Цезарь шифры: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
40-жол: 40-жол:




[[File:Ciphrdsk.gif|thumbnail|Диск с шифром Цезаря]]
[[File:Ciphrdsk.gif|thumbnail|Цезарь шифрының дискі]]
Цезарь шифрын жеңіл қолдану үшін ортақ оське кіргізілген 2 диаметрлері әр түрлі шеттерінде әліпби жазылған дисктерді қолданады. Алғашында дисктер әр дисктегі әріптері сәйкестендіріліп тұрғызады, сосын қанша орынға жылжыту арқылы Цезарь шифры шығады.<ref>{{cite book |first=Robert |last=Reynard |title=Secret Code Breaker: A Cryptanalyst's Handbook |year=1996 |isbn=1-889668-00-1) |pages=92–51}}</ref>Мысалы, А әріпін В әріпіне жылжытсақ 3 орынға солға жылжыған шифрды аламыз.
Цезарь шифрын жеңіл қолдану үшін ортақ оське кіргізілген 2 диаметрлері әр түрлі шеттерінде әліпби жазылған дисктерді қолданады. Алғашында дисктер әр дисктегі әріптері сәйкестендіріліп тұрғызады, сосын қанша орынға жылжыту арқылы Цезарь шифры шығады.<ref>{{cite book |first=Robert |last=Reynard |title=Secret Code Breaker: A Cryptanalyst's Handbook |year=1996 |isbn=1-889668-00-1) |pages=92–51}}</ref>Мысалы, А әріпін В әріпіне жылжытсақ 3 орынға солға жылжыған шифрды аламыз.


16:52, 2011 ж. қыркүйектің 22 кезіндегі нұсқа

Цезарь шифры

Цезарь шифры - ең жеңіл және кеңінен тараған шифр әдісі. Оны Цезарь коды, Цезарь жылжытуы немесе жылжыту шифры деп те атайды.

Шифр орнына қоюдың бір түрі деп те атауға болады. Шифрде әрбір таңба ашық мәтінде әліпби бойынша тұрақты көлемде оңға немесе солға жылжытылып отырады.Мысалы, жылжыту саны 3 болатын шифрде А әрібі В, Ә әрібі Г ауыстырылады.

Шифр рим императоры Гай Юлий Цезарь атыменаталған.Ол осы шифрды өзінің генералдарымен қолданған.

Бұл шифрование көбінесе көптеген күрделі шифрдің бөлігі ретінде қолданады, мысалы, Виженер шифры.Цезарь шифры әлі де ROT13 системасында қолданыс табуда. Барлық монолитті шифрлер секілді Цезарь шифрі де тез сындырылады, практикада мүлдем қолданыс көрмейді.


Математикалық моделі

Егер әліпбидегі әрбір әріпке өз санын қойып шықса (0 бастап), онда шифрлау мен шифрын анықтауды модульдік арифметиканы қолдана отырып мынадай формуламен табамыз: :

мұндағы  — ашық мәтіннің таңбасы,  — шифрланған мәтіннің таңбасы,  — әліпби күші, ал  — кілт. Математикалық тұрғыда Цезарь шифры Афин шифрының өзгертілген түрі болып табылады.

Мысал

Шифр кілті болған жағдайда әр таңба үш орынға жылжиды.Мысалы А Вге,Б Ғға айналады

  • Негізгі әліпби:А-Ә-Б-В-Г-Ғ-Д--Е-Ё-Ж-З-И-Й-К-Қ--Л-М-Н-Ң-О-Ө-П-Р-С-Т-У-Ұ-Ү-Ф-Х--Һ-Ц-Ч-Ш-Щ-Ъ-Ы--І--Ь-Э--Ю
  • Шифрланған: В-Г-Ғ-Д-Е-Ё-Ж-З-И-Й--К-Қ-Л-М-Н-Ң-О-Ө-П-Р-С-Т-У--Ұ-Ү-Ф-Х-Һ-Ц-Ч-Ш-Щ-Ъ-Ы--І--Ь-Э-Ю-А--Ә--Б
  • Негізгі мәтін: Мына тұрған бауырсақты жеп қой.
  • Шифрленген мәтін үш орынға жылжу арқылы пайда болады:Оэөв үхуёвө ғвфэуұвнүэ йзт нрл.

Қолдану тарихы

Цезарь шифры Гай Юлий Цезарь атымен аталған. Ол шифрды солға үш орын жылжыту арқылы қолданған.

Он екі Цезарь өміріне сенсек Гай Светоний Транквилл оны үш орынға жылжыту арқылы әскери ақпарат жіберуде қолданған. Цезарь алғашқы шифр өолданушы ретінде тарихта қалғанымен,алдында басқа шифрлеу әдістері де қолданғанын білеміз.Егер онда конфидициеалды жіберу болса, ол осы шифрды қолданған,мәселен, әліпби ретін ауыстырған.Сонда ешқандай сөзді түсінуге мүмкіншілік болмаған.Егер мәтінді түсінгісі келсе төртінші әріпті қою міндетті еді.Мысалы, А әрпі В..|Гай Светоний Транквилл|Он екі Цезарьдің өмірі 56

Оның жиені, Август, қолданыста осы шифрлеу әдісін ұстанған. Бірақ ол оңға қарай бір орын жылжытуды ұстанған.Шифрлеген кезде А орнына Ә, Ә орнына Б қойған.|Гай Светоний Транквилл, Он екі Цезарь өмірі 88

Юлий Цезарьдің қиынырақ схемалар қолданғанына дәлелдер табылуда.[1]

Цезарьдің шифрлеу әдісі қаншалықты тиімді болғаны белгісіз. Бірақ Цезарьдің көптеген жаулары сауатсыз болғандықтан, шифр басқа тілде жазылған деп ойлағандықтан шифр айтарлықтай қауіпсіз болған.[2] Шифрды сындыру жайлы ешқандай деректер жоқ.Ең алғашқы дерек 9-ғасырда өмір сүрген әл Кинди жазбаларында кезедеседі.[3] Цезарь шифры бір орынға жылжыту кері жылжыту Мезузада Құдай аттарын шифрлеу үшін қолданады.Бұл алғашқы кездегі жағдай болуы мүмкін, еврей халқына Мезузаға сенуге рұқсат берілмеген.[4] 19 ғасырда газеттегі жарнама бөлігінде жеңіл шифрды ақпарат алмастыру үшін қолданған. Кан Дэвид Таймс газетінде бұқара халық құпиялы коммуникацияларда өз кезегін бермегені туралы сипаттап жазды.[5]1915 жылы Цезарь шифры өз қолданысын тапты. Ресей әскері бұл шифрды қиын шифрлер орнына қолданды.Өйткені қиын шифрлер әскерлерге қиындай болды,бірақ неміс,австрия әскерлеріне бұл шифрды табу қиынға соқпады.[6]

Он үш орынға жылжытылып шифр ROT13] алгоритмінде қолданылады,қарапайым мәтін шатастыру тәсілінде Usenet кеңінен қолданады.Көбінесе спойлерді тығу үшін қолданады.[7]Виженер шифры Цезарь шифрын әр түрлі жылжытулар арқылы қолданады.Жылжыту кілт сөз арқылы анықталады.Егер кілт ұзындығы мәтін ұзындығына тең болса,бұл сындырылмайтын шифрге айналады.[8] 2006 жылы мафия бастығы Бернардо Провенцано Сицилияда Цезарь шифрын өзінің хабарламаларының криптоанализінде қолданғаны үшін ұсталды. Провенцано шифрды "A" әріпі 4 орында "Ә" әріпі 5 орында тұрған бойында қолданған.[9]


Сурет:Ciphrdsk.gif
Цезарь шифрының дискі

Цезарь шифрын жеңіл қолдану үшін ортақ оське кіргізілген 2 диаметрлері әр түрлі шеттерінде әліпби жазылған дисктерді қолданады. Алғашында дисктер әр дисктегі әріптері сәйкестендіріліп тұрғызады, сосын қанша орынға жылжыту арқылы Цезарь шифры шығады.[10]Мысалы, А әріпін В әріпіне жылжытсақ 3 орынға солға жылжыған шифрды аламыз.

