Эскимостар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
нақтылау
нақтылау
9-жол: 9-жол:
18 ғ-да бірқатар топтары [[христиандық]]<nowiki/>ты қабылдағанымен, ұзақ уақытқа дейін дәстүрлі наным-сенімдерін сақтап келді.
18 ғ-да бірқатар топтары [[христиандық]]<nowiki/>ты қабылдағанымен, ұзақ уақытқа дейін дәстүрлі наным-сенімдерін сақтап келді.


== Тарихы ==
Этнос ретінде бұдан 5 мың жыл бұрын [[Беринг теңізі|Беринг]] т. маңында қалыптаса бастады да кейіннен солт. жағалаулар бойынша батыс пен шығысқа қарай таралды. Сан ғасырлар бойы [[Арктика]]дағы өмірге бейімделіп, теңіз кәсібімен айналысқан. Аң аулауға ұшы қайырылған [[гарпун]], қайық ([[каяк]]) қолданады. Эскимостардың [[морж]], [[кит]], [[түлен]], карибу-бұғысы, т.б. жануарларды ежелден-ақ аулап келді. Күмбез тәрізді баспаналары ([[иглу]]) қардан тұрғызылған. Тағамға ет, балық, теңіз омыртқасыздарын пайдаланады. 20 ғ-дағы күрделі үрдістерге сай Эскимостарөздері тұратын елдердің мәдениетін, тілін және тұрмысын қабылдап, ассимиляцияға ұшырай бастаған.
Этнос ретінде бұдан 5 мың жыл бұрын [[Беринг теңізі|Беринг]] т. маңында қалыптаса бастады да кейіннен солт. жағалаулар бойынша батыс пен шығысқа қарай таралды. Сан ғасырлар бойы [[Арктика]]дағы өмірге бейімделіп, теңіз кәсібімен айналысқан. Аң аулауға ұшы қайырылған [[гарпун]], қайық ([[каяк]]) қолданады. Эскимостардың [[морж]], [[кит]], [[түлен]], карибу-бұғысы, т.б. жануарларды ежелден-ақ аулап келді. Күмбез тәрізді баспаналары ([[иглу]]) қардан тұрғызылған. Тағамға ет, балық, теңіз омыртқасыздарын пайдаланады. 20 ғ-дағы күрделі үрдістерге сай Эскимостарөздері тұратын елдердің мәдениетін, тілін және тұрмысын қабылдап, ассимиляцияға ұшырай бастаған.
Г. Есбатырқызы <ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы|Қазақ энциклопедиясы»]] Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, X том</ref>
Г. Есбатырқызы <ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы|Қазақ энциклопедиясы»]] Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, X том</ref>

18:34, 2022 ж. наурыздың 15 кезіндегі нұсқа

Гренландиялық эскимос
Ноатактағы эскимостар жанұясы, 1930

Эскимостар - (өзд. атауы –ᐃᓄᐃᑦ-«инуит») – этникалық қауымдастық, АҚШ, Канада, Гренландия, Ресей мемлекеттерінің солт. аймақтарын мекендейтін халықтар тобы. Жалпы саны 112 мың адам (2005).

Тілі

Антропол. жағынан үлкен моңғол нәсілінің арктик. (эскимостық) тобына жатады. Бірнеше тілдік этномәдени қауымдастықтан тұрады. Оны ғалымдар инупик және юпик топтарына бөлген.

Діні

18 ғ-да бірқатар топтары христиандықты қабылдағанымен, ұзақ уақытқа дейін дәстүрлі наным-сенімдерін сақтап келді.

Тарихы

Этнос ретінде бұдан 5 мың жыл бұрын Беринг т. маңында қалыптаса бастады да кейіннен солт. жағалаулар бойынша батыс пен шығысқа қарай таралды. Сан ғасырлар бойы Арктикадағы өмірге бейімделіп, теңіз кәсібімен айналысқан. Аң аулауға ұшы қайырылған гарпун, қайық (каяк) қолданады. Эскимостардың морж, кит, түлен, карибу-бұғысы, т.б. жануарларды ежелден-ақ аулап келді. Күмбез тәрізді баспаналары (иглу) қардан тұрғызылған. Тағамға ет, балық, теңіз омыртқасыздарын пайдаланады. 20 ғ-дағы күрделі үрдістерге сай Эскимостарөздері тұратын елдердің мәдениетін, тілін және тұрмысын қабылдап, ассимиляцияға ұшырай бастаған. Г. Есбатырқызы [1]

Дереккөздер

<references>


  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, X том