Асқабақ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
29-жол: | 29-жол: | ||
[http://www.itis.usda.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=22365 ITIS 22365] 2002-11-06 |
[http://www.itis.usda.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=22365 ITIS 22365] 2002-11-06 |
||
}} |
}} |
||
'''Асқабақ''' — [[асқабақтар тұқымдасы]]на жататын бір және көп жылдық шөптесін өсімдіктер. Асқабақтың отаны Солтүстік және Оңтүстік [[Америка]]. Ол жерлерде Асқабақ б.з.б. 3 мың жыл бұрын егіле бастаған. |
|||
⚫ | |||
Асқабақтың 20 түрі белгілі. Қазақстанда Асқабақтың кәдімгі Асқабақ (С. реро), мускатты (С. moschata) және ірі Асқабақ (С. maxіma) деген түрлері мен «Волгалық сұр-92», «Мозолеевская-10», «Қашғарлық-1644» сорттары өсіріледі. Кәдімгі Асқабақтың қатарына [[кәді]] мен [[патиссон]] жатады. |
|||
== Асқабақ құймағы == |
|||
Асқабақтық қабығын аршып, |
|||
дәнін алып тастайды. Үккішпен үгіп, оған сүт құяды |
|||
да, 15—20 минут бұқтырады. Содан соң суытыл, |
|||
ұн немесе кепкен аяның ұнтағын, [[жұмыртқа]]ның |
|||
құмшекер қосып езілген сары уызын қосады, аздап [[тұз]] салады. Сосын жақсылап араластырып, |
|||
көпіршітілген белок қосады. Ұн орнына стакан |
|||
толар-толмас [[ұнтақ]] жарма қосса да жетіп жатыр. |
|||
Құймақты жақсылап қыздырылған майға қуырады. |
|||
Дастарқанға дайын құймақпен бірге қаймақ және |
|||
қүмшекер қоса беріледі. |
|||
1.5 кг асқабаққа: 1 стакан [[сүт]], 1 стакан [[бидай]] |
|||
ұны немесе кепкен нан ұнтағы, 1 ас қасық [[құмшекер]], 2 [[жұмыртқа]], 1 ас қасық сары май керек. |
|||
Тұз татымына қарай салынады. |
|||
== Қуырған асқабақ == |
|||
Асқабақтың қабығын аршып, |
|||
дәнін алады. Турап [[тұз]]дайды (қажетіне қарай |
|||
бұрышталады). Ұнға аунатылып, сары майға қабығы |
|||
қызарып қабыршақтанғанша қуырады. Оны қаймақ |
|||
қосып жеген жақсы. |
|||
== Алма қосып піcірген асқабақ == |
|||
Асқабақ пен алманы |
|||
ұсақтап турайды да, араластырып, шала піскенше |
|||
(10—15 минут) бұқтырады. Оттан алып, аздап |
|||
суытады да, [[жұмыртқа]]ның [[қант]] қосып үгілген |
|||
сары уызын, содан соң көпіршітілген [[белок]] қосады. |
|||
Сосын мұқият араластырылып сары май жарылып, |
|||
кепкен нан ұнтағы себілген формалы ыдысқа салып |
|||
пісіріледі. |
|||
500 г асқабаққа: 500 г [[алма]], 2 [[жұмыртқа]] керек. |
|||
Құмшекер татымына қарай салынады. |
|||
Асқабақ дәмін тағам үшін шикілей де, қуырыл |
|||
та пайдалануға болады. |
|||
Асқабақ өсіру жөнінде Бақша мақаласынан |
|||
қараңыз.<ref name="ReferenceA"/> |
|||
== Сілтемелер == |
|||
* [[Аскөк]] |
|||
* [[Асқабақтар тұқымдасы]] |
|||
* [[Асқазансор қазба фаунасы]] |
|||
== Сыртқы сілтемелер == |
|||
* [http://www.angel-juicer.kz/tikva.htm/ Асқабақ] |
|||
