Алқалар тұқымдасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
шӨңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
{{taxobox
{{Қорық аймақ | name =АЛҚАЛАР ТҰҚЫМДАСЫ | image =Сурак.jpg|200px | caption =| location = [[Қазақстан]]| area = | established =| governing_body = | world_heritage_site =| website =}}‎ '''Алқалар тұқымдасы ''' (Solanaceae) – қос жарнақты, бір және көп жылдық шөптесін [[өсімдік|өсімдіктер]]. Бұта түрінде кездеседі. [[Дүние жүзі|Дүние жүзінде]] [[тропик|тропиктік]], [[субтропик|субтропиктік]] және қоңыржай белдеулерде кездесетін 80 – 90 туысы, 2500-дей түрі белгілі. Қазақстанда Алқалар тұқымдасының 11 туыс, 23 түрі бар. Бүтін жиекті немесе тілімденген жапырағы тік не жатаған сабағына кезек орналасады. Гүлі қос жынысты. [[Гүлшоғыр|Гүлшоғыры]] бұйра болады. 5 тостағанша жапырағы бірігіп, жоғарғы жағы тілімденген. 5 күлте жапырағы, бірігіп қысқа түтік түзеді. Аталығы 5, аналығы біреу. Жемісі – көп тұқымды [[жидек]], түйнек немесе [[қауашақ]]. Алқалар тұқымдасы негізінен аса бағалы тағамдық ([[баклажан]], қызыл [[бұрыш]], [[қызанақ]], [[картоп]], т.б.), сәндік және техникалық ([[темекі]]) өсімдіктер болып саналады. Олардың құрамында бірнеше улы алкалоидтар болады, сондықтан оларды мал жемейді. Жабайы түрлерінен дәрі алынады.
|name = Solanaceae
[[Санат:Қазақстан табиғаты]]
|image = brugmansia_lg.jpg
[[Санат:Биология]]
|image_caption = A flowering ''[[Brugmansia]] suaveolens'' <br>from the US Botanic Garden
|regnum = [[Plantae]]
|unranked_divisio = [[Angiosperms]]
|unranked_classis = [[Eudicots]]
|unranked_ordo = [[Asterids]]
|ordo = [[Solanales]]
|familia = '''Solanaceae'''
|familia_authority = [[Antoine Laurent de Jussieu|Juss.]]
|subdivision_ranks = [[Family (biology)|Subfamilies]]
|subdivision =[[Cestroideae]]<br>
[[Goetzeoideae]]<br>
[[Nicotianoideae]]<br>
[[Petunioideae]]<br>
[[Schizanthoideae]]<br>
[[Schwenckioideae]]<br>
[[Solanoideae]]<ref name="GRIN">{{cite web |url=http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/family.pl?1043 |title=''Solanaceae'' Juss., nom. cons. |work=[[Germplasm Resources Information Network]] |publisher=[[United States Department of Agriculture]] |date=2007-04-12 |accessdate=2009-04-16}}</ref>
|}}
'''Алқалар тұқымдасы ''' (Solanaceae) – қос жарнақты, бір және көп жылдық шөптесін [[өсімдік|өсімдіктер]]. Бұта түрінде кездеседі. [[Дүние жүзі|Дүние жүзінде]] [[тропик|тропиктік]], [[субтропик|субтропиктік]] және қоңыржай белдеулерде кездесетін 80 – 90 туысы, 2500-дей түрі белгілі. Қазақстанда Алқалар тұқымдасының 11 туыс, 23 түрі бар. Бүтін жиекті немесе тілімденген жапырағы тік не жатаған сабағына кезек орналасады. Гүлі қос жынысты. [[Гүлшоғыр|Гүлшоғыры]] бұйра болады. 5 тостағанша жапырағы бірігіп, жоғарғы жағы тілімденген. 5 күлте жапырағы, бірігіп қысқа түтік түзеді. Аталығы 5, аналығы біреу. Жемісі – көп тұқымды [[жидек]], түйнек немесе [[қауашақ]]. Алқалар тұқымдасы негізінен аса бағалы тағамдық ([[баклажан]], қызыл [[бұрыш]], [[қызанақ]], [[картоп]], т.б.), сәндік және техникалық ([[темекі]]) өсімдіктер болып саналады. Олардың құрамында бірнеше улы алкалоидтар болады, сондықтан оларды мал жемейді. Жабайы түрлерінен дәрі алынады.
[[Санат:Гүлдер]]
==Пайдаланылған әдебиеттер==
==Пайдаланылған әдебиеттер==
Қазақ энциклопедиясы
Қазақ энциклопедиясы
{{stub}}
{{stub}}
{{wikify}}
{{wikify}}
[[als:Nachtschattengewächse]]
[[ar:باذنجانية]]
[[az:Badımcankimilər]]
[[bg:Картофови]]
[[ca:Solanàcia]]
[[cs:Lilkovité]]
[[da:Natskyggefamilien]]
[[de:Nachtschattengewächse]]
[[et:Maavitsalised]]
[[es:Solanaceae]]
[[eo:Solanacoj]]
[[eu:Solanaceae]]
[[fa:سیب‌زمینیان]]
[[fr:Solanaceae]]
[[ko:가지과]]
[[hsb:Wrónidłowe rostliny]]
[[io:Solano]]
[[id:Solanaceae]]
[[is:Náttskuggaætt]]
[[it:Solanaceae]]
[[he:סולניים]]
[[jv:Solanaceae]]
[[la:Solanaceae]]
[[lt:Bulviniai]]
[[lij:Solanaceae]]
[[lmo:Solanaceae]]
[[hu:Burgonyafélék]]
[[nl:Nachtschadefamilie]]
[[ja:ナス科]]
[[nap:Solanaceae]]
[[no:Søtvierfamilien]]
[[nn:Søtvierfamilien]]
[[pl:Psiankowate]]
[[pt:Solanaceae]]
[[ro:Solanaceae]]
[[qu:Papa yura rikch'aq ayllu]]
[[ru:Паслёновые]]
[[simple:Nightshade]]
[[sl:Razhudnikovke]]
[[fi:Koisokasvit]]
[[sv:Potatisväxter]]
[[te:సొలనేసి]]
[[tr:Patlıcangiller]]
[[uk:Пасльонові]]
[[vi:Họ Cà]]
[[wa:Crompiracêyes]]
[[zh:茄科]]

