Миксомицеттер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш clean up, replaced: Пайдаланған Әдебиет → Дереккөздер using AWB |
Mzh Zhibek (талқылау | үлесі) Миксомицеттер- гетероторофты кілегейлі өсумдіктің бір түрі. Тег: Mobile edit Mobile web edit |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
'''Миксомицеттер'''( |
'''Миксомицеттер'''(Mуcetozoa) (грек. mуxo – [[кілегей]] және mуcоta – [[саңырауқұлақ]]), [[кілегей]]лілер, [[кілегейлі саңырауқұлақтар]] – [[хлорофильсіз саңырауқұлақ]] тәрізді [[организм]]дер бөлімі. Жалпы түрде 1000-нан астам бар және оның 400-ге жуық түрлері белгілі, [[Қазақстан]]да 100-ге тарта түрі анықталған. Миксомицеттер әдетте шіріген ағаштың жарық [[қуыс]]тары мен олардың түбірлерінің астында тіршілік етеді, [[орман]]дардағы [[өсімдік]] қалдықтарының арасында, ылғалды жерлерде шіріп, дамиды. |
||
Миксомициттер- гетеротрофтар. [[Вегетатив]]тік денесі көп [[ядро]]лы, қабықпен қоршалған [[плазма]]лық массадан тұратындықтан оларды [[плазмодий]]лер деп те атайды. Дене көлемі әр түрлі, өте майда [[микроскоптың]] түрлері (Echіnostelіum) мен қатар көлденеңі 1 м-ге жететін түрлері де (Fulіgo) кездеседі. Миксомицеттер [[спора]]ларымен көбейеді. [[Спора]] түзу процесі Миксомицеттердің түріне байланысты (дене бітіміі, [[көлем]]і, түсі жағынан) әр түрлі болып келеді. Миксомицеттердің басқа түрлерінің денесінде арнайы [[спора]] түзуші [[жеміс]]ті денелер пайда болады. Пісіп жетілген [[спора]]лар жемісті денені жарып сыртқа шығып, ауамен таралады. [[Спора]]лар [[тіршілік]] қабілетін жоймай, жылдап жата береді. Қолайлы жағдай туғанда [[спора]] әдетте сулы ортада өсіп, оның ішінен екіден ([[клетка]]ның алды мен артында орналасқан) жіпшелері бар 1 – 8 [[зооспора]]лар шығады. Егер [[спора]] сусыз дымқыл жерде өсетін болса, онда одан жіпшесіз [[миксоамеба]]лар өсіп жетіледі. Мұндай [[зооспора]]лар мен [[миксоамеба]]лардың саны олардың екіге бөлінуі арқылы көбеюі мүмкін. Содан кейін [[жыныс]]тық кезең басталып, бір-бірімен жұптала қосылады. [[Ядролары диплоид]]тық қалпына келеді де, [[митотика]]лық жолмен бөліне бастайды. Пайда болған [[плазмодий]] бірте-бірте үлкейе түседі. Кейде ұсақ [[плазмодий]]лер бір-бірімен қосылып, бір ортақ дене құруы да мүмкін. Көпшілігі [[сапротроф]]тар. Миксомицеттер [[бактерия]]ларды, [[амеба]]ларды, [[саңырауқұлақ]]тардың [[мицелий]]лері мен [[спора]]ларын қорек етеді. Кейбір түрлері (Plazmodіophora brassіcae) [[ауыл шауашылығы]]ның [[өсімдік]]терінің ([[картоп]]тың, [[қызанақ]]тың, [[капуста]]ның) өте зиянды ауру тудыратын қоздырғыштары. |
|||
Ғылыми классификация |
|||
•Патшалық: жануарлар |
|||
•Жамағат: амёбозоиттер |
|||
•Иелік: эукариоттар |
|||
•Тұқымдас: conosa |
|||
<ref>Қазақ энциклопедиясы, 6 том</ref> |
|||
Әдебиет |
|||
• Walker G., Silberman J.D., Karpov S.A., Foster P., Frolov A.O., Novozhilov Yu., Sogin M.L. An ultrastructural and molecular study of Hyperamoeba dachnaya, n.sp., and its relationship to the mycetozoan slime molds// |
|||
Europ. J. Protistol. 2003. Vol.39 . P. 319-336. |
|||
• Новожилов Ю.К., Гудков А.В Mycetozoa// |
|||
Кітап: Протистер. |
|||
==Сілтемелер== |
==Сілтемелер== |
||
* [[Ядро]] |
* [[Ядро]] |
||
21:29, 2018 ж. мамырдың 9 кезіндегі нұсқа
Миксомицеттер(Mуcetozoa) (грек. mуxo – кілегей және mуcоta – саңырауқұлақ), кілегейлілер, кілегейлі саңырауқұлақтар – хлорофильсіз саңырауқұлақ тәрізді организмдер бөлімі. Жалпы түрде 1000-нан астам бар және оның 400-ге жуық түрлері белгілі, Қазақстанда 100-ге тарта түрі анықталған. Миксомицеттер әдетте шіріген ағаштың жарық қуыстары мен олардың түбірлерінің астында тіршілік етеді, ормандардағы өсімдік қалдықтарының арасында, ылғалды жерлерде шіріп, дамиды. Миксомициттер- гетеротрофтар. Вегетативтік денесі көп ядролы, қабықпен қоршалған плазмалық массадан тұратындықтан оларды плазмодийлер деп те атайды. Дене көлемі әр түрлі, өте майда микроскоптың түрлері (Echіnostelіum) мен қатар көлденеңі 1 м-ге жететін түрлері де (Fulіgo) кездеседі. Миксомицеттер спораларымен көбейеді. Спора түзу процесі Миксомицеттердің түріне байланысты (дене бітіміі, көлемі, түсі жағынан) әр түрлі болып келеді. Миксомицеттердің басқа түрлерінің денесінде арнайы спора түзуші жемісті денелер пайда болады. Пісіп жетілген споралар жемісті денені жарып сыртқа шығып, ауамен таралады. Споралар тіршілік қабілетін жоймай, жылдап жата береді. Қолайлы жағдай туғанда спора әдетте сулы ортада өсіп, оның ішінен екіден (клетканың алды мен артында орналасқан) жіпшелері бар 1 – 8 зооспоралар шығады. Егер спора сусыз дымқыл жерде өсетін болса, онда одан жіпшесіз миксоамебалар өсіп жетіледі. Мұндай зооспоралар мен миксоамебалардың саны олардың екіге бөлінуі арқылы көбеюі мүмкін. Содан кейін жыныстық кезең басталып, бір-бірімен жұптала қосылады. Ядролары диплоидтық қалпына келеді де, митотикалық жолмен бөліне бастайды. Пайда болған плазмодий бірте-бірте үлкейе түседі. Кейде ұсақ плазмодийлер бір-бірімен қосылып, бір ортақ дене құруы да мүмкін. Көпшілігі сапротрофтар. Миксомицеттер бактерияларды, амебаларды, саңырауқұлақтардың мицелийлері мен спораларын қорек етеді. Кейбір түрлері (Plazmodіophora brassіcae) ауыл шауашылығының өсімдіктерінің (картоптың, қызанақтың, капустаның) өте зиянды ауру тудыратын қоздырғыштары.
Ғылыми классификация
•Патшалық: жануарлар •Жамағат: амёбозоиттер •Иелік: эукариоттар •Тұқымдас: conosa [1]
Әдебиет
• Walker G., Silberman J.D., Karpov S.A., Foster P., Frolov A.O., Novozhilov Yu., Sogin M.L. An ultrastructural and molecular study of Hyperamoeba dachnaya, n.sp., and its relationship to the mycetozoan slime molds// Europ. J. Protistol. 2003. Vol.39 . P. 319-336. • Новожилов Ю.К., Гудков А.В Mycetozoa// Кітап: Протистер.
Сілтемелер
Дереккөздер
- ↑ Қазақ энциклопедиясы, 6 том
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |