I Баһадүр: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) ш А.С.Кизиров Баһадүр Хан бетін I Баһадүр бетіне жылжытты |
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
{{Мемлекеттік қайраткер |
|||
'''Баһадүр Хан''', Батыр хан (т.-ө.ж.б.) – Есім ханмен бірігіп ел билеген қазақ ханы. 1616 – 17 жылғы орыс құжаттарында оның есімі Батыр, Баатырь, Болатырь деп аталып, кей тұста Шығай ханның кіші інісі, Абдолла ханның (Абдоллаһ ІІ) қол астында болған басқа Баһадүр сұлтанм |
|||
| түс = елбасы |
|||
| Қазақша есімі = I Баһадүр |
|||
| Шынайы есімі = {{lang-ur|بہادر شاه اول}} |
|||
| Суреті = Emperor Bahadur Shah I.jpg |
|||
| Титулы = [[Ұлы Моғолдар патшалығының падишаһы]] |
|||
| Ту = Flag of the Mughal Empire.svg |
|||
| Басқарған кезеңі = [[19 маусым]] [[1707 жыл|1707]] — [[27 ақпан]] [[1712 жыл|1712]] |
|||
| Ізашары = [[I Әлемгір]] |
|||
| Ізбасары = [[Жаһандар]] |
|||
| Діні = [[Ислам]] |
|||
| Туған күні = 14.10.1643 |
|||
| Туған жері = Бурханпур,<br />[[Ұлы Моғолдар патшалығы]] |
|||
| Қайтыс болған күні = 27.02.1712 |
|||
| Қайтыс болған жері = [[Лахор]],<br />[[Ұлы Моғолдар патшалығы]] |
|||
| Жерленді = Моти мешіті, [[Дели]] |
|||
| Әкесі = [[I Әлемгір]] |
|||
| Анасы = Бай бегім |
|||
| Жұбайы = Низам бай<br />Махараджкумари Амрита бай Сахиба<br />Нұрунниса бегім |
|||
| Балалары = '''Ұлдары''':<br />[[Жаһандар]]<br />Азимуш Шан<br />Рафиуш Шан<br />Жаһан Шаһ |
|||
| Қолтаңбасы = |
|||
}} |
|||
'''I Баһадүр''' ({{lang-ur|بہادر شاه اول}}) – [[Ұлы Моғолдар патшалығының падишаһы|Ұлы Моғолдар патшалығының 8-ші падишаһы]]. |
|||
{{stub}} |
|||
Толық атағы: '''Сайып-и-Қыран, Муаззам Шаһ Әлемгір Сани, Әбіннасыр Сейіт Кутубуддин Әбілмұзаффар Мұхаммед Муаззам Шаһ Әлем I Баһадүр Шаһ, Падишаһ-и-Ғази'''. |
|||
==Өмірбаяны== |
|||
I Баһадүр [[1643 жыл]]дың [[14 қазан]]ында Бурханпур қаласында дүниеге келді. Ол Ұлы Моғолдар падишаһы I Әлемгірдің және Бай бегімнің екінші ұлы болатын. Ағалары мен інілеріне қарағанда Баһадүр шыдамдырақ әрі тыныштырақ болғандықтан әкесінің сеніміне бөленді: I Әлемгір оны тақтың мұрагері етіп тағайындады. |
|||
Әкесінің тұсында Деканның ([[1663 жыл|1663]]-[[1673 жыл|1673]], [[1678 жыл|1678]]-[[1680 жыл|1680]]), Мултан, Кабул мен Синдтің ([[1673 жыл|1673]]-[[1678 жыл|1678]]), Аграның ([[1695 жыл|1695]]), Акбарабаттың ([[1695 жыл|1695]]-[[1699 жыл|1699]]), Лахор, Мултан мен Учаның ([[1699 жыл|1699]]), Кабулдың ([[1699 жыл|1699]]-[[1707 жыл|1707]]) науаб субадары (наменгері) болды. |
|||
==Билеген жылдары== |
|||
