Сүлеймен шаһзада (I Ахметтің ұлы): Нұсқалар арасындағы айырмашылық
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) ш А.С.Кизиров Сүлейман Шаһзада (Ахмед I ұлы) бетін Сүлеймен шаһзада (I Ахметтің ұлы) бетіне жылжытты |
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол: | 1-жол: | ||
{{Тұлға |
{{Тұлға |
||
| Есімі = |
| Есімі = Сүлеймен шаһзада |
||
| Қазақша есімі = |
| Қазақша есімі = Сүлеймен шаһзада |
||
| Шынайы есімі = {{lang-ota3|شاهزاده سليمان|Şahzade Süleymân}} |
| Шынайы есімі = {{lang-ota3|شاهزاده سليمان|Şahzade Süleymân}} |
||
| Ту = Ottoman Flag.svg |
| Ту = Ottoman Flag.svg |
||
| Туған күні = |
| Туған күні = [[1615 жыл|1615]] |
||
| Туған жері = [[Ыстамбұл| |
| Туған жері = [[Ыстамбұл|Константинополь]], [[Османлы мемлекеті]] |
||
| Қайтыс болған күні = 27. |
| Қайтыс болған күні = 27.07.1635 |
||
| Қайтыс болған жері = [[Ыстамбұл| |
| Қайтыс болған жері = [[Ыстамбұл|Константинополь]], [[Османлы мемлекеті]] |
||
| Жерленді = I Ахмет мазары, [[Ыстамбұл]] |
| Жерленді = I Ахмет мазары, [[Ыстамбұл]] |
||
| Әкесі = [[I Ахмет]] |
| Әкесі = [[I Ахмет]] |
||
| Анасы = [[Көсем сұлтан]]}} |
| Анасы = [[Көсем сұлтан]] |
||
}} |
|||
'''Шехзаде Сулейман''' ({{lang-ota3|شاهزاده سليمان|Şahzade Süleymân}} [[1610 жыл|1610]] / [[1611 жыл|1611]]{{Sfn|Kahraman, Akbayar|1996|p=41}} [[Ыстамбұл|Стамбул]] — [[27 шілде|27 тамыз]] [[1635 жыл|1635]]) —[[Османлы Мемлекетінің сұлтаны| сұлтан]] [[I Ахмет|Ахмед I]] және, бәлкім, [[Көсем сұлтан|Кесем Сұлтан]]<nowiki/>ның ұлы |
|||
'''Сүлеймен шаһзада''' ({{lang-ota3|شاهزاده سليمان|Şahzade Süleymân}}; [[1615 жыл|1615]] — [[27 шілде]] [[1635 жыл|1635]]) — [[I Ахмет]] пен [[Көсем сұлтан]]ның ұлы. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Баласыз Мұстафаның |
||
⚫ | Сүлеймен шаһзада [[1610 жыл]]ы немесе [[1611 жыл]]ы I Ахмет пен Көсем сұлтанның шаңырағында дүниеге келді. [[1617 жыл]]ы I Ахмет қайтыс болғаннан кейін таққа оның баласы [[II Осман]] отыру керек еді, ал қалған шаһзадаларды, Фатиха заңы бойынша, өлім жазасы күтіп тұрды. Алайда осыдан бірнеше жыл бұрын I Ахмет ұлдары туылса да [[I Мұстафа]]ға өмірді сақтап қалды. Тарихшылар Мұстафаның психикалық аурулары үшін таққа кауіп төндіруге қабілетсіз болғандықтан I Ахмет өлтірмеді деп санайды. Тағы бір себеп: Көсем өзінің балаларынның болашағына қауіптенгендіктен Ахметті көндірді, себебі болашақ сұлтан Османның анасы басқа әйел еді, ал бұл Мехмет шаһзада үшін үлкен қауіп туғызды. Нәтижесінде, әкесінің өлімінен кейін таққа оның есалаң інісі I Мұстафа отырды{{Sfn|Boyar, Fleet|2010|p=42}}. |
||
⚫ | Баласыз I Мұстафаның сұлтанаты қысқа болды: [[1618 жыл]]ы төңкеріс нәтижесінже II Осман таққа шықты. Көсем сұлтанның әсері осы жолы да балаларының өмірін сақтап қалуға көмектесті. Төрт жылдан соң, кезекті төңкеріс орын алды: Осман құлатылып, өлтірілді. Алайда, таққа жаңадан Сүлеймен емес, Мұстафа шықты. [[1623 жыл]]ы Мұстафаны екінші рет тақтан түсірді{{Sfn|Börekçi|2009|p=409}}. Сүлеймен бұл күндері ағасы Баязитпен Ыстамбұлда болмаған еді. Мұндай мән-жайларда Көсем өзінің он бір жастағы ұлы [[IV Мұрат]]ты таққа отырғызды. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Ескертпелер == |
|||
== |
==Дереккөздер== |
||
{{дереккөздер}} |
{{дереккөздер}} |
||
00:00, 2017 ж. наурыздың 4 кезіндегі нұсқа
Сүлеймен шаһзада | |
осман. شاهزاده سليمان — Şahzade Süleymân | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Әкесі | |
Анасы |
Сүлеймен шаһзада (осман. شاهزاده سليمان — Şahzade Süleymân; 1615 — 27 шілде 1635) — I Ахмет пен Көсем сұлтанның ұлы.
Өмірбаяны
Сүлеймен шаһзада 1610 жылы немесе 1611 жылы I Ахмет пен Көсем сұлтанның шаңырағында дүниеге келді. 1617 жылы I Ахмет қайтыс болғаннан кейін таққа оның баласы II Осман отыру керек еді, ал қалған шаһзадаларды, Фатиха заңы бойынша, өлім жазасы күтіп тұрды. Алайда осыдан бірнеше жыл бұрын I Ахмет ұлдары туылса да I Мұстафаға өмірді сақтап қалды. Тарихшылар Мұстафаның психикалық аурулары үшін таққа кауіп төндіруге қабілетсіз болғандықтан I Ахмет өлтірмеді деп санайды. Тағы бір себеп: Көсем өзінің балаларынның болашағына қауіптенгендіктен Ахметті көндірді, себебі болашақ сұлтан Османның анасы басқа әйел еді, ал бұл Мехмет шаһзада үшін үлкен қауіп туғызды. Нәтижесінде, әкесінің өлімінен кейін таққа оның есалаң інісі I Мұстафа отырды[1].
Баласыз I Мұстафаның сұлтанаты қысқа болды: 1618 жылы төңкеріс нәтижесінже II Осман таққа шықты. Көсем сұлтанның әсері осы жолы да балаларының өмірін сақтап қалуға көмектесті. Төрт жылдан соң, кезекті төңкеріс орын алды: Осман құлатылып, өлтірілді. Алайда, таққа жаңадан Сүлеймен емес, Мұстафа шықты. 1623 жылы Мұстафаны екінші рет тақтан түсірді[2]. Сүлеймен бұл күндері ағасы Баязитпен Ыстамбұлда болмаған еді. Мұндай мән-жайларда Көсем өзінің он бір жастағы ұлы IV Мұратты таққа отырғызды.
1635 жылы IV Мұрат Сүлеймен мен Баязитті өлім жазасына кесті. Екі ағайынды Сұлтанахмет мешітінің жаңындағы I Ахмет мазарында әкесінің жанында жерленді.
Дереккөздер
- ↑ Boyar, Fleet, 2010, p. 42
- ↑ Börekçi, 2009, p. 409