Кивилер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш Removing Link GA template (handled by wikidata) |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
24-жол: | 24-жол: | ||
''Kiwi'' <small>Verheyen 1960</small> |
''Kiwi'' <small>Verheyen 1960</small> |
||
}} |
}} |
||
'''Кивилер''' ({{lang-la|Apteryx}}) – [[төсқырынсыз құстар]] туысы. Киви – [[Жаңа Зеландия]]ның ұлттық символы. Олардың денесінің ұзындығы 50 – 80 см, салмағы 2 – 4 кг. Денесі біркелкі шаш тәрізді қауырсынмен жабылған, құйрығы болмайды, аяқтары қысқа, өте мықты келеді, аяқтарындағы башайларының саны – үшеу, тырнақтары өткір. Тұмсығы жіңішке әрі ұзын, оның ұшында танау тістері орналасқан. Көздері кішкентай. Қорегін көбінесе, иіс сезу арқылы табады. Басқа түйеқұстардан басты ерекшелігі – Кивитәрізділер түнде белсенді тіршілік етеді. Олар қалың ағаштар мен бұталардың арасын мекендейді. Қуысты жерлерге салған ұясында 1 – 2 өте ірі (салм. 450 г-ға дейін) жұмыртқасы болады. Жұмыртқасын қораздары 6 – 7 аптадай шайқайды. Балапандарына да қамқорлықты қораздары жасайды. Кивитәрізділер жыныстық жағынан 3 – 5 жаста жетіледі. Олар құрттармен, жәндіктермен және жидектермен қоректенеді. Кивитәрізділердің қазіргі кезде 5 түрі бар. Кіші кивидің 500 – 600-дей данасы тіркелген (2001). Орман алқаптарының азаюы мен кивитәрізділерді қауырсындары үшін аулау – олардың санының күрт азаюына әкелді. 1921 жылдан бері қатаң қорғауға алынған, Халықаралық табиғат қорғау одағының Қызыл кітабына тіркелген.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref> |
'''Кивилер''' ({{lang-la|Apteryx}}) – [[төсқырынсыз құстар]] туысы. Киви – [[Жаңа Зеландия]]ның ұлттық символы. Олардың денесінің ұзындығы 50 – 80 см, салмағы 2 – 4 кг. Денесі біркелкі шаш тәрізді қауырсынмен жабылған, құйрығы болмайды, аяқтары қысқа, өте мықты келеді, аяқтарындағы башайларының саны – үшеу, тырнақтары өткір. Тұмсығы жіңішке әрі ұзын, оның ұшында танау тістері орналасқан. Көздері кішкентай. Қорегін көбінесе, иіс сезу арқылы табады. Басқа [[Түйеқұстәрізділер|түйеқұстардан]] басты ерекшелігі – Кивитәрізділер түнде белсенді тіршілік етеді. Олар қалың ағаштар мен бұталардың арасын мекендейді. Қуысты жерлерге салған ұясында 1 – 2 өте ірі (салм. 450 г-ға дейін) жұмыртқасы болады. Жұмыртқасын қораздары 6 – 7 аптадай шайқайды. Балапандарына да қамқорлықты қораздары жасайды. Кивитәрізділер жыныстық жағынан 3 – 5 жаста жетіледі. Олар құрттармен, жәндіктермен және жидектермен қоректенеді. Кивитәрізділердің қазіргі кезде 5 түрі бар. Кіші кивидің 500 – 600-дей данасы тіркелген (2001). Орман алқаптарының азаюы мен кивитәрізділерді қауырсындары үшін аулау – олардың санының күрт азаюына әкелді. 1921 жылдан бері қатаң қорғауға алынған, Халықаралық табиғат қорғау одағының Қызыл кітабына тіркелген.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref> |
||
== Дереккөздер == |
== Дереккөздер == |
02:40, 2022 ж. наурыздың 7 кезіндегі нұсқа
Кивилер | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Apteryx mantelli
| ||||||||||||
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||
| ||||||||||||
Түрлері | ||||||||||||
Apteryx haastii | ||||||||||||
Синонимдері | ||||||||||||
Apternyx [sic] Swainson 1837 |
Кивилер (лат. Apteryx) – төсқырынсыз құстар туысы. Киви – Жаңа Зеландияның ұлттық символы. Олардың денесінің ұзындығы 50 – 80 см, салмағы 2 – 4 кг. Денесі біркелкі шаш тәрізді қауырсынмен жабылған, құйрығы болмайды, аяқтары қысқа, өте мықты келеді, аяқтарындағы башайларының саны – үшеу, тырнақтары өткір. Тұмсығы жіңішке әрі ұзын, оның ұшында танау тістері орналасқан. Көздері кішкентай. Қорегін көбінесе, иіс сезу арқылы табады. Басқа түйеқұстардан басты ерекшелігі – Кивитәрізділер түнде белсенді тіршілік етеді. Олар қалың ағаштар мен бұталардың арасын мекендейді. Қуысты жерлерге салған ұясында 1 – 2 өте ірі (салм. 450 г-ға дейін) жұмыртқасы болады. Жұмыртқасын қораздары 6 – 7 аптадай шайқайды. Балапандарына да қамқорлықты қораздары жасайды. Кивитәрізділер жыныстық жағынан 3 – 5 жаста жетіледі. Олар құрттармен, жәндіктермен және жидектермен қоректенеді. Кивитәрізділердің қазіргі кезде 5 түрі бар. Кіші кивидің 500 – 600-дей данасы тіркелген (2001). Орман алқаптарының азаюы мен кивитәрізділерді қауырсындары үшін аулау – олардың санының күрт азаюына әкелді. 1921 жылдан бері қатаң қорғауға алынған, Халықаралық табиғат қорғау одағының Қызыл кітабына тіркелген.[2]
Дереккөздер
- ↑ a b Brands, S. (2008)
- ↑ Қазақ Энциклопедиясы
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Дереккөздер
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл — орнитология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |