Кедейлік: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
ш Бот: Санат:К дегеннен аластатты
15-жол: 15-жол:
==Пайдаланған әдебиет==
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
<references/>
{{Stub}}
{{wikify}}


[[Санат:Ғылым]]
[[Санат:Ғылым]]
[[Санат: Әлеуметтану және саясаттану]]
[[Санат:Әлеуметтану және саясаттану]]
[[Санат:Қазақстан Республикасының Экономикасы]]
[[Санат:Қазақстан Республикасының Экономикасы]]
[[Санат: Саясат]]
[[Санат:Саясат]]
[[Санат:Экономика]]
[[Санат:Экономика]]
[[Санат: К]]

{{Stub}}
{{wikify}}


[[af:Armoede]]
[[af:Armoede]]
[[ar:فقر]]
[[ar:فقر]]
[[gn:Sogue]]
[[bg:Бедност]]
[[bo:དབུལ་ཕོངས།]]
[[bo:དབུལ་ཕོངས།]]
[[br:Paourentez]]
[[br:Paourentez]]
[[bg:Бедност]]
[[ca:Pobresa]]
[[ca:Pobresa]]
[[cs:Chudoba]]
[[cs:Chudoba]]
[[cy:Tlodi]]
[[cy:Tlodi]]
[[da:Fattigdom]]
[[da:Fattigdom]]
[[pdc:Aarmut]]
[[de:Armut]]
[[de:Armut]]
[[el:Φτώχεια]]
[[el:Φτώχεια]]
[[es:Pobreza]]
[[eo:Malriĉeco]]
[[eo:Malriĉeco]]
[[es:Pobreza]]
[[eu:Pobrezia]]
[[eu:Pobrezia]]
[[fa:فقر]]
[[fa:فقر]]
[[fi:Köyhyys]]
[[fr:Pauvreté]]
[[fr:Pauvreté]]
[[fur:Puaretât]]
[[fur:Puaretât]]
[[gl:Pobreza]]
[[gl:Pobreza]]
[[ko:빈곤]]
[[gn:Sogue]]
[[he:עוני]]
[[hr:Siromaštvo]]
[[hr:Siromaštvo]]
[[hu:Szegénység]]
[[id:Kemiskinan]]
[[id:Kemiskinan]]
[[is:Fátækt]]
[[is:Fátækt]]
[[it:Povertà]]
[[it:Povertà]]
[[he:עוני]]
[[ja:貧困]]
[[jbo:kampindi]]
[[jv:Kamlaratan]]
[[jv:Kamlaratan]]
[[sw:Umaskini]]
[[ko:빈곤]]
[[ku:Xizanî]]
[[ku:Xizanî]]
[[lo:ຄວາມທຸກຍາກ]]
[[la:Paupertas]]
[[la:Paupertas]]
[[lv:Nabadzība]]
[[lb:Aarmut]]
[[lb:Aarmut]]
[[lo:ຄວາມທຸກຍາກ]]
[[lt:Skurdas]]
[[lt:Skurdas]]
[[jbo:kampindi]]
[[lv:Nabadzība]]
[[hu:Szegénység]]
[[mk:Сиромаштија]]
[[mk:Сиромаштија]]
[[ml:ദാരിദ്ര്യം]]
[[ml:ദാരിദ്ര്യം]]
[[mn:Ядуурал]]
[[ms:Kemiskinan]]
[[ms:Kemiskinan]]
[[mn:Ядуурал]]
[[nl:Armoede]]
[[nl:Armoede]]
[[ja:貧困]]
[[nn:Fattigdom]]
[[no:Fattigdom]]
[[no:Fattigdom]]
[[nn:Fattigdom]]
[[nrm:Pouortaé]]
[[nrm:Pouortaé]]
[[oc:Pauretat]]
[[oc:Pauretat]]
[[pdc:Aarmut]]
[[pl:Bieda]]
[[pl:Bieda]]
[[pt:Pobreza]]
[[pt:Pobreza]]
[[ro:Sărăcie]]
[[qu:Wakcha]]
[[qu:Wakcha]]
[[ro:Sărăcie]]
[[ru:Бедность]]
[[ru:Бедность]]
[[sq:Varfëria]]
[[scn:Puvireddu]]
[[scn:Puvireddu]]
[[sh:Siromaštvo]]
[[simple:Poverty]]
[[simple:Poverty]]
[[so:Sabool]]
[[so:Sabool]]
[[sq:Varfëria]]
[[sr:Сиромаштво]]
[[sr:Сиромаштво]]
[[sh:Siromaštvo]]
[[fi:Köyhyys]]
[[sv:Fattigdom]]
[[sv:Fattigdom]]
[[tl:Karukhaan]]
[[sw:Umaskini]]
[[ta:வறுமை]]
[[ta:வறுமை]]
[[te:పేదరికం]]
[[te:పేదరికం]]
[[tl:Karukhaan]]
[[tr:Yoksulluk]]
[[tr:Yoksulluk]]
[[uk:Бідність]]
[[uk:Бідність]]

07:17, 2011 ж. қазанның 14 кезіндегі нұсқа

Кедейлік – жеке адамның, отбасының немесе әлеуметтік топтың қажетті игіліктер құнын өзі төлей алмайтын экономикалық жағдайы, яғни өзінің өмірлік қажеттерін қамтамасыз етуге жағдайының жетіспеуі немесе негізгі тұрмыстық қажеттерін қанағаттандыру мүмкіндіктерінің жоқтығы. Кедейлік салыстырмалы түрде белгілі бір қоғамдағы тұрмыстың деңгейіне, қоғамдық байлықтың бөлінуіне байланысты болатын процесс. Оның пайда болуының негізгі себептері – саяси, экономикалық және демографиялық жағдайлар, саяси-экономикалық дағдарыс, жұмыссыздық, жалақы мен зейнетақының күнкөріс минимумынан төмендігі, халықтың әлеуметтік тұрғыдан нашар қорғалуы.

Кедейліктің асқынуы халық бұқарасының жаппай қайыршылануына апарып соқтыруы мүмкін. Кедейлік, материалдық жоқшылық рухани кедейлікке ұласады. Мұның салдары елде түрлі қылмыстың етек алуына, азғындыққа апарып соқтырады.Кедейлік әлемнің барлық елдерінде бұрын да болған, қазір де бар. Жер шары халқының саны 1960 жылы 3 миллиардтан көбейіп XXI ғасыр басында 6 миллиард адамды құрап отыр. Соңғы 30 жылда шектен шыққан кедейлікте өмір сүретін адамдар үлесі екі есеге азайды. Бүкіл әлемде азаматтардың көпшілігі өзін және өз отбасын жеткілікті деңгейде қамтамасыз ете алатын жағдайға жетті. Алайда, халық санының артуына байланысты мұқтаждықта өмір сүретіндер саны, кедейлікпен күрес жөніндегі екіжақты және көпжақты бастамаларға қарамай, сол күйінде өзгермей отыр - 1,2 миллиард адам қазіргі әлемде кедейліктің сипаты әртүрлі: ашаршылық, таза ауыз судың және қарапайым санитарлық жағдайдың жоқтығынан жапа шегуші балалар, өз отбасын қамтамасыз ету мүмкіндіктері жоқ ересектер. 1,2 миллиард астам артық адам бір күнде бір доллардан кем ақшаға өмір сүруде 800 миллион адамнан аштық зардабын шегуде. Кедейлік мәселесі қара ниетті басқарудың, саяси тұрақсыздықтың, қақтығыстардың, жұқпалы індеттердің және табиғи апаттардан қорғансыздықтың негізінде қоғамның әлеуметтік-саяси құлдырауы салдарынан қиындай түсуде. 1990-шы жылы әлемнің көптеген аймақтарында кедейлік деңгейі біршама төмендегеніне қарамастан, Африкада (әлемнің ең кедей 20 елінің 18-і осында орналасқан) кері үрдіс байқалуда. 2010 жылы қарай 435 миллион Африкандықтар азық-түліктің жетіспеушілігіне ұшырауы мүмкін деген болжам бар. 2000 жылы әлемдік қауымдастық 2015 жылы дейін кедейлікті жартысына дейін қысқарту міндеттемесін қойды. Бұл мақсатқа жету үшін 2005 жылы "Үлкен сегіздік елдері" Африкаға қажетті ресурстарды бөлу жөнінде саяси міндеттемелер қабылдады. Кедей оңтүстік - жер құрлығының оңтүстік кеңістігін жайлаған (әдетте, солтүстік жартышарының 30-шы параллелінен оңтүстікке қарай) және индустриалды дамыған елдерден әлеуметтік-экономикалық деңгейі бойынша артта қалған тәуелсіз елдер тобы.[1]

Кедейліктің жалпы индексі

Кедейліктің жалпы (бір жанға шаққандағы) индексі - кедейлер санынын тұрғындар санына қатынасы (бұл еларалық зерттеулерде кедейшілік деңгейін көрсетуші ретінде қарастырылады).[2]

Пайдаланған әдебиет

  1. Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
  2. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Әлеуметтану және саясаттану бойынша / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006. - 569 б. ISBN 9965-808-89-9