Ер Көкше: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
|||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
'''ЕР КӨКШЕ''' - тарихи жыр. Дастанның бірнеше нұсқасы бар. Ертеректе Ертіс бойынан жазылын алынғандары - [[В.В. Радлов]] пен [[Мәшһүр Жүсіп Көпеев]] нұскалары. Жырда Ер Көкше мен [[Ер Қосай]] сиякты батырлардың елін сырткы жаудан қорғауға жанын құрбан еткен ерлігі дәріптеледі. "Ер Көкше" жырының нұскалары Орт. ғыл. кітапхана корында сақтаулы. Одан баска [[Каспий]] өңірінде [[Мұрын жырау]], [[Сырдария]], [[Арал]] бойында [[Хангелді Асайын]], [[Бисен Сарманов]] айтқан нұскалары бар. Ақын [[К.Кошкіншіұлы]] жырлаган нұскасы [[Түркістан]] маңына кеңінен мәлім. Каспий өңірінен [[Түркістан]] аймағына дейін тараған нұсқасында Орманбет хан өліп, он сан ноғай жұрты бөлінген кездегі [[Көкше батыр]] ерлігі суреттеледі. Бұл жырдың [[Мұрын жырау]] жырлаған нұскасы жарық көрген ([[1990]]). |
|||
{{Қорық аймақ | name =ЕР КҙКШЕ | image =Сурак.jpg|200px| caption =| location = [[Қазақстан]]| area = | established =| governing_body = | world_heritage_site =| website =}} '''Ер кҙкше ''' (т.-ө.ж.б.) — батыр. Есімі аңыз, шежіреде, батырлар жырында сақталған. Орта жүз құрамындағы уақ тайпасынан шыққан. Ш.Уәлиханов “О формах казахской поэзии” атты мақаласында ол туралы екі түрлі пікір айтады. Бірінде Е. К. мен оның баласы Ер Қосайды тарихи тұлға деп білсе, енді бірінде “жырдың тарихи мәні жоқ, кісі аттары белгісіз” деп дүдамал ой танытады. С. Сейфуллин де Е. К-ні тарихи тұлға, ноғайлы-қазақтың уақ руынан шыққан батыр деп есептеген. Алайда Е. К-ні Никон шежіресінде жазылған Одоев қ-на жорық жасайтын Көкше батырмен шатастырмау керек (қ. Көкше батыр). Сондай-ақ, Ә.Марғұлан қырғыз халқының “Манас” жырында Е. К-ні найман елінің көсемі етіп көрсетуін тарихи шындық деп бағалап, оның арғы атасы Қамбар, бергі атасы Айдархан деген тоқтамға келген. Ал, Р.Бердібаев Қырғыз жырындағы Көкшенің қазақ эпосындағы қаҝарманмен аты ұқсас келгенімен, “заты” басқа деп біледі. Әдеб.: Валиханов Ч.Ч., Собрание сочинений в 5-ти томах, т. 1, А.-А., 1984; Марғұлан Ә., Ежелгі жыр, аңыздар, А., 1985; Бердібаев Р., “Манас” және қазақ эпикалық дәстүрі.// Адамзаттың “Манасы”, А., 1995. [[Санат:Е]] [[Санат:Қазақ ұлттық энциклопедиясы]] |
|||
<ref>“ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6 </ref> |
|||
==Пайдаланған әдебиет== |
|||
<references/> |
|||
[[Санат: Е ]] |
|||
[[Санат: Әдебиет]] |
|||
{{Stub: Қазақ әдебиеті}} |
|||
{{wikify}}< |
|||
23:42, 2011 ж. тамыздың 4 кезіндегі нұсқа
ЕР КӨКШЕ - тарихи жыр. Дастанның бірнеше нұсқасы бар. Ертеректе Ертіс бойынан жазылын алынғандары - В.В. Радлов пен Мәшһүр Жүсіп Көпеев нұскалары. Жырда Ер Көкше мен Ер Қосай сиякты батырлардың елін сырткы жаудан қорғауға жанын құрбан еткен ерлігі дәріптеледі. "Ер Көкше" жырының нұскалары Орт. ғыл. кітапхана корында сақтаулы. Одан баска Каспий өңірінде Мұрын жырау, Сырдария, Арал бойында Хангелді Асайын, Бисен Сарманов айтқан нұскалары бар. Ақын К.Кошкіншіұлы жырлаган нұскасы Түркістан маңына кеңінен мәлім. Каспий өңірінен Түркістан аймағына дейін тараған нұсқасында Орманбет хан өліп, он сан ноғай жұрты бөлінген кездегі Көкше батыр ерлігі суреттеледі. Бұл жырдың Мұрын жырау жырлаған нұскасы жарық көрген (1990).
Пайдаланған әдебиет
- ↑ “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
<