Уикипедия: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: Reverted
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: Manual revert
1-жол: 1-жол:
{{Сайт
Уикипедия (ағылш. Wikipedia, айтылады [ˌwɪkɨˈpiːdiə] немесе [ˌwɪkiˈpiːdiə]) — еркін мазмұны бар көпшілікке арналған көп тілді әмбебап интернет энциклопедиясы[комм. 2], вики қағидаттары бойынша жүзеге асырылады. Wikipedia мекен-жайы бойынша орналасқан.огдкоммерциялық
|атауы = Уикипедия<br />Wikipedia
Жоқ
|логотипі = Wikipedia-logo-v2.svg
Сайт түрі
|ені = 60px
интернет энциклопедиясы
|URL = {{URL|wikipedia.org}}
Тіркеу
|скриншоты = Www.wikipedia.org but interface is in Kazakh.png|Көп тілді Уикипедия порталы. Мұнда ең ірі тілдер көрсетіледі.]]
қосымша [комм. 1]
|скриншот ені =
Тіл (- және)
|тақырыбы =
313[1]
|коммерциялық = емес
Бағдарламалау тілі
|түрі = [[Интернет энциклопедия жобасы|Желілік энциклопедия]]
PHP (LAMP платформасы)
|ұраны =
Сервердің орналасуы
|тіркелу = Міндетті емес
Америка Құрама Штаттары: Ашберн, Сан-Франциско, Даллас, Карролтон, Чикаго;
|тілдері = 275 белсенді (барлығы 285)
Нидерланды Нидерланды: Амстердам
|сайтқа кірішулер саны = 35,000,000 (барлық тіркелгендер)<ref>[[meta:List of Wikipedias#Grand Total|Grand Total]]. Wikimedia.org. June 10, 2012. Retrieved June 11, 2012.</ref>
Иесі
|орналасқан жері = {{Байрақ|АҚШ}}
Уикимедиа Қоры [5]
|иесі = [[Уикимедиа қоры]]
Автор
Джимми Уэйлс [2] және Ларри Сэнгер [3]
|авторы = [[Джимми Уэйлс]] және [[Ларри Сэнгер]]
|ашылды = [[15 қаңтар]] [[2001 жыл]]
Бас редактор
|жабылды =
Уикипедия қауымдастығы
|қазіргі статусы = белсенді
Жұмысты бастау
|айналымы =
15 қаңтар 2001[6]
|таза табысы =
Ағымдағы күй
|телефоны =
жұмыс істейді және дамиды
}}
Ұран

Әр адам өңдей алатын еркін энциклопедия
'''Уикипедия''' ({{lang-en|Wikipedia}}, [[ХФӘ]]: {{IPA|/ˌwiːkiːˈpiːdi.ə/}}, не {{IPA|/ˌwɪkiːˈpiːdi.ə/}}, немесе {{IPA|/ˌwɪkɪˈpiːdi.ə/}}) — Уики технологиясының негізінде жасалған оқырмандар мен авторлар үшін тегін және ашық, көптілді, онлайн [[энциклопедия]]. Энциклопедия [[Уикимедиа қоры]]ның www.wikipedia.org доменінде орналасқан. Жобаның иесі және оның дамуына жауапты Уикимедиа қоры болып саналады. Жобаның атауы «уики» немесе wiki (сайт құру технологиясы) және энциклопедия сөздерінен құрылған. Қазіргі уақытта энциклопедияның 285 тілде тараулары бар. Барлық тілдердегі мақалалардың жалпы саны 35 миллионнан асты.
Alexa Рейтингі

▲ 13 (18 желтоқсан 2020)[4]сайттың иесі — 37 Аймақтық өкілдігі бар американдық коммерциялық емес "Уикимедиа Қоры". Энциклопедияның атауы ағылшын сөздерінен шыққан Вики ("вики"; өз кезегінде гавай тілінен алынған, онда" тез"мағынасы бар) және энциклопедия ("энциклопедия").
Уикипедия сайтына кірген кез келген тұтынушының ондағы материалдар мен тақырыптарды өзгертуге құқығы бар. Уикипедияны толықтырып, мақала жазуға қатысып отыратын тұрақты қатысушыларды «Уикипедияшылар» деп атайды.
2001 жылдың қаңтарында Джимми Уэйлс пен Ларри Сэнгер іске қосқан [7] Википедия қазір интернеттегі ең үлкен және ең танымал[8] анықтамалық кітап болып табылады[9][10][11]. Ақпарат көлемі мен тақырыптық қамту бойынша Википедия адамзат тарихында бұрын-соңды жасалған ең толық энциклопедия болып саналады[12] [13]. Википедияның әмбебап энциклопедия ретіндегі негізгі артықшылықтарының бірі-ақпаратты пайдаланушының ана тілінде ұсыну мүмкіндігі[14]. 2018 жылдың мамыр айында Уикипедия бөлімдері 301 тілде, сондай-ақ инкубаторда 493 тілде бар. Онда 40 миллионнан астам мақалалар бар[1]. Википедияның Интернет-сайты әлемдегі он үшінші сайт болып табылады [15].
Википедияның басты ерекшелігі-кез-келген интернет қолданушысы ондағы мақалаларды жасай және өңдей алады[комм. 3].
ТарихыВикипедия "Нупедия" үшін қосымша жоба ретінде басталды — мақалаларын мамандар жазған және ресми процесс аясында рецензияланған ағылшын тіліндегі тегін энциклопедиялық онлайн жоба. "Нупедия" 2000 жылдың 9 наурызында bomis, Inc меншігі ретінде құрылды. - аттас веб-порталы бар компаниялар. Негізгі фигуралар Джимми Уайлс, Бомис бас директоры және Ларри Сэнгер, Нупедияның бас редакторы, содан кейін Википедия болды. Алғашқыда Nupedia Open Content License лицензиясы бойынша лицензияланған" Нупедия " Ричард Столлманның талабы бойынша Википедияның негізі қаланғанға дейін GNU Free Documentation License-ке ауысты[29].
Википедияның негізін қалаушылар-Ларри Сэнгер және Джимми Уэйлс[30] [31]. Уэйлс көпшілікке өңделетін энциклопедияны құру мақсатын анықтауға байланысты болған кезде[32][33], Сэнгер әдетте осы мақсатқа жету үшін викиді қолданудың қарсы стратегиясына жатады[34]. 2001 жылдың 10 қаңтарында Ларри Сэнгер "Нупедия" тарату тізімінде "вики" тұжырымдамасын "Нупедияға"қатысты қолдануды ұсынды[35]. Бұл бастапқыда "Нупедияда"орналастырылатын материалдарды алдын-ала әзірлеуге арналған Википедия веб-сайтының құрылуына әкелді. Википедия атауын Ларри Сэнгер де ұсынған [31]. Википедия ресми түрде 2001 жылдың 15 қаңтарында ағылшын тіліндегі жалғыз бөлім ретінде ашылды www.wikipedia.com 2009 жылғы мәліметтер бойынша тұрғындарының саны 114 адамды құрады. Википедиядағы "бейтарап көзқарас" саясаты[37] алғашқы айларда енгізілген және Нупедиядағы "бейтараптықтың" алғашқы саясатына ұқсас болды. Басқа жағынан, бастапқыда салыстырмалы түрде аз ережелер болды және Википедия "Нупедияға"тәуелсіз басқарылды[32].
Википедия ерте қатысушыларды Nupedia-дан, Slashdot-тағы хабарламалардан және іздеу машиналарымен индекстеу арқылы алды. Ол 2001 жылдың аяғында шамамен 20000 мақала мен 18 тілдік бөлімге дейін өсті. 2002 жылдың аяғында ол 26 тілдік бөлімге, 46-ға жетті.


==Тарихы==
==Тарихы==


Тұңғыш рет [[2001 жыл]]дың қаңтар айында [[Джимми Уэйлс]] мен [[Ларри Сэнгер]] іске қосқан «Уикипедия», бүгінгі күні ғаламтордағы ең ірі және ең әйгілі мағлұматнама болып отыр. Көлемі мен қамтитын тақырыптар саны жөнінен «Уикипедия» әлем тарихындағы ең толық энциклопедия болып саналады және оның үлкен ең артықшылықтарының бірі - ондағы мақалалардың әлемнің түрлі тілдерінде болуы. Уикипедия - гаваи тілінде (wiki-жылдам) деген мағынаны білдіреді.
Тұңғыш рет [[2001 жыл]]дың қаңтар айында [[Джимми Уэйлс]] мен [[Ларри Сэнгер]] іске қосқан «Уикипедия» бүгінгі күні ғаламтордағы ең ірі және ең әйгілі мағлұматнама болып отыр. Көлемі мен қамтитын тақырыптар саны жөнінен «Уикипедия» әлем тарихындағы ең толық энциклопедия болып саналады және оның үлкен ең артықшылықтарының бірі - ондағы мақалалардың әлемнің түрлі тілдерінде болуы. Уикипедия - гаваи тілінде (wiki-жылдам) деген мағынаны білдіреді.


Уикипедиядағы мақалалардың мазмұны сенімсіз әрі олар нақты деректер емес. Сыншылар Уикипедия вандализмге біртабан жақын екенін айтуда және олардың пікірінше ондағы материалдар сенімсіз дереккөздерге сүйенген, жалған ақпараттар болуы мүмкін. Алайда ғылыми зерттеулер нәтижелері Уикипедияшылар тарапынан вандализмге әдетте жол берілмейтінін көрсетіп отыр.
Уикипедиядағы мақалалардың мазмұны сенімсіз әрі олар нақты деректер емес. Сыншылар Уикипедия вандализмге біртабан жақын екенін айтуда және олардың пікірінше ондағы материалдар сенімсіз дереккөздерге сүйенген, жалған ақпараттар болуы мүмкін. Алайда ғылыми зерттеулер нәтижелері Уикипедияшылар тарапынан вандализмге әдетте жол берілмейтінін көрсетіп отыр.

