Сефевие: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш «Сопылық тариқаттар» деген санатты қосты (HotCat құралының көмегімен)
Сефевид/Сафавид - орысша/ағылшыншаға еліктеу. Түркі тілдерінде Сефевилік немесе Сефевие, парсыша Сефевие. Аударма қатеге толы, мәнісі жоқ, мағынасы жоқ бірдеңеге толтырудың не қажеті бар Уикипедияны
1-жол: 1-жол:
'''Сефевид ағымы''' (Safaviyya, {{lang-fa|صفویه}}) — күрд<ref>Newman, Andrew J., ''Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire'', (I.B. Tauris & Co. Ltd., 2006), 152.</ref><ref name="R.M.">[http://www.iranica.com/newsite/articles/v8f1/v8f1010.html R.M. Savory. Ebn Bazzaz.] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090529044819/http://www.iranica.com/newsite/articles/v8f1/v8f1010.html |date=2009-05-29 }} ''Encyclopædia Iranica''</ref><ref name="Mino">V. Minorsky, "The Poetry of Shāh Ismā‘īl I," ''Bulletin of the School of Oriental and African Studies'', University of London 10/4 (1942): 1006–53.</ref> мистикалық тұлғасы Сафи-ад-дин Ардабили (Safi-ad-din Ardabili, 1252–1334) негіздеген тариқат ([[сопылық]] бұйрық)<ref>https://whc.unesco.org/en/list/1345, Sheikh Safi al-Din</ref><ref>http://archnet.org/sites/1595/media_contents/40812</ref>. Бұл ағым XIV және XV ғғ солтүстік-батыс [[Иран]] қоғамында және саясатында көрнекті орынға ие болды және [[Сефевидтер әулеті]]нің қалыптасуында маңызды рөл ойнады. Бастапқыда [[сунниттер|сунниттік]] исламның [[Шафиғи мазһабы]] негізінде құрылғанымен, кейін [[Шииттер|шиидтік ұғымдарды]], мысалы, Сафи-ал-дин Ардабилидің балалары мен немерелерінің Ислам мемлекеті ұғымы нәтижесінде бұл ағым Онекі имам ағыммымен (Twelverism) байланысты.
'''Сефевие''' ({{lang-fa|صفویه}}) — күрд<ref>Newman, Andrew J., ''Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire'', (I.B. Tauris & Co. Ltd., 2006), 152.</ref><ref name="R.M.">[http://www.iranica.com/newsite/articles/v8f1/v8f1010.html R.M. Savory. Ebn Bazzaz.] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090529044819/http://www.iranica.com/newsite/articles/v8f1/v8f1010.html |date=2009-05-29 }} ''Encyclopædia Iranica''</ref><ref name="Mino">V. Minorsky, "The Poetry of Shāh Ismā‘īl I," ''Bulletin of the School of Oriental and African Studies'', University of London 10/4 (1942): 1006–53.</ref> Сефиеддин Ардебили (1252–1334) негізін қалаған [[тариқат]] ([[сопылық]] ағымы)<ref>https://whc.unesco.org/en/list/1345, Sheikh Safi al-Din</ref><ref>http://archnet.org/sites/1595/media_contents/40812</ref>. Бұл тариқат XIV және XV ғасырларда солтүстік-батыс [[Иран]] қоғамында және саясатында көрнекті орынға ие болды және [[Сефевид әулеті]]нің қалыптасуында маңызды рөл ойнады. Бастапқыда [[сунниттер|сунниттік]] исламның [[шафиғи мазһабы]] негізінде құрылғанымен, кейін [[Шииттер|шииттік]]ке ауысты.

==Құрылуы==
Сафи-ал-дин өз заманында Ардабилде өскен, бірақ ұстаздарына көңілі толмағандықтан Ардабилді тастап, Ширазға (Shiraz), одан кейін Гиланға (Gilan) барады. Гиланда ол Захиди [[Суфизм]] ағымының жетекшісі [[Захед Гилани]]дің (Zahed Gilani) шәкірті болды. Соңында ол Захидтің басты шәкірті болады, әрі оның қызына үйленеді. Заһед Гилани қайтыс болғаннан кейін, Захидия ағымына Сафи-ад-Дин басшылық етеді және Сефевия деп аталады.
Сафи-ал-дин өз заманында Ардебилде өскен, бірақ ұстаздарына көңілі толмағандықтан Ардебилді тастап, Ширазға, одан кейін Гиланға барады. Гиланда ол Заһиди сопылық ағымының жетекшісі [[Заһид Гилани]]дің шәкірті болды. Соңында ол Заһидтің басты шәкіртіне айналады, әрі оның қызына үйленеді. Заһид Гилани қайтыс болғаннан кейін, Заһидия ағымына Сефиеддин басшылық етеді және ол Сефевие деп аталып кетеді.


Сафи-ал-диннің маңыздылығын Рашид-әл-дин Хамадани (Rashid-al-Din Hamadani) екі сөзбен растайды. Бірінде Рашид ал-Дин жыл сайын азық-түлік өнімдерін ұсынуға уәде береді. Екінші жағынан, Рашид ал-Дин Ардабилдің губернаторы болған өз ұлына хат жазып, оған Сафи-ал-дин шейхке тиісті көңіл бөлуін тапсырады.<ref>G. E. Browne, ''Literary History of Persia'', vol. 4, 33–4.</ref>
== Дереккөздер ==
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
{{дереккөздер}}

10:44, 2021 ж. қаңтардың 12 кезіндегі нұсқа

Сефевие (парсы: صفویه‎) — күрд[1][2][3] Сефиеддин Ардебили (1252–1334) негізін қалаған тариқат (сопылық ағымы)[4][5]. Бұл тариқат XIV және XV ғасырларда солтүстік-батыс Иран қоғамында және саясатында көрнекті орынға ие болды және Сефевид әулетінің қалыптасуында маңызды рөл ойнады. Бастапқыда сунниттік исламның шафиғи мазһабы негізінде құрылғанымен, кейін шииттікке ауысты.

Сафи-ал-дин өз заманында Ардебилде өскен, бірақ ұстаздарына көңілі толмағандықтан Ардебилді тастап, Ширазға, одан кейін Гиланға барады. Гиланда ол Заһиди сопылық ағымының жетекшісі Заһид Гиланидің шәкірті болды. Соңында ол Заһидтің басты шәкіртіне айналады, әрі оның қызына үйленеді. Заһид Гилани қайтыс болғаннан кейін, Заһидия ағымына Сефиеддин басшылық етеді және ол Сефевие деп аталып кетеді.

Дереккөздер

  1. Newman, Andrew J., Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire, (I.B. Tauris & Co. Ltd., 2006), 152.
  2. R.M. Savory. Ebn Bazzaz. Мұрағатталған 29 мамырдың 2009 жылы. Encyclopædia Iranica
  3. V. Minorsky, "The Poetry of Shāh Ismā‘īl I," Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London 10/4 (1942): 1006–53.
  4. https://whc.unesco.org/en/list/1345, Sheikh Safi al-Din
  5. http://archnet.org/sites/1595/media_contents/40812