Клиңон тілі

Клингон тілі tlhIngan Hol
Айтылуы:	IPA: /ˈt͡ɬɪŋɑn xol/
Кім жасаған:	Марк Окранд	1984
Баптауы және қолдануы:	Star Trek фильмдері мен телевизия тізбектерінде бейнеленген оқиғалар.
Барлық сөйлеушілері:	Белгісіз. Клингон тілі институтының директоры Лоренс Шоунның (Lawrence Schoen) дерегі бойынша, 1996 жылы 12 шақты адам жетік білген.
Түрі (арналуы):	жасанды тілдер  өнерде қолданылатын тілдер   ойдан шығарылған тілдер    Клингон тілі
Тіл белгілері
ISO 639-1:	ешқандай
ISO 639-2:	tlh
ISO 639-3:	tlh

Клингон тілі (Клингонша: tlhIngan Hol) — Star Trek («Жұлдызды жол») телевизиялық тізбегіндегі жатғаламшарлықтар клингондардың тілі. Бұл тілді тілтанушы Марк Окранд нағыз «жатғаламшарлық» тіл болсын деп әдейі құрастырған. Сондықтан бұл тілдің көптеген өзіндік ерекшеліктері бар, мысалы сөйлемнің «толықтауыш – баяндауыш - бастауыш» ретімен құрылуы. Бірінші рет клингон тілі «Star Trek: The Motion Picture» фильмінде қолданылды, ал оған дейін клингондар ағылшын тілінде сөйлеп келді. Содан кейінгі уақытта Марк Окранд клингон тілін өз сөздігі, нормативті грамматикасы бар толыққанды тілге айналдырды. Қазіргі таңда клингон тілінің жетілген граматикасы, синтаксисі мен сөздігі және бұл тілдің дамуын қадағалап отыратын "Клингон тілінің инстуты" деп аталатын арнайы ұйымы бар. Айтылған ұйым әлем әдебиетінің жауһарларын клингон тіліне аударумен әрі сол тілдегі мезгілдік журналды шығарумен айналысады.

«Star Trek» тізбегінің кейбір әуесқойлары немесе тілдерді үйренуді ұнататындардың кейбіреулері клингон тілінде сөйлесе алады. Бұл тілдің сөз қорында ғарыш кемелеріне немесе клингон нәсілінің қару-жарағына қатысты сөздер көп те, жерліктер күнделікті қолданыста пайдаланатын заттарды білдіретін сөз жоқ. Мысалы, «көлікті иондайтын қондырғы» (jolvoy), немесе «ғарыш кемесінің басқару мінбесі» (meH) дегенді білдіретін сөздер бар да, «көпір» деген мағынадағы сөз жоқ. Соған қарамастан осы тілді білетіндер күнделікті тақырыптар туралы да әңгіме жүргізе алады.

Қазіргі таңда клингон тілінің жетілген граматикасы, синтаксисі мен сөздігі және бұл тілдің дамуын қадағалап отыратын "Клингон тілінің инстуты" деп аталатын арнайы ұйымы бар. Айтылған ұйым әлем әдебиетінің жауһарларын клингон тіліне аударумен әрі сол тілдегі мезгілдік журналды шығарумен айналысады.

pIqaD	Кириллица	IPA
a	А, а	ɑ
b	Б, б	b
ch	Ч, ч	t͡ʃ
D	Д, д	ɖ
e	Э, э	ɛ
gh	Ғ, ғ	ɣ
H	Х, х	x
I	І, і	ɪ
j	дж	d͡ʒ
l	Л, л	l
m	М, м	m
n	Н, н	n
ng	Ң, ң	ŋ
o	О, о	o
p	пһ	pʰ
q	қһ	qʰ
Q	қх	q͡χ
r	Р, р	r (ɹ)
S	Ш, ш	ʂ
t	тһ	tʰ
tlh	тл	t͡ɬ
u	У, у	u
v	В, в	v
w	У, у	w
y	Й, й	j
'	-	ʔ

Сыртқы сілтемелер

• Клингон тілі институты