Анархизм: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Yerzhankyzy (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
Yerzhankyzy (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
[[File:BlackFlagSymbol.svg|thumb|190 px|left|Анархистердің ұлттық [[жалау|жалауы]]]] |
|||
'''Анархизм''' ({{lang-el|αναρχία}} - биліксіздік) – мемлекеттік билікті жеке адамның мойындамауын уағыздайтын әлеуметтік-саяси ағым. Оны жақтаушылар (У. Годвин, П. Прудон, М. Штирнер, М. Бакунин, П. Кропоткин) күштеу арқылы еріксіз көндіретін мемлекеттік органдарды азаматтардың еркін қауымдастықтарымен алмастырғылары келді. Олардың негізгі дәлелі – қандай да болмасын еріксіз көндіру, күштеу, мәжбүр ету – жақсылыққа жатпайды, себебі ол [[адам]]ның еркіндігін шектейді дейді. Кейін бұл ағымның саяси өмірге әсері әлсіреді. |
|||
'''Анархизм''' -'' [грек. апагсһіа - бассыздық, басқарусыздық]'' - адамдар ара-сындағы баршаға ортақ тәртіптерді мойындамайтын, жеке адамның шексіз еркіндігін уағыздайтын, мемлекеттік және басқа да биліктің түрлерін жоққа шығаратын қоғамдық-саяси ағым. XIX ғ. ортасында қалыптасқан. Анархизмнің негізін қалаушылар: неміс философы [[М.Штирнер]] (1806-1856), француз философы, экономисі [[П.Прудон]] (1809-1865). Көрнекті өкілдері: орыс төңкерісшілері [[М.А Бакунин]] (1814-1876), [[П.А.Кропоткин]] (1842-1921). |
|||
Анархизм дүниетанымының негізі - [[индивидуализм]]. Бұл ағымды қолдаушылар тұлға еркіндігін шектейтін кез келген әрекетке қырын қарайды. Анархистер мемлекеттік биліктің барлық түрлеріне жеке тұлға еркіндігін жүзеге асыру жолындағы басты кедергі ретінде қарауы заңдылық. Өйткені олар мемлекеттік және саяси биліктің түрлерін дереу жой- ылуы тиіс [[жамандық]], [[жауыздық]] деп жариялайды. Олардың пікірінше, әлеуметтік төңкерістің негізгі міндеті - мемлекетсіз өзін-өзі басқаратын өндірістік бірлестіктерден, [[әлеуметтік қауымдастық|әлеуметтік қауымдастықтардан]] тұратын қоғамдық құрылым орнату. |
|||
Күнделікті өмірде "анархия" терминін басқарудың дұрыс ұйымдастырылмауы салдарынан болатын [[тәртіпсіздік]], [[хаос]] жағдайында қолданады. Алайда, анархистер болашақта мінсіз мемлекетсіз өмірді қоғамдық процестердің тәртіпсіз, басқарусыз, бей-берекет қалпынан іздемейді. Керісінше, олардың пікірінше тек анархия, яғни, адамдарды еш нәрсеге мәжбүрлемеу, қарым-қатынастьщ еркіндігіне негізделген, басқарусыз шынайы қоғамдық тәртіп орната алады. Бұл қозғалысты жақтаушылардың кең таралған "Анархия - тәртіптің бастауы!" ұранын осы түрғыда түсіну керек. |
|||
<ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. |
<ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. |
||
13:22, 2011 ж. шілденің 1 кезіндегі нұсқа
Анархизм - [грек. апагсһіа - бассыздық, басқарусыздық] - адамдар ара-сындағы баршаға ортақ тәртіптерді мойындамайтын, жеке адамның шексіз еркіндігін уағыздайтын, мемлекеттік және басқа да биліктің түрлерін жоққа шығаратын қоғамдық-саяси ағым. XIX ғ. ортасында қалыптасқан. Анархизмнің негізін қалаушылар: неміс философы М.Штирнер (1806-1856), француз философы, экономисі П.Прудон (1809-1865). Көрнекті өкілдері: орыс төңкерісшілері М.А Бакунин (1814-1876), П.А.Кропоткин (1842-1921). Анархизм дүниетанымының негізі - индивидуализм. Бұл ағымды қолдаушылар тұлға еркіндігін шектейтін кез келген әрекетке қырын қарайды. Анархистер мемлекеттік биліктің барлық түрлеріне жеке тұлға еркіндігін жүзеге асыру жолындағы басты кедергі ретінде қарауы заңдылық. Өйткені олар мемлекеттік және саяси биліктің түрлерін дереу жой- ылуы тиіс жамандық, жауыздық деп жариялайды. Олардың пікірінше, әлеуметтік төңкерістің негізгі міндеті - мемлекетсіз өзін-өзі басқаратын өндірістік бірлестіктерден, әлеуметтік қауымдастықтардан тұратын қоғамдық құрылым орнату. Күнделікті өмірде "анархия" терминін басқарудың дұрыс ұйымдастырылмауы салдарынан болатын тәртіпсіздік, хаос жағдайында қолданады. Алайда, анархистер болашақта мінсіз мемлекетсіз өмірді қоғамдық процестердің тәртіпсіз, басқарусыз, бей-берекет қалпынан іздемейді. Керісінше, олардың пікірінше тек анархия, яғни, адамдарды еш нәрсеге мәжбүрлемеу, қарым-қатынастьщ еркіндігіне негізделген, басқарусыз шынайы қоғамдық тәртіп орната алады. Бұл қозғалысты жақтаушылардың кең таралған "Анархия - тәртіптің бастауы!" ұранын осы түрғыда түсіну керек.
Пайдаланған әдебиет
- ↑ Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |