Мұхаммед әл-Бұхари: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
{{|Infobox theologian|
{{name = Muhammad ibn Ismail al-Bukhari
name = Muhammad ibn Ismail al-Bukhari
| image =
| image =
| image_size =
| image_size =

21:04, 2011 ж. тамыздың 9 кезіндегі нұсқа

{{|Infobox theologian| name = Muhammad ibn Ismail al-Bukhari | image = | image_size = | alt = | caption = | era = | region = | birth_name = | birth_date = 194 AH [1] | birth_place = Bukhara | death_date = 256 AH | death_place = Khartank, near Samarqand | occupation = Scholar | language = | nationality = Persian | period = | tradition_movement = Hannafi'i and Ijtihad | main_interests = | notable_ideas = | notable_works = | spouse = | children = | influences = Ahmad ibn Hanbal
Ali ibn al-Madini
Yahya ibn Ma'in
Ishaq Ibn Rahwayh[2]
| influenced = Muslim ibn al-Hajjaj | signature = | signature_alt = | signature_size = }}

Мұхаммед бин Исмаил Әбу Абдаллах әл-Жуфи әл-Бұхари (810 — 870) — діни қайраткер, каламшы ғалым. Бұхарада иран тектес әулетте дүниеге келіп, Хартанка (Самарқан қ-ның маңайы) елді мекенінде қайтыс болды. 10 жасында хадистерді (Пайғамбар туралы аңыздар) оқып үйрене бастаған Бұхари ғажайып зерделілігімен көзге түседі.Хадистерді жасөспірім кезінде Меккеге қажылық сапарында жинап келіп, кейіннен халифаттың түкпір-түкпірін аралап (Мысыр, Ирак, Хорасан, т.б.), хадистерді жан-жақты зерттеді. Ол мыңнан астам шейхтардан хадистер тыңдаған. Бұхари Мұхаммед пайғамбар туралы айтылған ең анық (сахих) аңыздарды жинақтауды мақсат етті. Сол кездегі мұхаддистерге тән сыншылдықпен жұртшылыққа сол заманда кең тараған 600 мың хадисті, сонымен қатар хабаршылардан өзі жазып алған тағы да 200 мың хадисті зерттеуден өткізіп, олардың ішінен еш мінсіз, шыншыл деп тек 7400 хадисті іріктеп алады. Солардың “әл-Жами ас-Сахих” жинағын түзді, оны әдетте қысқаша “ас-Сахих” деп атайды. Б-дің “ас-Сахих” жинағы мұсылман әлемінде танымал “Алты (шыншыл) кітап” (“Әл-кутуб ас-ситта”) деп аталатын хадистер жинақтарының қатарына жатады. Қалған бесеуі — “Мүслим әл-Кушайри”, “Әбу Дауд ас-Сиджистани”, “Мұхаммад ат-Тирмизи”, “ән-Насан” және “Ибн Мәджи” жинақтарында Б. өз жағынан хадистерді алғаш рет сюжет (оқиғалар желісі) бойынша құрастырып, бұрын кездеспеген Пайғамбар мен сахабалардың өмірбаянына байланысты, сол сияқты тарихи, этнографиялық материалдарды ұсынды. “ас-Сахих” мұсылман елдерінде көп мәрте қайта басылды, сол сияқты ағылшын, француз, т.б. тілдерге де аударылған. Сүнниттер үшін “ас-Сахих” Құраннан кейінгі екінші кітап болып есептеледі. 20 ғ-дың 90-жылдарында Б-дің отаны Өзбекстанда ғұлама есімі қайта жаңғырып, оның хадистер жинағы өзбек тіліне аударылып, жарық көрді. Бұхари сондай-ақ, хадистерді жеткізушілердің ғұмырнамаларынан тұратын “ат-Тарих әл-кабир” еңбегінің және Құранға түсіндірменің (“Тәфсир әл-Құран”) де авторы.[3]

Мұхаммед әл-Бұхаридың Самарқанд жақтағы кесенесі, Өзбекстан

[4]

Пайдаланған әдебиет

  1. S. 'Abdul-Maujood, "The Biography of Imam Bukharee", Maktaba Dar-us-Salam, 2005, p. 13.
  2. Ibn Rāhwayh, Isḥāq (1990), Balūshī, ʻAbd al-Ghafūr ʻAbd al-Ḥaqq Ḥusayn, ed., Musnad Isḥāq ibn Rāhwayh (1st ed.), Tawzīʻ Maktabat al-Īmān, pp. 150–165 
  3. “Қазақ Энциклопедиясы”, II-том
  4. Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1

Үлгі:Stub: Ислам