I Баһадүр [[1707 жыл]]дың [[19 маусым]]ында 63 жасында таққа отырды. Кәрі жастағы падишаһ тек 5 жыл ([[1707 жыл|1707]]-[[1712 жыл|1712]]) биледі. Бастапқыда I Баһадүр тақ үшін өз ағасы әрі ізашары [[Мұхаммед Ағзам]]мен соғысты. [[1711 жыл]]ы [[Ұлы Моғолдар патшалығы]]на [[Бутан]] патшасы Друка Рабдже басып кірді. Патша Ұлы Моғолдарға қарсы шыққан Махендра Нарайян және Яджна Нарайян атты үнді төңкерісшілермен бірігіп, шығыстағы [[Дакка]] мен Горагат фауждары Ибраһим хан шабуыл жасады. |
|||
I Баһадүр [[1712 жыл]]дың [[27 ақпан]]ында [[Лахор]] маңында 68 жасында қайтыс болды. Оның өлімінен кейін Ұлы Моғолдар патшалығының ыдырауы бастады. |
|||
[[Санат:Ұлы Моғолдар падишаһтары]] |
|||
18:42, 2016 ж. желтоқсанның 8 кезіндегі нұсқа
| I Баһадүр урду: بہادر شاه اول | |||
| |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 19 маусым 1707 — 27 ақпан 1712 | |||
| Ізашары | I Әлемгір | ||
| Ізбасары | Жаһандар | ||
| Өмірбаяны | |||
| Діні | Ислам | ||
| Дүниеге келуі | 14 қазан 1643 Бурханпур, Ұлы Моғолдар патшалығы | ||
| Қайтыс болуы | 27 ақпан 1712 (68 жас) Лахор, Ұлы Моғолдар патшалығы | ||
| Жерленді | Моти мешіті, Дели | ||
| Әкесі | I Әлемгір | ||
| Анасы | Бай бегім | ||
| Жұбайы | Низам бай Махараджкумари Амрита бай Сахиба Нұрунниса бегім | ||
| Балалары | Ұлдары: Жаһандар Азимуш Шан Рафиуш Шан Жаһан Шаһ | ||
өңдеу  |
|||
I Баһадүр (урду: بہادر شاه اول) – Ұлы Моғолдар патшалығының 8-ші падишаһы.
Толық атағы: Сайып-и-Қыран, Муаззам Шаһ Әлемгір Сани, Әбіннасыр Сейіт Кутубуддин Әбілмұзаффар Мұхаммед Муаззам Шаһ Әлем I Баһадүр Шаһ, Падишаһ-и-Ғази.
Өмірбаяны
I Баһадүр 1643 жылдың 14 қазанында Бурханпур қаласында дүниеге келді. Ол Ұлы Моғолдар падишаһы I Әлемгірдің және Бай бегімнің екінші ұлы болатын. Ағалары мен інілеріне қарағанда Баһадүр шыдамдырақ әрі тыныштырақ болғандықтан әкесінің сеніміне бөленді: I Әлемгір оны тақтың мұрагері етіп тағайындады.
Әкесінің тұсында Деканның (1663-1673, 1678-1680), Мултан, Кабул мен Синдтің (1673-1678), Аграның (1695), Акбарабаттың (1695-1699), Лахор, Мултан мен Учаның (1699), Кабулдың (1699-1707) науаб субадары (наменгері) болды.
Билеген жылдары
I Баһадүр 1707 жылдың 19 маусымында 63 жасында таққа отырды. Кәрі жастағы падишаһ тек 5 жыл (1707-1712) биледі. Бастапқыда I Баһадүр тақ үшін өз ағасы әрі ізашары Мұхаммед Ағзаммен соғысты. 1711 жылы Ұлы Моғолдар патшалығына Бутан патшасы Друка Рабдже басып кірді. Патша Ұлы Моғолдарға қарсы шыққан Махендра Нарайян және Яджна Нарайян атты үнді төңкерісшілермен бірігіп, шығыстағы Дакка мен Горагат фауждары Ибраһим хан шабуыл жасады.
I Баһадүр 1712 жылдың 27 ақпанында Лахор маңында 68 жасында қайтыс болды. Оның өлімінен кейін Ұлы Моғолдар патшалығының ыдырауы бастады.