12:29, 2021 ж. маусымның 14 кезіндегі нұсқа

Уикипедия
Wikipedia
логотипі
скриншоты
URL

wikipedia.org

Коммерциялық

емес

Сайттың түрі

Желілік энциклопедия

Тіркелу

Міндетті емес

Тіл(дер)і

275 белсенді (барлығы 285)

Сервердің орналасқан жері

 АҚШ

Иесі

Уикимедиа қоры

Авторы

Джимми Уэйлс және Ларри Сэнгер

Ашылған уақыты

15 қаңтар 2001 жыл

Қазіргі статусы

белсенді

Уикипедия (ағылш. Wikipedia, ХФӘ: /ˌwiːkiːˈpiːdi.ə/, не /ˌwɪkiːˈpiːdi.ə/, немесе /ˌwɪkɪˈpiːdi.ə/) — Уики технологиясының негізінде жасалған оқырмандар мен авторлар үшін тегін және ашық, көптілді, онлайн энциклопедия. Энциклопедия Уикимедиа қорының www.wikipedia.org доменінде орналасқан. Жобаның иесі және оның дамуына жауапты Уикимедиа қоры болып саналады. Жобаның атауы «уики» немесе wiki (сайт құру технологиясы) және энциклопедия сөздерінен құрылған. Қазіргі уақытта энциклопедияның 285 тілде тараулары бар. Барлық тілдердегі мақалалардың жалпы саны 35 миллионнан асты.

Уикипедия сайтына кірген кез келген тұтынушының ондағы материалдар мен тақырыптарды өзгертуге құқығы бар. Уикипедияны толықтырып, мақала жазуға қатысып отыратын тұрақты қатысушыларды «Уикипедияшылар» деп атайды.

Тарихы

Тұңғыш рет 2001 жылдың қаңтар айында Джимми Уэйлс мен Ларри Сэнгер іске қосқан «Уикипедия» бүгінгі күні ғаламтордағы ең ірі және ең әйгілі мағлұматнама болып отыр. Көлемі мен қамтитын тақырыптар саны жөнінен «Уикипедия» әлем тарихындағы ең толық энциклопедия болып саналады және оның үлкен ең артықшылықтарының бірі - ондағы мақалалардың әлемнің түрлі тілдерінде болуы. Уикипедия - гаваи тілінде (wiki-жылдам) деген мағынаны білдіреді.

Уикипедиядағы мақалалардың мазмұны сенімсіз әрі олар нақты деректер емес. Сыншылар Уикипедия вандализмге біртабан жақын екенін айтуда және олардың пікірінше ондағы материалдар сенімсіз дереккөздерге сүйенген, жалған ақпараттар болуы мүмкін. Алайда ғылыми зерттеулер нәтижелері Уикипедияшылар тарапынан вандализмге әдетте жол берілмейтінін көрсетіп отыр.

Энциклопедиялық мағлұматнама функциясын атқарумен қатар, жиі жаңартылып отыратындықтан Уикипедия желілік ақпарат тасымалдау көзіне айналды.

Уики - (ағылш. Wiki) арнайы құралдармен сайт құрылымын әр тұтынушыға өзгертуге мүмкіндік беретінт веб-сайт. «Уики» терминін тұңғыш рет 1995 жылы сайттарды сипаттау үшін Уорд Каннингем қолданды, Wikiwikiweb деп аталатын ен алғашқы уики-жүйенің атауы гавай тілінен аударғанда «жылдам» деген мағынаны білдіреді.

Уорд Каннингем және оның көмекшісі Бо Леуф өздерінің «The Wiki Way: Quick collaboration on the web» кітабында «Уики» концепциясын былай тұжырымдаған:

  • Уики кез келген қолданушыға сайтты өзгертуге және жаңа беттер құруға мүмкіндік береді және бұл үшін қарапайым веб-браузерді қолдануға болады.
  • Уики-жүйесі беттер арасындағы байланысты қамтамасыз етеді.
  • Уики сайты кездейсоқ қолданушыларға емес, керісінше сайт құру процесіне үздіксіз қатысып отыратын қолданушыларды жұмылдыруға арналған.

Уики-жүйесінің қасиеттері:

  • Бір мәтінді бірнеше рет өзгертуге мүмкіндік береді.
  • Ерекше тіл белгілері - «уики белгілер» деп аталады, мәтін құрылымын элементтер мен гиперссылкалармен, сондай-ақ басқа да түрлі құралдар арқылы көркемдеуге боладыі.
  • Өзгерістерді есепке алу - жаңа өзгертулер мен ескі өзгертулерді салыстыру, сонымен қатар ескі ақпаратты қайта орнына келтіруге мүмкіндік береді.
  • Көп авторлар - сайтқа қонақ болған кез келген тұтынушы ондағы мақалаларға өзгерістер енгізіп, толықтырып немесе қысқарта алады.

Дереккөздер