Хлоропласт: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added

Inline

02:04, 2011 ж. қарашаның 8 кезіндегі нұсқа

Хлоропласт (грек. chloros — жасыл және plastos — соғып жасау) — фотосинтез процесін жүзеге асыратын өсімдіктердің клеткаішілік органоиды. Жарықсыз өсірген өсімдіктерде болатын этиопластар жарықтың әсерінен жасыл түске боялып, хлоропластға айналады. Осы айналу барысында ішкі мембрана қатпарлана өсіп тилакоид (бір қабат мембранадан тұратын жұқа құты-қапшық) түзеді. Тилакоидтар өзара топтасып граналар пайда болады. Тилакоидты граналар жуып, дестелеп қойған тостаған-табақшаны елестетеді. Онда пигменттер, электрон тасымалдағыш тізбек және ферменттер шоғырланады. Тилакоидты граналардан бос кеңістікті строма деп атайды. Хлоропласт тилакоидты ганалардың саны бірнешеу. Оларды өзара стромалық тилакоид жалғастырып тұрады. Стромада фотосинтездің биохимиялық реакциялары жүреді. Жоғары сатыдағы өсімдіктерде хлоропласт сопақша, линза тәрізді. Оның ұзындығы 5 — 10 мкм, ені 2 — 3 мкм. Әр клеткада шамамен 20 — 30-дай хлоропласт болса, балдырларда мөлшері өте үлкен, формасыз 1 — 2 данасы ғана болады. Хлоропласт жартылай дербес (автономды) құрылым, себебі онда мембраналық тилакоидты жүйеден басқа меншікті белок синтездегіш тетіктер бар. Оларға сақина тәрізді ДНҚ молекуласы мен РНҚ және рибосомалар жатады. Бұлардың көмегімен хлоропласт кейбір өзіне қажетті белоктарды синтездей алады. Хлоропластда сонымен қатар май түйіршіктері мен крахмал дәндері кездеседі. Клеткада хлоропласт бөліну арқылы көбейеді, бірақ оның клетка ядросының бөлінуімен сәйкес келуі шарт емес. Хлоропластты цианобактериялардың ежелгі ядролы гетеротрофты балдырлармен немесе қарапайымдармен симбиогенез нәтижесінде пайда болған деп жорамалдайды.^[1]

Сілтемелер

↑ "Қазақ Энциклопедиясы", 9 том

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] "Қазақ Энциклопедиясы", 9 том

[1]

@@ 1-жол: / 1-жол: @@
 [[Сурет:Plagiomnium affine laminazellen.jpeg|thumb|Клетка ішіндегі хлоропласт]]
 [[Сурет:Überseemuseum Bremen 2009 238.JPG|thumb|Хлоропласт моделі]]
-'''Хлоропласт''' (грек. chloros — жасыл және plastos — соғып жасау) — [[фотосинтез]] процесін жүзеге асыратын өсімдіктердің клеткаішілік органоиды. Жарықсыз өсірген өсімдіктерде болатын [[этиопластар]] жарықтың әсерінен жасыл түске боялып, хлоропластға айналады. Осы айналу барысында ішкі [[мембрана]] қатпарлана өсіп [[тилакоид]] (бір қабат мембранадан тұратын жұқа құты-қапшық) түзеді. Тилакоидтар өзара топтасып [[граналар]] пайда болады. Тилакоидты граналар жуып, дестелеп қойған тостаған-табақшаны елестетеді. Онда [[пигмент|пигменттер]], [[электрон]] тасымалдағыш тізбек және [[фермент|ферменттер]] шоғырланады. Тилакоидты граналардан бос кеңістікті [[строма]] деп атайды. Хлоропласт тилакоидты ганалардың саны бірнешеу. Оларды өзара стромалық тилакоид жалғастырып тұрады. Стромада фотосинтездің биохимиялық реакциялары жүреді. Жоғары сатыдағы өсімдіктерде хлоропласт сопақша, [[линза]] тәрізді. Оның ұзындығы 5 — 10 мкм, ені 2 — 3 мкм. Әр клеткада шамамен 20 — 30-дай хлоропласт болса, балдырларда мөлшері өте үлкен, формасыз 1 — 2 данасы ғана болады. Хлоропласт жартылай дербес (автономды) құрылым, себебі онда мембраналық тилакоидты жүйеден басқа меншікті белок синтездегіш тетіктер бар. Оларға сақина тәрізді [[ДНҚ]] молекуласы мен [[РНҚ]] және [[рибосома|рибосомалар]] жатады. Бұлардың көмегімен хлоропласт кейбір өзіне қажетті белоктарды синтездей алады. Хлоропластда сонымен қатар май түйіршіктері мен крахмал дәндері кездеседі. Клеткада хлоропласт бөліну арқылы көбейеді, бірақ оның клетка ядросының бөлінуімен сәйкес келуі шарт емес. Хлоропластты [[цианобактерия|цианобактериялардың]] ежелгі ядролы [[гетеротроф|гетеротрофты]] балдырлармен немесе қарапайымдармен [[симбиогенез]] нәтижесінде пайда болған деп жорамалдайды.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]], 9 том</ref>
+'''Хлоропласт''' (грек. chloros — жасыл және plastos — соғып жасау) — [[фотосинтез]] процесін жүзеге асыратын өсімдіктердің клеткаішілік органоиды. Жарықсыз өсірген өсімдіктерде болатын [[этиопластар]] жарықтың әсерінен жасыл түске боялып, хлоропластға айналады. Осы айналу барысында ішкі [[мембрана]] қатпарлана өсіп [[тилакоид]] (бір қабат мембранадан тұратын жұқа құты-қапшық) түзеді. Тилакоидтар өзара топтасып [[граналар]] пайда болады. Тилакоидты граналар жуып, дестелеп қойған тостаған-табақшаны елестетеді. Онда [[пигмент]]тер, [[электрон]] тасымалдағыш тізбек және [[фермент]]тер шоғырланады. Тилакоидты граналардан бос кеңістікті [[строма]] деп атайды. Хлоропласт тилакоидты ганалардың саны бірнешеу. Оларды өзара стромалық тилакоид жалғастырып тұрады. Стромада фотосинтездің биохимиялық реакциялары жүреді. Жоғары сатыдағы өсімдіктерде хлоропласт сопақша, [[линза]] тәрізді. Оның ұзындығы 5 — 10 мкм, ені 2 — 3 мкм. Әр клеткада шамамен 20 — 30-дай хлоропласт болса, балдырларда мөлшері өте үлкен, формасыз 1 — 2 данасы ғана болады. Хлоропласт жартылай дербес (автономды) құрылым, себебі онда мембраналық тилакоидты жүйеден басқа меншікті белок синтездегіш тетіктер бар. Оларға сақина тәрізді [[ДНҚ]] молекуласы мен [[РНҚ]] және [[рибосома]]лар жатады. Бұлардың көмегімен хлоропласт кейбір өзіне қажетті белоктарды синтездей алады. Хлоропластда сонымен қатар май түйіршіктері мен крахмал дәндері кездеседі. Клеткада хлоропласт бөліну арқылы көбейеді, бірақ оның клетка ядросының бөлінуімен сәйкес келуі шарт емес. Хлоропластты [[цианобактерия]]лардың ежелгі ядролы [[гетеротроф]]ты балдырлармен немесе қарапайымдармен [[симбиогенез]] нәтижесінде пайда болған деп жорамалдайды.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]], 9 том</ref>
-==Сілтемелер==
+== Сілтемелер ==
 <references />
 {{stub}}
@@ 68-жол: / 68-жол: @@
 [[vi:Lục lạp]]
 [[zh:叶绿体]]
+[[zh-min-nan:Ia̍p-le̍k-thé]]

Хлоропласт: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

02:04, 2011 ж. қарашаның 8 кезіндегі нұсқа

Сілтемелер

Навигация мәзірі

Іздеу