ''фадиләһ'', ''мандуб'' деген аттармен белгілі |
#[[Мустаһаб]], жасаған абзал, ''фадиләһ'', ''мандуб'' деген аттармен белгілі |
||
| 17-жол: | 14-жол: | ||
#[[Харам]], күнәлі істер (жасамау парыз) |
#[[Харам]], күнәлі істер (жасамау парыз) |
||
== Дереккөздер == |
|||
<!-- |
|||
{{дереккөздер}} |
|||
==Emergency conditions and public affairs== |
|||
Religious precepts may be relaxed under certain extraordinary conditions. For example, although Muslims are required to fast during [[Ramadan]], it may be acceptable for an ill man to break his fast if he is certain that fasting will worsen his illness. |
|||
The Islamic commandment for a society may become different from the one for an individual, considering the social and public aspects of certain actions. |
|||
There are three types of pentad: |
|||
#Primary commandments, in the normal condition, for personal affairs |
|||
#Secondary commandments, in the emergency condition ({{lang-ar|اضطرار}}), for personal affairs |
|||
#State commandments, for public affairs |
|||
--> |
|||
== Сілттемелер == |
|||
{{reflist}} |
|||
==Сыртқы сілттемелер== |
==Сыртқы сілттемелер== |
||
01:18, 2016 ж. қаңтардың 25 кезіндегі нұсқа
|
Ислам туралы мақалалар тізімдемесінің бөлігі
| |
 |
|
|
| |
Ахкәм (араб.: أحكام; көпше Хукм араб.: حُكْم) Ислам дініндегі шариғат заңында заңдар. Құран Кәрімде хукм сөзі Аллаһ тағаланың бұйыруын, еркін, қалауын білдіретін сөз. Мәніне қарай Ахкам төртке бөлінеді:
- Мұсылмандардың қоғамдық, азаматтық тұрмыс-тіршілігіне қатысты Ахкам (қазы (сот), мұрагерлік, куәгерлер туралы қағидалар);
- Жеке меншік құқына қатысты Ахкам (күштеп тартып алып иелену, көршілік құқы, тауып алған заттар, өлі табиғат және оны қайта түрлету (яғни, игеру) туралы қағидалар);
- Қоғамға қатысты Ахкам (аң аулау және мал сою, тамақтану, ас-тағамдар туралы қағидалар);
- Қылмысқа қатысты Ахкам (жаза, қысастық, кісі өлімі мен зақым зардабы үшін құн төлеу туралы қағидалар).
Қоғамдық тәртіпті нығайту жолында мемлекет тарапынан заңсыз істелінген іс-әрекеттер үшін қарапайым адамдар жазықты саналмайды. Оған билеуші топ қана кінәлі болып, Алла алдында жауап береді деп түсіндіріледі.[1]
Ахкәм түрлері
- Уәжіп, қажет, орындалуы айтқыссыз;: парыз, рукн
- Мустаһаб, жасаған абзал, фадиләһ, мандуб деген аттармен белгілі
- Мубаһ, парыз да емес, ұсынылмайды (нейтралды)
- Макруһ, ұсынылмайды
- Харам, күнәлі істер (жасамау парыз)
Дереккөздер
- ↑ Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1