Селбесу: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш Removing Link GA template (handled by wikidata) |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 4-жол: | 4-жол: | ||
[[Сурет:Fleabite.JPG|thumb|80px|left|[[паразит]]]] |
[[Сурет:Fleabite.JPG|thumb|80px|left|[[паразит]]]] |
||
'''Селбесу''' (''Симбиоз''; [[Грек тілі|грек]], symbiosis — бірге тұрушылык) — әр түрлі екі немесе бірнеше организмдердің тұрақты бірге тіршілік етуі. Бұл кезде екі организм де ([[симбионт]]) немесе олардың біреуі сыртқы ортамен катынаста арғықшылық аланы. Селбесу— кең үғым, бұған өзара көмек көрсететін қатынасты да ([[мутуализм]], [[комменсализм]]) және иесі мен [[паразит]] үзак уақыт бірге тіршілік ететін паразитизмді де жатқызады. Бұл терминді [[А.де Бари]] ұсынды (1879) |
'''Селбесу''' (''Симбиоз''; [[Грек тілі|грек]], symbiosis — бірге тұрушылык) — әр түрлі екі немесе бірнеше организмдердің тұрақты бірге тіршілік етуі. Бұл кезде екі организм де ([[симбионт]]) немесе олардың біреуі сыртқы ортамен катынаста арғықшылық аланы. Селбесу— кең үғым, бұған өзара көмек көрсететін қатынасты да ([[мутуализм]], [[комменсализм]]) және иесі мен [[паразит]] үзак уақыт бірге тіршілік ететін паразитизмді де жатқызады. Бұл терминді [[А.де Бари]] ұсынды (1879). |
||
===Жануарлардағы симбиоз=== |
|||
– Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5</ref> |
|||
Жануарлардағы симбиозға мысал – шаян мен актинияның бірігіп тіршілік етуі жатады. Актиния шаянның арқасына бекініп оны атпа жасушаларының көмегімен қорғайды, ал актиния шаяннан қалған тамақ қалдықтарымен қоректенеді және оны қозғалыс құралы ретінде. пайдаланады. Жоғары дәрежеде дамыған симбиозға термиттер мысал бола ал; Олардың ас ңорыту жолдарында талшықтылар кендейді. Термиттер целлюлозаны гидролиздеуші ферменттерінің болмауына қарамай ағашпен қоректен қабілетті. Мұны олардың орнына талшықтылар ж ге асырады. Ал нәтижеде түзілетін қантты термиттер пайдаланады. Термиттер осы ішек фаунасынсыз тіршілік ете алмайды. |
|||
===Өсімдіктердің арасындағы симбиоз=== |
|||
Өсімдіктердің арасындағы симбиозға жақсы мысал – қыналар. Қыналар, балдырлар мен саңырауқұлақтар - селбесіп тіршілік етуі нәтижесінде түзіледі. |
|||
<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5</ref> |
|||
<ref>http://kitaphana.kz/ru/downloads/referatu-na-kazakskom/244-ekologia/3011-biotikalik.html</ref> |
|||
==Дереккөздер== |
==Дереккөздер== |
||
<references/> |
<references/> |
||
19:59, 2016 ж. қарашаның 18 кезіндегі нұсқа
Селбесу (Симбиоз; грек, symbiosis — бірге тұрушылык) — әр түрлі екі немесе бірнеше организмдердің тұрақты бірге тіршілік етуі. Бұл кезде екі организм де (симбионт) немесе олардың біреуі сыртқы ортамен катынаста арғықшылық аланы. Селбесу— кең үғым, бұған өзара көмек көрсететін қатынасты да (мутуализм, комменсализм) және иесі мен паразит үзак уақыт бірге тіршілік ететін паразитизмді де жатқызады. Бұл терминді А.де Бари ұсынды (1879).
Жануарлардағы симбиоз
Жануарлардағы симбиозға мысал – шаян мен актинияның бірігіп тіршілік етуі жатады. Актиния шаянның арқасына бекініп оны атпа жасушаларының көмегімен қорғайды, ал актиния шаяннан қалған тамақ қалдықтарымен қоректенеді және оны қозғалыс құралы ретінде. пайдаланады. Жоғары дәрежеде дамыған симбиозға термиттер мысал бола ал; Олардың ас ңорыту жолдарында талшықтылар кендейді. Термиттер целлюлозаны гидролиздеуші ферменттерінің болмауына қарамай ағашпен қоректен қабілетті. Мұны олардың орнына талшықтылар ж ге асырады. Ал нәтижеде түзілетін қантты термиттер пайдаланады. Термиттер осы ішек фаунасынсыз тіршілік ете алмайды.
Өсімдіктердің арасындағы симбиоз
Өсімдіктердің арасындағы симбиозға жақсы мысал – қыналар. Қыналар, балдырлар мен саңырауқұлақтар - селбесіп тіршілік етуі нәтижесінде түзіледі.
Дереккөздер
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5
- ↑ http://kitaphana.kz/ru/downloads/referatu-na-kazakskom/244-ekologia/3011-biotikalik.html
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
Бұл — биология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |