3272
өңдеме
No edit summary |
No edit summary |
||
'''Отыншы Әлжанов''' 1873 жылы [[Семей]] облысы, [[Зайсан]] уезі, [[Нарын]] болысында туған Әкесі Әлжан Сақауұлы дәулетті әрі ықпалды болыс болған екен. Көзі ашық әке баласының ата дәулетіне арқа сүйеп, өз қатарынан қалып қоймауы үшін оны елдегі жақсы адамдардан үлгі алып, өнер білім іздеуге баулыды. [[Алаш]] қозғалысының көрнекті өкілі, [[Алашорда]] үкіметінің мүшесі, [[Жетісу|Жетісудағы]] алаш қозғалысының басшыларының бірі, ағартушы-публицист, халық мұғалімі.
*[[1873]] жылы 12 тамызда [[Семей]] облысы, Зайсан уезі, Нарын болысының №6 ауылында ауқатты отбасында туған. Омбы облыстық архивінде сақталынған Омбы мұғалімдер семинариясындағы іс-қағаздарында Отыншыны [[1875]] жылы туған деп көрсетеді.
*[[1882-1887]] жылдары Зайсандағы [[қазақ]] балаларына арналған бастауыш мектепте,
*[[1887-1890]] жылдары Омбы уездік училищесінде оқып,
*[[1894]] жылы [[Омбы]] мұғалімдер семинариясын бастауыш мектеп мұғалімі деген атақпен бітіріп шығады. Отыншының қолы шебер болуы керек, себебі қолөнер сабағынан үнемі мақтау қағазын алып отырған екен. Семинария бітірісімен Дала генерал-губернаторы кеңсесінің қызметкері,
*[[1895-1897]] жылдары Ақмола облыстық сотының аудармашысы болып қызмет атқарып,
*[[1897]] жылы 3 айдай [[Атбасар]] уезінде бүкілресейлік халық санағын жүргізуге қатысады. Соңғы қызмет орны, Омбы округтік сотында [[1898-1907]] жылдары аудармашы болады.
О.Әлжанов семинарияда оқып жүрген кезден бастап, «Дала уалаяты» газеті және басқа да баспасөз беттерінде оқу-ағарту саласы бойынша, сайлау кезіндегі ру тартысы мен жікшілдіктің зияндылығы жөнінде, шаруашылықты өркендету, қазақтың әдет-ғұрып заңдары туралы көкейкесті мақалалар және ауыз әдебиеті үлгілерін жариялап отырды.
Жетісу қазақтары атынан Құрылтай жиналысына депутаттыққа ұсынылады.
[[Желтоқсан|Желтоқсандағы]] съезде жалпы, қазақ атынан [[Алашорда]] үкіметінің мүшелігіне сайланады. Жетісу облыстық қазақ съездерін ұйымдастыруға қатысып, [[Алматы|Алматыда]] автономия қамымен милиция жасақтамақ болып жүргенде большевиктер тарапынан [[Ы.Жайнақов]], С.Сабатаев үшеуі тұтқындалады. Осы мәселеге байланысты Алаш қайраткерлері, тіпті [[Мәскеу|Мәскеудегі]] Кеңес өкіметінің алдына мәселе қояды да кейін абақтыдан босатылып, Лепсі жаққа келеді.
-------
[[Азамат соғысы]] жылдары Лепсіде жұтаған елге көмек көрсету комитетін құрады. [[Милиция]] жасақтап «Елдің басына мынандай пәле туып тұрғанда мен бұларды тастап кете алмаймын, өлсем-тірілсем де бірге көремін», – деп елді қорғауға бел байлайды.
Өзінің жігіттерімен [[Жетісу]] өлкесінен [[Қытай]] аспақшы болып [[Үржар]] маңайындағы [[Науалы]] қыстағында қызыл партизандармен қақтығысады. Отыншы Көктұма өзенінің бөгетіне салынған су диірменінің басына шығып, көп атысады. Жау диірменге от қояды. Отыншы сол отта ерлікпен қаза табады. Бұл оқиға [[1918]] жылы 21 тамызда болған. Оны [[Семей|Семейге]] жеткізген Б.Мәметов пен Ы.Жайнақов. «[[Абай]]» журналы «... [[Алаш]] баласына Отыншының шығыны батады. Орны ойсырайды. ... Жетісудағы ағайындарға басшысынан, көсемінен айырылғаны жан ауыртарлық іс болды. Тағдырға шара бар ма?» деп басқарма атынан азалы сөз жазады.
<ref> Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3</ref>
|
өңдеме