Буркина-Фасо: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш →‎Дереккөздер: clean up, replaced: {{Countries of Africa}} → {{Африка елдері}} using AWB
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
{{Мемлекет
⚫
'''Буркина Фасо''' ({{lang-fr|Burkina Faso}}; 1984 жылға дейін [[Жоғарғы Вольта республикасы]]) — [[Батыс Африка]]да орналасқан мемлекет. Жері 274,4 мың км². Халқы 10,4 млн. адам. 100-ден астам этн. тайпалардан тұрады. Ірілері моси (50%-тен астам), фульбе, лоби, бобо, т.б. Астанасы — [[Уагадугу]] (50 мың). Халқының 40%-і мұсылмандар, 10%-і христиандар, қалғандары жергілікті діни нанымды ұстанады. Мемлекет басшысы — президент. Заң шығарушы органы — Халық өкілдері ассамблеясы.
|Қазақша атауы = Буркина-Фасо
|Шынайы атауы = {{lang-fr|Burkina Faso}}
|Септік = Буркина-Фасо
|Елтаңба = Coat of arms of Burkina Faso.svg
|Байрақ =
|Ұраны = {{lang-fr|Unité, Progrès, Justice}}
|Әнұранның аты = Une Seule Nuit (L'Hymne de la victoire)
|Аудио = Hymne National du Burkina Faso.ogg
|lat_dir = N|lat_deg = 12|lat_min = 16|lat_sec = 0
|lon_dir = W|lon_deg = 2|lon_min = 4|lon_sec = 0
|region = BF
|CoordScale =
|Картада = Location Burkina Faso AU Africa.svg
|карта тақырыбы =
|Картада2 =
|Үкімет түрі = [[Президенттік республика]]
|Құрылды =
|Тәуелсіздік күні = [[5 тамыз]] [[1960 жыл]]
|Тәуелсіздігін алды = [[Франциядан]]
|Тілі = [[француз тілі]]
|Мемлекеттік діні =
|Астанасы = [[Уагадугу]]
|Ірі қалалары = Уагадугу, [[Бобо-Диуласо]]
|Басшы қызметі = [[Буркина-Фасо президенттерінің тізімі|Президенті]]<br />[[Буркина-Фасо премьер-министрлер тізімі|Премьер-министрі]]
|Басшылары = [[Рок Марк Кристиан Каборе]]<br />[[Кристоф Жозеф Мари Дабире]]
|Жер аумағы = 274 200
|Жер аумағы бойынша орны = 74-ші
|Судың үлесі = 0,1%
|Этнохороним =
|Жұрты = 20 107 509<ref name="The World Factbook">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uv.html|title=Burkina Faso population projection|year=2017|accessdate= 8 January 2018|language=en }}</ref>
|Халық саны бойынша орны = 61-ші
|Сарап жылы = 2017
|Санақ бойынша халық саны = 14 017 262
|Санақ жылы = 2006
|Халық тығыздығы = 64
|Тығыздық бойынша орны = 137-ші
|ЖІӨ =
|ЖІӨ сараптаған жылы =
|ЖІӨ бойынша орны =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ бойынша орны =
|ЖІӨ (АҚТ) = 38,758&nbsp;млрд.<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=39&pr.y=19&sy=2014&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=748&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Burkina Faso|publisher=International Monetary Fund }}</ref>
|ЖІӨ (АҚТ) сараптаған жылы = 2018
|ЖІӨ (АҚТ) орны =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) = 1,992<ref name=imf2/>
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) орны =
|ЖІӨ (номинал) = 14,192&nbsp;млрд.<ref name=imf2/>
|ЖІӨ (номинал) сараптаған жылы = 2018
|ЖІӨ (номинал) бойынша орны =
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) = 729<ref name=imf2/>
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) орны =
|АДИ = 0,423<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf|title=2016 Human Development Report|date=2016|accessdate=21 March 2017|publisher=United Nations Development Programme }}</ref>
|АДИ жылдық есебі = 2017
|АДИ бойынша орны = 183-ші
|АДИ деңгейі = <span style="color:#e0584e">төмен</span>
|Әуе компаниясы =
|Валютасы = Франк
|Интернет үйшігі = [[.bf]]
|ISO = BF
|Телефон коды = 226
|Уақыт белдеуі = +0
|Түсініктемелер =
}}
⚫
'''Буркина-Фасо''' ({{lang-fr|Burkina Faso}}; 1984 жылға дейін [[Жоғарғы Вольта республикасы]]) — [[Батыс Африка]]да орналасқан мемлекет. Жері 274,4 мың км². Халқы 10,4 млн. адам. 100-ден астам этн. тайпалардан тұрады. Ірілері моси (50%-тен астам), фульбе, лоби, бобо, т.б. Астанасы — [[Уагадугу]] (50 мың). Халқының 40%-і мұсылмандар, 10%-і христиандар, қалғандары жергілікті діни нанымды ұстанады. Мемлекет басшысы — президент. Заң шығарушы органы — Халық өкілдері ассамблеясы.


