Он екінші түн

Он екінші түн
Twelfth Night, or What You Will
Ф. Р. Пикерсгилл. «Орсино және Виола»
Авторы	Уильям Шекспир
Түпнұсқа тілі	ағылшын тілі
Жазылған жыл	1600-1601
Жариялануы	1602 жыл 2 ақпан

«Он екінші түн» (ағыл. Twelfth Night, or What You Will) — бес бөлімнен тұратын Уильям Шекспирдің пьесасы.

Ең бірінші қойылым 1602 жылы 2 ақпанда Мидл-Темплда, Лондонда өтті.

Тарихы

Шекспир бұл комедияны шамамен  1600 не 1601 жылдары бітірген. Басты ер рөлді – Орсиноны 1600-1601 жылдары аралығында Лондонда тұрған итальяндық ақсүйек ұсынған деген ойлар бар.

Кейіпкерлер

Мальвиоло мен Оливия

Эдмунд Лейтон. «Оливия», 1888.

• Виола, Себастьянның егізі. Сондай-ақ – Цезарио.
• Орсино, Иллирияның герцогы.
• Оливия, графиня.
• Себастьян, Виоланың ағасы.
• Мария, Оливияның қызметшісі.
• Сэр Тоби Белч, Оливияның туысы.
• Сэр Эндрю Эгьюйчик, Сэр Тобидың досы, Оливияның жанкүйері.
• Мальволио, Оливияның қызметшісі.
• Фесте, әзілқой.
• Фабиан, Оливияның қызметшісі.
• Антонио, капитан, Себастьянның досы.
• Кеме капитаны, Виоланың досы.
• Валентин және Курио, ақсүйектер.
• Дін қызметкері.
• Музыканттар, лордтар және тағы басқалар.

Сюжет

Он екінші түн

Пьеса ойдан шығарылған елде – Иллирияда басталады. Иллирияның басшысы Орсино герцогы Оливия графинясына ғашық, ал графиня әкесі мен ағасының өлімінен мұңлы.

Егіздер – Себастьян және Виола, теңізде апатқа ұшырап, Иллирияға жетіп, бір-бірін жоғалтып алады. Виола ердің киімін киіп Орсиноның сарайына барады. Герцогтың  Цезарио (бұл есімді Виола алады) атты жас жігіт көңілінен шығып, ол оны жұмысқа алады. Виола басшысына ғашық болып қалады, ал Орсино бұны білмей өзінің жаңа қызметшісіне Оливияға барып, оның атынан сезімін білдіруге бұйрық береді.

Оливияның сарайында оның әкесінің ағасы – сэр Тоби, маскүнем тұрады. Ол өзінің уақытын досы сэр Эндрюмен ішімдік ішумен өткізеді. Оның жолдасы бұрыннан бері Оливияның көңілін іздейді. Цезарио графиняға барып, онымен кездеседі де, Орсиноның жолдауын айтады. Бірақ бұл кездесуден кейін Оливия Цезариоға ғашық болады.

Осы уақытта қалада әпкесі қайтыс болды деген оймен Себастьян келеді. Бұдан кейін оқыс оқиғалар басталады. Аға мен әпкені бір-бірімен шатастырып алады. Оливия Себастьянды Виоламен шатастырып, оған үйленгенін қалайтыны туралы айтады. Себастьян келісім беріп, олар некелеседі. Орсино Оливияның шешімін қабыл алып, Виоланы әйел көйлегін киюді сұрайды. Бұдан бері Оливия мен Себастян және Орсино мен Виола бақытты ғұмыр кешеді.

Экранизация

Жыл	Ел	Атауы	Режиссёр	Виола / Себастьян	Орсино	Оливия
1955	КСРО	Он екінші түн	Ян Фрид	Клара Лучко	Вадим Медведев	Алла Ларионова
1978	КСРО	Он екінші түн	Питер Джеймс Олег Табаков Виктор Храмов	Марина Неёлова	Юрий Богатырёв	Анастасия Вертинская
1996	Ұлыбритания Ирландия АҚШ	Он екінші түн	Тревор Нанн	Имоджен Стаббс / Стивен Макинтош	Тоби Стивенс	Хелена Бонэм Картер
2006	АҚШ	Ол - ер адам (ағыл. «She's the Man»)	Энди Фикмен	Аманда Байнс	Ченнинг Тейтум (Дюк Орсино)	Лаура Рэмси