Сот: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Automated import of articles
 
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
[[Сурет:Old Bailey Microcosm edited.jpg|thumb| |right|]]
'''Сот'''– сот билігі органы. Қылмыстық, азаматтық, әкімшілік және кейбір санаттағы басқа да істерді қарау және шешу нысанындағы сот төрелігін мемлекет заңдарына сәйкес белгіленген іс жүргізу тәртібімен жүзеге асырады. Қазақстанда қылмыстық істер бойынша С. төрелі [[Санат:С]]
Сот – сот төрелігін жүзеге асыру, құқық бұзушыларға мәжбүрлеу шараларын қолдану жолдарымен қоғамның және азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін заңсыз қол сұғушылықтан қорғайтын мемлекеттік орган. Сот мемлекетпен бірге пайда болады, бірақ мемл. механизмнің дамуы мен арнаулы мемлекеттік аппараттың құрылуына байланысты өз алдына жеке орган болып бөлініп шықты. Мемлекетке дейінгі қоғамда дау-жанжалды тайпа ақсақалдары не көсемі, ерекше ру жиналысы, арнайы алқа шешті. Соттан тыс жанжал шешу ғұрыптары да болды (мысалы, қанға қан, талион қағидасы). 18 – 19 ғасырларда сотты және сот өндірісін ұйымдастырудың бірқатар демокр. қағидалары алға шықты: сот пен заң алдында бәрінің тең болуы, сот өндірісінің ашықтығы мен жариялылығы, формальды дәлелдемелер жүйесінен бас тарту, судьяларды сайлау, кінәсіздік презумциясы. Соттар қызметі мемлекет механизмінің маңызды бөлігі ретінде толықтай арнайы заңдармен реттеледі. Сот мемлекеттік орган ретінде сот билігін мемлекет атынан жүргізеді, ал сот актілерінің орындалуы мемлекет күшімен қамтамасыз етіледі. Дәстүрлі қазақ қоғамында сот қызметін билер атқарды. Алайда мүліктік, азаматтық дау-жанжалдың тараптары өзара келісім арқылы төрелік етушіні өздері таңдаған. Әдетте мұндай даулардың төрелігін сөзге шешендігімен және әділдігімен аты шыққан адамға тапсырған.
Әдеб.: [[ҚР Конституциясы]]. Юридическая энциклопедия, М., [http://2001 2001]; [[Давыдов Н.М]]., Суд и права личности, сборник статей, М., [[2005]].

<ref> Қазақ энциклопедиясы</ref>
=Пайдаланған сілтеме=
<references/>
{{stub}}
{{wikify}}

[[ar:محكمة]]
[[arc:ܒܝܬ ܕܝܢܐ]]
[[be:Суд]]
[[be-x-old:Суд]]
[[bg:Съд]]
[[br:Lez roueel]]
[[bs:Sud]]
[[ca:Tribunal]]
[[chr:ᏧᎾᏓᏱᎵᏓᏍᏗ]]
[[cs:Soud]]
[[cy:Llys (cyfraith)]]
[[da:Domstol]]
[[de:Gericht]]
[[el:Δικαστήριο]]
[[en:Court]]
[[eo:Tribunalo (juro)]]
[[es:Tribunal de justicia]]
[[et:Kohus]]
[[eu:Auzitegi]]
[[fa:دادگاه]]
[[fi:Tuomioistuin]]
[[fr:Tribunal]]
[[fy:Rjochtbank]]
[[gl:Tribunal]]
[[gv:Quaiyl]]
[[he:בית משפט]]
[[hi:न्यायालय]]
[[hr:Sud]]
[[hu:Magyarország bíróságai]]
[[id:Pengadilan]]
[[it:Tribunale]]
[[ja:裁判所]]
[[ka:სასამართლო]]
[[kbd:Хей]]
[[ko:법원]]
[[lad:Bet-Amishpat]]
[[lo:ສານ]]
[[lt:Teismas]]
[[mk:Суд]]
[[ne:अदालत]]
[[nl:Rechtbank]]
[[nn:Domstol]]
[[no:Domstol]]
[[pl:Sąd]]
[[pt:Tribunal]]
[[qu:Taripay suntur]]
[[sh:Sud]]
[[si:උසාවිය]]
[[simple:Court]]
[[sk:Súd]]
[[sl:Sodišče]]
[[sr:Суд]]
[[sv:Domstol]]
[[ta:நீதிமன்றம்]]
[[te:న్యాయస్థానము]]
[[th:ศาล]]
[[tr:Mahkeme]]
[[uk:Суд]]
[[vi:Tòa án]]
[[war:Korte]]
[[yi:געריכט]]
[[zh:法院]]

11:43, 2011 ж. маусымның 16 кезіндегі нұсқа

Сот – сот төрелігін жүзеге асыру, құқық бұзушыларға мәжбүрлеу шараларын қолдану жолдарымен қоғамның және азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін заңсыз қол сұғушылықтан қорғайтын мемлекеттік орган. Сот мемлекетпен бірге пайда болады, бірақ мемл. механизмнің дамуы мен арнаулы мемлекеттік аппараттың құрылуына байланысты өз алдына жеке орган болып бөлініп шықты. Мемлекетке дейінгі қоғамда дау-жанжалды тайпа ақсақалдары не көсемі, ерекше ру жиналысы, арнайы алқа шешті. Соттан тыс жанжал шешу ғұрыптары да болды (мысалы, қанға қан, талион қағидасы). 18 – 19 ғасырларда сотты және сот өндірісін ұйымдастырудың бірқатар демокр. қағидалары алға шықты: сот пен заң алдында бәрінің тең болуы, сот өндірісінің ашықтығы мен жариялылығы, формальды дәлелдемелер жүйесінен бас тарту, судьяларды сайлау, кінәсіздік презумциясы. Соттар қызметі мемлекет механизмінің маңызды бөлігі ретінде толықтай арнайы заңдармен реттеледі. Сот мемлекеттік орган ретінде сот билігін мемлекет атынан жүргізеді, ал сот актілерінің орындалуы мемлекет күшімен қамтамасыз етіледі. Дәстүрлі қазақ қоғамында сот қызметін билер атқарды. Алайда мүліктік, азаматтық дау-жанжалдың тараптары өзара келісім арқылы төрелік етушіні өздері таңдаған. Әдетте мұндай даулардың төрелігін сөзге шешендігімен және әділдігімен аты шыққан адамға тапсырған. Әдеб.: ҚР Конституциясы. Юридическая энциклопедия, М., 2001; Давыдов Н.М., Суд и права личности, сборник статей, М., 2005.

[1]

Пайдаланған сілтеме

  1. Қазақ энциклопедиясы