16:15, 2011 ж. шілденің 29 кезіндегі нұсқа

Solanaceae
A flowering Brugmansia suaveolens from the US Botanic Garden
A flowering Brugmansia suaveolens
from the US Botanic Garden
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Plantae
(unranked) Eudicots
(unranked) Asterids
Сабы: Solanales
Тұқымдасы: Solanaceae
Juss.
Subfamilies

Cestroideae
Goetzeoideae
Nicotianoideae
Petunioideae
Schizanthoideae
Schwenckioideae
Solanoideae[1]

Алқалар тұқымдасы (Solanaceae) – қос жарнақты, бір және көп жылдық шөптесін өсімдіктер. Бұта түрінде кездеседі. Дүние жүзінде тропиктік, субтропиктік және қоңыржай белдеулерде кездесетін 80 – 90 туысы, 2500-дей түрі белгілі. Қазақстанда Алқалар тұқымдасының 11 туыс, 23 түрі бар. Бүтін жиекті немесе тілімденген жапырағы тік не жатаған сабағына кезек орналасады. Гүлі қос жынысты. Гүлшоғыры бұйра болады. 5 тостағанша жапырағы бірігіп, жоғарғы жағы тілімденген. 5 күлте жапырағы, бірігіп қысқа түтік түзеді. Аталығы 5, аналығы біреу. Жемісі – көп тұқымды жидек, түйнек немесе қауашақ. Алқалар тұқымдасы негізінен аса бағалы тағамдық (баклажан, қызыл бұрыш, қызанақ, картоп, т.б.), сәндік және техникалық (темекі) өсімдіктер болып саналады. Олардың құрамында бірнеше улы алкалоидтар болады, сондықтан оларды мал жемейді. Жабайы түрлерінен дәрі алынады.

Пайдаланылған әдебиеттер

Қазақ энциклопедиясы

  1. Solanaceae Juss., nom. cons.. Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture (12 сәуір 2007). Тексерілді, 16 сәуір 2009.