Қолөнер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
[[File:Қолөнер буйымы.jpg|thumb|Қазақ қолөнер бұйымдары]]'''Қолөнер'''<ref name="source1>Қазақ энциклопедиясы</ref>, қолданбалы өнер – дәстүрлі тұтыну және сәндік бұйымдарын жасайтын ұсақ [[өндіріс]]. Қолөнершілер негізінен табиғи шикізаттарды пайдаланып, қарапайым еңбек құралдарының көмегімен көркем композицияның шешімімен тұрмысқа қажетті мүліктер, музыкалық аспаптар, қару-жарақ, құрал-саймандар жасайды. Әрбір қолөнер туындысы өз заманының материалдық мәдениетінің үлгісі және халық талғамының, әлеуметтік қоғамдық жағдайының, діни сенімінің, салт-дәстүрінің нақтылы көрінісі.<br />
[[File:Қолөнер буйымы.jpg|thumb|Қазақ қолөнер бұйымдары]]'''Қолөнер'''<ref name="source1>Қазақ энциклопедиясы</ref>, қолданбалы өнер – дәстүрлі тұтыну және сәндік бұйымдарын жасайтын ұсақ [[өндіріс]]. Қолөнершілер негізінен табиғи шикізаттарды пайдаланып, қарапайым еңбек құралдарының көмегімен көркем композицияның шешімімен тұрмысқа қажетті мүліктер, музыкалық аспаптар, қару-жарақ, құрал-саймандар жасайды. Әрбір қолөнер туындысы өз заманының материалдық мәдениетінің үлгісі және халық талғамының, әлеуметтік қоғамдық жағдайының, діни сенімінің, салт-дәстүрінің нақтылы көрінісі.<br />
[[Қазақстан|Қазақстанда]] көшпелі [[Шаруашылық|шаруашылықтың]] қажетіне сай қолөнершілер [[мал]] шаруашылығына керекті [[желі]], [[шылбыр]], [[ноқта]], [[бұршақ]], [[жүген]], [[құрық]], [[бұғалық]], [[тұсау]],[[өре]], [[шідер]], [[кісен]], [[қада]], [[Ер-тұрман|ер-тұрмандар]] жасаумен шұғылданды. Олар [[құм|құмнан]], тастан, саздан [[құмыра]], [[көзе]], [[ыдыс-аяқ]]; [[мүйіз|мүйізден]], [[сүйек|сүйектен]], [[мал]] мен [[аң]] терісінен, [[ағаш|ағаштан]] әшекейленген нақышты дүние-мүлік, [[домбыра]], [[қобыз]], [[сыбызғы]], [[Шаңқобыз|шаңқобыз]] сияқты [[музыка]] аспаптарын; [[Темір|темірден]], [[Мыс|мыстан]] [[қылыш]], [[найза]], [[қанжар]], [[айбалта]], [[күрзі]] секілді құрал, қару жасады. Қазақ халқының қолөнерінде [[киіз үй]] жабдықтарын, ағаш төсек жасау, түйін түю, ши орау, [[кесте]] тігу, өрмек тоқу, киіз басу, сондай-ақ [[моншақ]], [[білезік]], [[сақина]], [[сырға]], [[алқа]], [[шолпы]] сияқты зергерлік бұйымдар жасау кең дамыды.
[[Қазақстан|Қазақстанда]] көшпелі [[Шаруашылық|шаруашылықтың]] қажетіне сай қолөнершілер [[мал]] шаруашылығына керекті [[желі]], [[шылбыр]], [[ноқта]], [[бұршақ]], [[жүген]], [[құрық]], [[бұғалық]], [[тұсау]],[[өре]], [[шідер]], [[кісен]], [[қада]], [[Ер-тұрман|ер-тұрмандар]] жасаумен шұғылданды. Олар [[құм|құмнан]], тастан, саздан [[құмыра]], [[көзе]], [[ыдыс-аяқ]]; [[мүйіз|мүйізден]], [[сүйек|сүйектен]], [[мал]] мен [[аң]] терісінен, [[ағаш|ағаштан]] әшекейленген нақышты дүние-мүлік, [[домбыра]], [[қобыз]], [[сыбызғы]], [[Шаңқобыз|шаңқобыз]] сияқты [[музыка]] аспаптарын; [[Темір|темірден]], [[Мыс|мыстан]] [[қылыш]], [[найза]], [[қанжар]], [[айбалта]], [[күрзі]] секілді құрал, қару жасады. Қазақ халқының қолөнерінде [[киіз үй]] жабдықтарын, ағаш төсек жасау, түйін түю, ши орау, [[кесте]] тігу, өрмек тоқу, киіз басу, сондай-ақ [[моншақ]], [[білезік]], [[сақина]], [[сырға]], [[алқа]], [[шолпы]] сияқты зергерлік бұйымдар жасау кең дамыды.
[[Сурет:Қазақы ер.jpg|thumb|alt=5|Қазақы ер.jpg]]


==Пайдаланған әдебиетттер==
==Пайдаланған әдебиетттер==

13:17, 2011 ж. тамыздың 9 кезіндегі нұсқа

Сурет:Қолөнер буйымы.jpg
Қазақ қолөнер бұйымдары

Қолөнер[1], қолданбалы өнер – дәстүрлі тұтыну және сәндік бұйымдарын жасайтын ұсақ өндіріс. Қолөнершілер негізінен табиғи шикізаттарды пайдаланып, қарапайым еңбек құралдарының көмегімен көркем композицияның шешімімен тұрмысқа қажетті мүліктер, музыкалық аспаптар, қару-жарақ, құрал-саймандар жасайды. Әрбір қолөнер туындысы өз заманының материалдық мәдениетінің үлгісі және халық талғамының, әлеуметтік қоғамдық жағдайының, діни сенімінің, салт-дәстүрінің нақтылы көрінісі.

Қазақстанда көшпелі шаруашылықтың қажетіне сай қолөнершілер мал шаруашылығына керекті желі, шылбыр, ноқта, бұршақ, жүген, құрық, бұғалық, тұсау,өре, шідер, кісен, қада, ер-тұрмандар жасаумен шұғылданды. Олар құмнан, тастан, саздан құмыра, көзе, ыдыс-аяқ; мүйізден, сүйектен, мал мен аң терісінен, ағаштан әшекейленген нақышты дүние-мүлік, домбыра, қобыз, сыбызғы, шаңқобыз сияқты музыка аспаптарын; темірден, мыстан қылыш, найза, қанжар, айбалта, күрзі секілді құрал, қару жасады. Қазақ халқының қолөнерінде киіз үй жабдықтарын, ағаш төсек жасау, түйін түю, ши орау, кесте тігу, өрмек тоқу, киіз басу, сондай-ақ моншақ, білезік, сақина, сырға, алқа, шолпы сияқты зергерлік бұйымдар жасау кең дамыды.

5
Қазақы ер.jpg

Пайдаланған әдебиетттер

  1. Қазақ энциклопедиясы


Артамонов М.И., Сокровища саков, М., 1973;
Арғынбаев К., Қазақ халқының қолөнері, А., 1987.