Қарсақ

Қарсақ (Vulpes corsac) – ит тұқымдасы, түлкі туысына жататын жыртқыш аң. Облыстың барлық аймақтарында, әсіресе, шөл, шөлейт жерлерде кең тараған. Өсімдікке бай ойпаң, аңғарлы сайларда, тау етегінде қоныс¬танады. Дене тұрқы 46 – 56 см, құйрығының ұзындығы 25 – 35 см, терісі бағалы аң. Қысқы жүні қалың, жұмсақ әрі жібектей болып келеді. Жазғы жүні қысқа, ірі және түбітсіз келеді. Қарсақтың түлкіден айырмашылығы: құлағы ақ, үлкен тұмсығы сүйір болады. Қарсақ жылына екі рет түлейді (көктемде және күзде). Тереңдігі 1 – 2 м, ұзындығы 4 – 6 м ін қазып алып, сонда тіршілік етеді. Кейде түлкі, борсық және суырлардың ескі індерін де пайдаланады. Қарсақ қорек іздеуге таңертеңгі және кешкі мезгілде шығады. Негізгі қорегі – тышқан, тоқалтіс, құмтышқан, саршұнақ, суыр, қоян, т.б. Сондай-ақ, Қарсақтар тасбақаны, құсты, жыланды, кесірткені де жейді. Қарсақ жыныстық жағынан 9 – 10 айда жетіледі. Жылына 1 рет күшіктейді. Қазақстанның далалы аймағында ақпанда, ал шөл-шөлейтті аймақтарында қаңтардың аяғында шағылысады. 52 күннен кейін 2 – 16, көбіне 3 – 6 күшік туады. Қарсақ – өте бағалы терісі үшін ауланып келе жатқан кәсіптік маңызы бар аң. Қарсақ – құтыру мен оба ауруларын таратушылар.

Қарсақ түлкіге өте ұқсас, бірақ сәл кішілеу. Дене ұзындығы 60 см тақау, құйрығы 35 см. түсі сұрғылт-жирен. Қорегін кешқұрым іздестіреді. Қосақталып тіршілік жасайды. 2-ден 16-ға дейін, негізінде 3-6 күшік табады. Інде тіршілік жасайды. Қорегі кемірушілер, құстар. Аңшылық нысаны. Еуразияның, оның ішінде ТМД кеңістігінінде, далалық және шөлді аймақтарын мекендейді.