Кивилер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш Кивитәрізділер дегенді Киви дегенге жылжытты |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол: | 1-жол: | ||
{{Taxobox |
|||
[[Сурет:Киви.jpg|thumb|200px| right|Киви]] |
|||
| name = Кивилер |
|||
⚫ | ''' |
||
| image = Apteryx_mantelli_-Rotorua,_North_Island,_New_Zealand-8a.jpg |
|||
⚫ | |||
| image_width = 300px |
|||
| image_caption = ''Apteryx mantelli'' |
|||
| regnum = [[Жануарлар]] |
|||
| phylum = [[Хордалылар]] |
|||
| classis = [[Құстар]] |
|||
| ordo = [[Түйеқұстәрізділер]] (немесе Кивитәрізділер) |
|||
| familia = '''Apterygidae''' |
|||
| familia_authority = [[George Robert Gray|Gray]], 1840<ref name="SN">Brands, S. (2008)</ref> |
|||
| genus = '''''Apteryx''''' |
|||
| genus_authority = [[George Shaw|Shaw]], 1813<ref name="SN" /> |
|||
| subdivision_ranks = Түрлері |
|||
| subdivision = |
|||
''[[Apteryx haastii]]''<br> |
|||
''[[Apteryx owenii]]''<br> |
|||
''[[Apteryx rowi]]''<br> |
|||
''[[Apteryx australis]]''<br> |
|||
''[[Apteryx mantelli]]'' |
|||
| synonyms = |
|||
''Apternyx'' [''sic''] <small>Swainson 1837</small><br> |
|||
''Stictapteryx'' <small>Iredale & Mathews 1926</small><br> |
|||
''Kiwi'' <small>Verheyen 1960</small> |
|||
}} |
|||
⚫ | '''Кивилер''' ({{lang-la|Apteryx}}) – [[төсқырынсыз құстар]] туысы. Киви – [[Жаңа Зеландия]]ның ұлттық символы. Олардың денесінің ұзындығы 50 – 80 см, салмағы 2 – 4 кг. Денесі біркелкі шаш тәрізді қауырсынмен жабылған, құйрығы болмайды, аяқтары қысқа, өте мықты келеді, аяқтарындағы башайларының саны – үшеу, тырнақтары өткір. Тұмсығы жіңішке әрі ұзын, оның ұшында танау тістері орналасқан. Көздері кішкентай. Қорегін көбінесе, иіс сезу арқылы табады. Басқа түйеқұстардан басты ерекшелігі – Кивитәрізділер түнде белсенді тіршілік етеді. Олар қалың ағаштар мен бұталардың арасын мекендейді. Қуысты жерлерге салған ұясында 1 – 2 өте ірі (салм. 450 г-ға дейін) жұмыртқасы болады. Жұмыртқасын қораздары 6 – 7 аптадай шайқайды. Балапандарына да қамқорлықты қораздары жасайды. Кивитәрізділер жыныстық жағынан 3 – 5 жаста жетіледі. Олар құрттармен, жәндіктермен және жидектермен қоректенеді. Кивитәрізділердің қазіргі кезде 5 түрі бар. Кіші кивидің 500 – 600-дей данасы тіркелген (2001). Орман алқаптарының азаюы мен кивитәрізділерді қауырсындары үшін аулау – олардың санының күрт азаюына әкелді. 1921 жылдан бері қатаң қорғауға алынған, Халықаралық табиғат қорғау одағының Қызыл кітабына тіркелген.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref> |
||
⚫ | |||
<references/> |
<references/> |
||
{{stub}} |
{{ornitology-stub}} |
||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
[[Санат: |
[[Санат:Түйеқұстәрізділер]] |
||
[[Санат:К]] |
|||
[[en:Kiwi]] |
08:46, 2011 ж. қыркүйектің 8 кезіндегі нұсқа
Кивилер | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Apteryx mantelli
| ||||||||||||
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||
| ||||||||||||
Түрлері | ||||||||||||
Apteryx haastii | ||||||||||||
Синонимдері | ||||||||||||
Apternyx [sic] Swainson 1837 |
Кивилер (лат. Apteryx) – төсқырынсыз құстар туысы. Киви – Жаңа Зеландияның ұлттық символы. Олардың денесінің ұзындығы 50 – 80 см, салмағы 2 – 4 кг. Денесі біркелкі шаш тәрізді қауырсынмен жабылған, құйрығы болмайды, аяқтары қысқа, өте мықты келеді, аяқтарындағы башайларының саны – үшеу, тырнақтары өткір. Тұмсығы жіңішке әрі ұзын, оның ұшында танау тістері орналасқан. Көздері кішкентай. Қорегін көбінесе, иіс сезу арқылы табады. Басқа түйеқұстардан басты ерекшелігі – Кивитәрізділер түнде белсенді тіршілік етеді. Олар қалың ағаштар мен бұталардың арасын мекендейді. Қуысты жерлерге салған ұясында 1 – 2 өте ірі (салм. 450 г-ға дейін) жұмыртқасы болады. Жұмыртқасын қораздары 6 – 7 аптадай шайқайды. Балапандарына да қамқорлықты қораздары жасайды. Кивитәрізділер жыныстық жағынан 3 – 5 жаста жетіледі. Олар құрттармен, жәндіктермен және жидектермен қоректенеді. Кивитәрізділердің қазіргі кезде 5 түрі бар. Кіші кивидің 500 – 600-дей данасы тіркелген (2001). Орман алқаптарының азаюы мен кивитәрізділерді қауырсындары үшін аулау – олардың санының күрт азаюына әкелді. 1921 жылдан бері қатаң қорғауға алынған, Халықаралық табиғат қорғау одағының Қызыл кітабына тіркелген.[2]
Пайдаланылған әдебиет
- ↑ a b Brands, S. (2008)
- ↑ Қазақ Энциклопедиясы
Бұл — орнитология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |