Карл Бенц

Карл Фридрих Бенц (герм. Karl Friedrich Michael Benz) (* 1844 11-айдың 25 Мюльбург(Карлсруэ); † 1929 жыл 4-айдың 4 Ладенбург) - герман авто инженері, бұл саладағы алғашқы қарлығаштардың бірі. Оның 1886 жылы патенттеген Бенц Патент-Моторлы нөмір 1 машинаны қазіргі заманғы автокөліктің тұңғышы деп есептейді. 1886 жылдың 30 қаңтарында өзі ойлап тапқан моторлы затына патент алған.

Карл Бенц
Туған	1844 жыл 25 қараша Карлсруэ, Германия
Ұлты	Герман (неміс)
Білімі	Карлсруэ Политехника институты
Жұмысы	Инженер, өнер тапқыш, Өндіріс қожайыны
Несімен əйгілі	Алғашқы автомашина жасаушы, Мерседес-Бенцтің негізін қалаушы
Ата анасы	Иоханн Георг Бенц (əке), Вайлант Жозепине (шеше)
Қолтаңбасы

Өмірбаяны

Карл Бенц 1844 жылдың 25 қарашасында Карлсруэ қаласының Мюльбург ауданында туған. Карлдың əкесі Георг Иоханн Бенц бу отарбасының машинист болған. Əкесі ерте қайтыс болып шешесінің тəрбиесінде өседі. Карл 1860 жылы Карлсруэнің Политехника оқу орнына 15 жасында оқуға түседі. Карл онда механик инженер мамандығымен оқиды. Оның ұстазы Фердинанд Редтенбахер деген қолынан іс келетін ісмер əрі ұсталықты қолданбалы математикамен ұштастыруды алғаш бастаған, механикалық инженерия негізін қалаушы. Карл 1872 жылы Берта Рингермен үйленеді. 1888 жылы Карлдың əйелі Берта күйеуінің ойлап тапқан мəшінмен саяхат жасайды. Осы саяхатынан соң Грозхерцог-Бад əкімшілігі əлемдегі ең алғашқы жүргізуші куəлігін 1888 жылдың 8 айдың 1-де Карл Бенцге табыстайды. Осылайша ол əйелі Берта (əйелі қаржылық демеуші болды) екеуі автокөлік өндірісінің негізін қалаушы болады. Ол 1914 жылы Карлсруэ техника университетінің құрметті Докторы атанады. 1929. 4 .4-нде Карл Бенц 84 жасында асқынған ентікпе (бронхит) ауру салдарынан қайтыс болады.

Бенц компаниясы

Карл Бенц1871 Манхайм қаласында əйелі екеуі темір құятын өндіріс ашып, соңынан оны Машинаның жұқа қаңылтырын өңдеуші фабрика деп атайды. Бұл компания құны қымбатқа түскендіктен демеуші банк оны акциялы компания болып құрылымдауын талап етеді. Акциялы компанияда атқарып жатқан жұмысы (өнертапқыш) оның ой арманындағыдай болмағаны үшін компанияны тастап қайтадан жаңа Бенц & Кие.(герм. Benz & Cie) деген газ моторлы өндіріс ашады. Бұнысы 1900 жылға дейін əлемдегі ең үлкен автокөлік өндіріс саналды. 1903 жылы осы компаниядан да шығып кетеді.

1906 жылы Ладенбург қаласында Карл Бенц Ұлдары атты компанияны ұлдарымен құрды, бұл компания автомашинамен маманданған компания болды. Қазіргі күнде бұл компанияның үйінде Др. Карл Бенцтің автомашина жеке мұражайы орналасқан.

Оның бəсекелесі, өнертапқыш инженер Даймлер Готтлиб жəне Майбах Вилхелмдер бірігіп Бенц компаниясын тұтатқыш түтігінің патентін ұрлады деп сотқа береді, сот Карлды бұған айыпты деп көреді. Тұтатқыш түтік моторды тамызғанда керектеніледі. 1886 жылы осы іспен сот болады, оған дейін екеуі бір бірін танымайтын болған. 1900 жылы Даймлер қайтыс болады. 1926 жылы Бенц & Кие. мен Даймлер Готтлибтің негізін қалаған Даймлер-Мотор компаниясы бірігіп Даймлер-Бенц акциялы компаниясы болып жаңадан құрылады.

Техникалық табысы

Карл 1878/79 жылы қысымсыз екі тактлы мотор, соңынан жеңіл төрт тактлы мотор ойлап тапқан. Бенц сонымен қатар автомашина бөлшегі болатын дифференциал жетек, тұтатқыш, бұрушы арқалық, ременмен итеретін алымшы, карбюратор, су салқындатқыш жəне үдеткіш ауыстыратын механизм ойлап табады.

Ол алғашқы бензин қозғалтқышты автомашин Бенц Патент-Моторваген нөмір 1 деген үш доңғалақты, ішкі жанушы қозғалтқышты жəне электр тамызғышты системалы автомашинасымен 1885 жылғы жазда Манхайм қаласын аралап жүреді. Бұл мəшіні итеру басқармалы бір цилиндрлі-төрт тактлы моторлы, 250/мин айналымда 0,67 аттың күшін шығаратын қуатты болды. Ең жылдамдығы16 км/сағ еді. Осылайша 1886 жылдың 29 қаңтарында жауапты патенттік ұйымына Карл Фрийдрих Бенц автомашинасына 37345 деген тіркеу нөмір алып индистрияландыру тарихына жаңа парақ ашады.

Гэвч олон түмэн түүний зохион бүтээсэн автомашиныг ажлын морьгүй тэрэг байна гэх мэтээр ихэд доог тохуу хийдэг байлаа. Нөгөө талаас Манхайм хотын 1886 оны есдүгээр сард гарсан өдөр тутмын сонинд „энэхүү тэрэг нь ихээхэн ирээдүйтэй тэрэг, учир нь хэрэглэхийн тулд олон зүйл хийх шаардлага байхгүй мөн хямд өртөгөөр хурдан хугацаанд бизнес аялагчид болон жуулчдыг ч тээвэрлэх бололцоотой“ гэж бичиж байжээ. Карл Бенц ч мөн ингэж хардаг байсан учир өөрийн автомашинаа үргэлж улам сайжруулахыг хичээдэг байв.

Бенцийн Берта нь 1888 онд өөрсдийн хүүхдүүд болох Б. Ойген болон Б. Ричардын хамт анхны холын зайн аялал хийсэн ба аялал нь Манхаймаас Пфорцхайм хүртэл (ойролцоогоор 140 км зайтай) замыг 12 цаг 57 минутанд туулан хүрсэн байна. Энэ зам дагуу байрлах хотын эмийн сан нь дэлхийн хамгийн анхны бензин түгээх газар болсон бөгөөд тухайн үед аялалаар явсан тэдэнд лигройтүлш болгон нийлүүлсэн байна.

Бенцийн Карл нь сүүлд өөрийн дурдатгалдаа „Миний амьдралын хүнд өдрүүдэд ганцхан хүн л амьдралын завинд дотор минь бүх зүйл сайхан болно хэмээн тэвчээртэй хүлээсэн. Энэ бол миний эхнэр байсан. Завины маань далбааг шинээр дэлгэхдээ эрч хүч урам зоригийг надад бэлэглэсэн.“ хэмээн бичсэн байдаг.

1888 онд Мюнхен хотын ``Хүчний- болон ажлын машины үзэсгэлэн``-д оролцсон ба хэдийгээр энэ тэрэг нь германаас гадна олонд танигдсан байсан боловч худалдан авагчид сонирхохоос цаашгүй байлаа. 1889 онд Бенц шинэ загвараа Парисын дэлхийн үзэсглэн худалдаандтанилцуулжээ. Тухайн үедээ Франц нь хамгийн сайн замтай хот байсан ба удалгүй автомашины түгэн дэлгэрэх үйл явц ч мөн эндээс эxэлсэн юм.

• Бенцийн моторт тэрэгний дуурайлган хийсэн загвар, Германы автомашины түүхийн музей-EFA
• Бенц Патент-Моторт тэрэг „Вело“ 1894. Хамгийн анхны цуврал автомашин: 1045 см³, 1,5 м.x., 20 км/ц, EFA-музей.
• Дэлхийн хамгийн анхны Бензин-Автобус, Нетпенер Омнибус гезеллшафт, Бенз & Цие-д үйлдвэрлэсэн.
• Бенц Патент-Моторт тэрэгний дотоод шаталтын хөдөлгүүр