Взлом шифра

Decryption
shift 		Candidate plaintext
0 exxegoexsrgi
1 dwwdfndwrqfh
2 cvvcemcvqpeg
3 buubdlbupodf
Үлгі:Highlight2 | 4 Үлгі:Highlight2 | attackatonce
5 zsszbjzsnmbd
6 yrryaiyrmlac
...
23 haahjrhavujl
24 gzzgiqgzutik
25 fyyfhpfytshj

Шифр Цезаря может быть легко взломан даже в случае, когда взломщик знает только зашифрованный текст. Можно рассмотреть две ситуации:

  1. взломщик знает (или предполагает), что использовался простой шифр подстановки, но не знает что это - схема Цезаря;
  2. взломщик знает, что использовался шифр Цезаря, но не знает значение сдвига.

В первом случае шифр может быть взломан, используя те же самые методы что и для простого шифра подстановки, такие как частотный анализ и т.д., Используя эти методы взломщик вероятно быстро заметит регулярность в решении и поймет, что используемый шифр - это шифр Цезаря.

Во втором случае, взлом шифра является даже более простым. Существует не так много вариантов значений сдвига (26 для английского языка), все они могут быть проверены методом грубой силы.[11] Один из способов сделать это - выписать отрывок зашифрованного текста в столбец всех возможных сдвигов — техника, иногда называемая как "завершение простого компонента".[12] Рассмотрим пример для зашифрованного текста "EXXEGOEXSRGI"; открытый текст немедленно опознается глазом в четвертой строке.

Другой способ применения этого метода - это написать алфавит под каждой буквой зашифрованного текста, начиная с этой буквы. Метод может быть ускорен, если использовать заранее подготовленные полоски с алфавитом. Для этого нужно сложить полоски так, чтобы в одной строке образовался зашифрованый текст, тогда в некоторой другой строке мы увидим открытый текст.

Для обычного текста на естественном языке, скорее всего, будет только один варант декодирования. Но, если использовать очень короткие сообщения, то возможны случаи, когда возможны несколько вариантов расшифровки с различными сдвигами. Например зашифрованный текст MPQY может быть расшифрован как "aden" так и как "know" (предполагая что открытый текст написан на английском языке). Точно также "ALIIP" можно расшифровать как "dolls" или как "wheel"; "AFCCP" как "jolly" или как "cheer".

Многократное шифрование никак не улучшает стойкость, т.к. применение шифров со сдвигом a и b эквивалентно применению шифра со сдвигом a+b. В математических терминах шифрование с различными ключам образует группу.[13]

Примечания

  1. ↑ Reinke, Edgar C. (December 1992). "Classical Cryptography". The Classical Journal 58 (3): 114. 
  2. ↑ Pieprzyk Josef Fundamentals of Computer Security — Springer, 2003. — P. 6. — ISBN 3540431012.
  3. ↑ Singh Simon The Code Book — Anchor, 2000. — P. 14–20. — ISBN 0385495323.
  4. ↑ Alexander Poltorak Mezuzah and Astrology. chabad.org. Тексерілді, 13 маусым 2008.
  5. ↑ Kahn David The Codebreakers — 1967. — P. 775–6. — ISBN 978-0-684-83130-5).
  6. ↑ Kahn David The Codebreakers — 1967. — P. 631–2. — ISBN 978-0-684-83130-5).
  7. ↑ Wobst Reinhard Cryptology Unlocked — Wiley, 2001. — P. 20. — ISBN 978-0470060643.
  8. ↑ Kahn David The Codebreakers — 1967. — ISBN 978-0-684-83130-5).
  9. ↑ Leyden, John. Mafia boss undone by clumsy crypto, 'The Register' (19 сәуір 2006). Тексерілді 13 маусымның 2008.
  10. ↑ Reynard Robert Secret Code Breaker: A Cryptanalyst's Handbook — 1996. — P. 92–51. — ISBN 1-889668-00-1).
  11. ↑ Beutelspacher Albrecht Cryptology — Mathematical Association of America, 1994. — P. 8–9. — ISBN 0-88385-504-6.
  12. ↑ Sinkov Abraham Elementary Cryptanalysis: A Mathematical Approach — Mathematical Association of America, 1966. — P. 13–15. — ISBN 0883856220.
  13. ↑ Wobst Reinhard Cryptology Unlocked — Wiley, 2001. — P. 31. — ISBN 978-0470060643.

Ссылки

Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link GA Үлгі:Link GA

«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Цезарь_шифры&oldid=485372» бетінен алынған