== Табиғаты ==
== Табиғаты ==
9-жол: 73-жол:


== Дереккөздер ==
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том


{{Навигациялық блок
⚫
{{Африка елдері}}
|тақырып = Буркина-Фасо
⚫
{{Африка одағы}}
|тақырып_стиль = background:{{түс|{{PAGENAME}}}};
⚫
{{Франкофония}}
|state = collapsed
⚫
{{Ислам Әріптестік Ұйымы}}
⚫
|Африка елдері
{{ДСҰ мүшелері}}
⚫
|Африка одағы
⚫
|Франкофония
⚫
|Ислам Әріптестік Ұйымы
}}


{{wikify}}
{{wikify}}


[[Санат:Мұхитпен шектеспейтін елдер]]
[[Санат:Буркина-Фасо]]



{{stub}}
{{stub}}

10:06, 2019 ж. сәуірдің 4 кезіндегі нұсқа

Координаттар: 12°16′00″ с. е. 2°04′00″ б. б. / 12.26667° с. е. 2.06667° б. б. / 12.26667; -2.06667 (G) (O) (Я)
Буркина-Фасо
фр. Burkina Faso
Байрақ Елтаңба
Ұран: «фр. Unité, Progrès, Justice»
Әнұран: «Une Seule Nuit (L'Hymne de la victoire)» (тыңдау (ақп.))
Тарихы
Тәуелсіздік күні 5 тамыз 1960 жыл (Франциядан)
Мемлекеттік құрылымы
Ресми тілі француз тілі
Елорда Уагадугу
Ірі қалалары Уагадугу, Бобо-Диуласо
Үкімет түрі Президенттік республика
Президенті
Премьер-министрі 		Рок Марк Кристиан Каборе
Кристоф Жозеф Мари Дабире
Географиясы
Жер аумағы
• Барлығы
• % су беті 		Әлем бойынша 74-ші орын
274 200 км²
0,1%
Жұрты
• Сарап (2017)
• Санақ (2006)
• Тығыздығы
20 107 509[1] адам (61-ші)
14 017 262 адам
64 адам/км² (137-ші)
Экономикасы
ЖІӨ (АҚТ)
 • Қорытынды (2018)
 • Жан басына шаққанда
38,758 млрд.[2] $
1,992[2] $
ЖІӨ (номинал)
 • Қорытынды (2018)
 • Жан басына шаққанда
14,192 млрд.[2] $
729[2] $
АДИ (2017) 0,423[3] (төмен) (183-ші)
Валютасы Франк
Қосымша мәліметтер
Интернет үйшігі .bf
ISO коды BF
ХОК коды BUR
Телефон коды +226
Уақыт белдеулері +0

Буркина-Фасо (фр. Burkina Faso; 1984 жылға дейін Жоғарғы Вольта республикасы) — Батыс Африкада орналасқан мемлекет. Жері 274,4 мың км². Халқы 10,4 млн. адам. 100-ден астам этн. тайпалардан тұрады. Ірілері моси (50%-тен астам), фульбе, лоби, бобо, т.б. Астанасы — Уагадугу (50 мың). Халқының 40%-і мұсылмандар, 10%-і христиандар, қалғандары жергілікті діни нанымды ұстанады. Мемлекет басшысы — президент. Заң шығарушы органы — Халық өкілдері ассамблеясы.

Табиғаты

Жер бедері үстіртті (Моса үстірті) келеді. Климаты субэкваторлық (қараша — наурыз айлары аралығында құрғақ болады). Жыл бойғы орташа температура 24 — 26°С, құрғақ айларда 30 — 35°С. Жауын-шашынның орташа жылдық мөлш. 500 — 1000 мм, солтүстігінде 120 — 200 мм. Үлкен өзендері: Қара Вольта және Ақ Вольта. Жерінің 10%-і орман.

Тарихы

Қазіргі Буркина Фасо жерінде адам баласы неолит дәуірінен бастап өмір сүре бастады. 11 ғасырларда оңтүстік-шығыстан моси тайпалары көшіп келді де, жергілікті тайпаларды бағындырып, өз мемлекетін құрды. 16 — 17 ғ-ларда саяси бытыраңқылықты бастан кешірді. Осы кезде ел ішінде ислам діні тарай бастады. 18 ғасырдың аяқ кезінен бастап, Буркина Фасо жеріне келе бастаған еуропалықтар өзара қырқысқан тайпа көсемдеріне өз ықпалдарын жүргізіп отырды. Осы аймақ үшін Англия мен Францияның арасындағы тартыс 19 ғасырдың аяғына дейін созылды. 1897 жылы бірнеше қантөгіс шайқастан кейін жергілікті тайпалар Францияның билігін толық мойындады және Жоғарғы Вольта деген атпен француздардың Батыс Африка құрамына кірді. 2-дүниежүзілік соғыс жылдарында Буркина Фасо солдаттары Франция жағында фашистік коалицияға қарсы соғысты. Соғыс аяқталғаннан кейін алдыңғы қатарлы зиялы қауымның басшылығымен елде әр түрлі саяси ұйымдар құрылып, ұлт-азаттық қозғалыс күшейді. Нәтижесінде 1960 жылы 5 тамыз күні Буркина Фасо тәуелсіз мемлекет болып жарияланды. Экон. дағдарыстарға байланысты жиі-жиі әскери төңкерістер болып тұрды. 1984 жылы 4 тамыз күні болған кезекті төңкерісте Жоғарғы Вольта Республикасы атын Буркина Фасо (“Адал адамдар елі”) деп өзгертті. Жер, табиғи байлық мемлекет меншігіне алынып, дәстүрлі тайпа көсемдерінің билігі жойылды. Қазіргі кезде ішкі ұлттық өнім жылына 320 АҚШ долларынан аспайды. Экономикада және сыртқы саудада француз капиталына тәуелді. Халқының 90%-і а. ш-нда жұмыс істейді.

Дереккөздер

  1. ↑ Burkina Faso population projection  (ағыл.) (2017). Тексерілді, 8 қаңтар 2018.
  2. ↑ a b c d Burkina Faso. International Monetary Fund.
  3. ↑ 2016 Human Development Report. United Nations Development Programme (2016). Тексерілді, 21 наурыз 2017.



Мақала бастамасы Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Буркина-Фасо&oldid=2682149» бетінен алынған