*[http://zamana.kz/component/content/article/1-latest-news/2937-askabak.html/ ҚЫЗЫЛ АСҚАБАҚ КӨРГЕНСІЗ БЕ?] |
|||
⚫ | Асқабақ сабағының ұзындығы 2 – 10 м, жұмыр, түкті, бұтақты, жайыла өседі. Жапырағы – ірі, ұзынша қалемшелі, бүйрек пішіндес. [[Гүл]]і – қос жынысты, ірі, сарғыш түсті. Тарамдалған мұртшалары жанындағы өсімдіктерге оралады. Жемісі – жалған жидек, ірі, пішіні – дөңгелек, сопақша, түсі әр түрлі болады. Шырыны жұмсақ дәмді. Ірі жемісті Асқабақтың салмағы 40 – 50 кг-ға дейін тартады. Асқабақ жемісінің құрамында 15 – 18% құрғақ заттар, 8 – 10% [[сахароза]], [[аскорбин қышқылы]], [[каротин]], [[тиамин]], [[рибофлавин]], т.б. болады. Дәнінде 20 – 40% май бар. Асқабақтың асханалық сорттарын піскен, қуырылған күйінде тамаққа пайдаланады. Мал азықтық түрінен сүрлем дайындалады.<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]] I том</ref><ref>Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9</ref> |
||
[[Сурет:Pumpkins.jpg|нобай|солға]] |
|||
==Дереккөздер== |
==Дереккөздер== |
||
<references/> |
<references/> |
||
{{ |
{{stub}} |
||
{{Көкөністер}} |
|||
[[Image:Pumpkins.jpg|thumb|Асқабақ]] |
|||
{{Бақша дақылдары}} |
|||
[[Санат:Асқабақтар]] |
[[Санат:Асқабақтар]] |
||
[[Санат: |
[[Санат:Көкөністер]] |
||
{{stub}} |
|||
{{Vegetable-stub}} |
22:24, 2020 ж. қыркүйектің 22 кезіндегі нұсқа
Cucurbita | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Yellow squash
| ||||||||||||||
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Түрлері | ||||||||||||||
C. digitata - fingerleaf gourd |
Асқабақ — асқабақтар тұқымдасына жататын бір және көп жылдық шөптесін өсімдіктер. Асқабақтың отаны Солтүстік және Оңтүстік Америка. Ол жерлерде Асқабақ б.з.б. 3 мың жыл бұрын егіле бастаған.
Асқабақтың 20 түрі белгілі. Қазақстанда Асқабақтың кәдімгі Асқабақ (С. реро), мускатты (С. moschata) және ірі Асқабақ (С. maxіma) деген түрлері мен «Волгалық сұр-92», «Мозолеевская-10», «Қашғарлық-1644» сорттары өсіріледі. Кәдімгі Асқабақтың қатарына кәді мен патиссон жатады.
Асқабақ сабағының ұзындығы 2 – 10 м, жұмыр, түкті, бұтақты, жайыла өседі. Жапырағы – ірі, ұзынша қалемшелі, бүйрек пішіндес. Гүлі – қос жынысты, ірі, сарғыш түсті. Тарамдалған мұртшалары жанындағы өсімдіктерге оралады. Жемісі – жалған жидек, ірі, пішіні – дөңгелек, сопақша, түсі әр түрлі болады. Шырыны жұмсақ дәмді. Ірі жемісті Асқабақтың салмағы 40 – 50 кг-ға дейін тартады. Асқабақ жемісінің құрамында 15 – 18% құрғақ заттар, 8 – 10% сахароза, аскорбин қышқылы, каротин, тиамин, рибофлавин, т.б. болады. Дәнінде 20 – 40% май бар. Асқабақтың асханалық сорттарын піскен, қуырылған күйінде тамаққа пайдаланады. Мал азықтық түрінен сүрлем дайындалады.[1][2]
Дереккөздер
- ↑ Қазақ энциклопедиясы I том
- ↑ Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |