Қырым хандығы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added

Inline

11:16, 2011 ж. желтоқсанның 8 кезіндегі нұсқа

Қырым Хандығы-Алтын Орда ыдырағаннан кейін Қырым түбегінде құрылған мемлекет (1430 — 1783). 13 ғ-дың аяғында Қырым түбегінде Алтын Ордаға тәуелді ерекше аймақ құрылды. Оның орт. — Солхат қаласы болды. Алтын Орда билеушілерінің өзара күрес-тартыстарынан кейін Меңлі Гирей хан (1428 — 1515) 1443 ж. тәуелсіз ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫның негізін қалады. Оған Қырым түбегінен басқа Днепрдің төменгі бөлігі да кірді. Ол хандықтың астанасын Бахшасарайға көшірді. 1475 ж. Қырымға түрік әскерлері басып кіріп, хандық Түркияға тәуелді болды. ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Ресей, Украина жерлеріне бірнеше жорықтар жасады. Қырым әскерлерінің орыс жеріне жорықтары әсіресе Ливон соғысы (1558 — 83) кезінде жиіледі. 16 — 17 ғ-ларда Ресей өкіметі оңт. шекарасын Қырым татарларынан қорғау үшін шекара бекініс шептерін құрды. Орыстардың 1687 — 89 ж. Қырымға жасаған жорықтары нәтижесіз аяқталды. 18 ғ-дағы орыс-түрік соғысында Ресей жеңіске жетіп, ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ әлсірей бастады. 1774 ж. Күшік-Қайнарджа бітімі бойынша ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Түркияның қол астынан шығып, Ресейдің қарамағындағы тәуелсіз ел болып танылды. 1783 ж. ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Ресей империясының құрамына кірді. ^[1]

Пайдаланған әдебиет

↑ Қазақстан Энциклопедиясы

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[source1-1] Қазақстан Энциклопедиясы

[1]

@@ 1-жол: / 1-жол: @@
+{{Infobox Former Country
-[[File:1600 rus.gif|thumb| alt=A.| ''[[Қырым Хандығы]]''.]]
+|native_name = قريم يورتى<br> ''Qırım Yurtu''
+|conventional_long_name = Crimean Khanate
+|common_name = Crimean Khanate
+|
+|continent = Europe
+|region    = Black Sea
+|country   = Ukraine
+|status    = [[Vassal state]] of the [[Ottoman Empire]] in 1478-1774
+|government_type    = Monarchy
+|year_start  = 1441
+|year_end    = 1783
+|
+|event_start =
+|date_start  =
+|event_end   = Annexed to Russia
+|date_end    =
+|p1          = Golden Horde
+|flag_p1     = Tokhtogha coin.jpg
+|s1          = Taurida Governorate
+|flag_s1     = Flag of Russia.svg
+|image_flag  =Flag of Krim Khanat.svg
+|flag        =
+|image_coat  = Gerae-tamga.svg
+|coa         =
+|image_map   = Crimean Khanate 1600.gif
+|image_map_caption  = Crimean Khanate in 1600
+|capital          = [[Bakhchisaray|Bahçeseray]] (Bakhchisaray)
+|religion    =  [[Sunni Islam]]
+|common_languages = [[Crimean Tatar language]]<br>[[Ottoman Turkish language|Ottoman Turkish]]
+|title_leader = [[List of Crimean khans|Khan]]
+|leader1     = [[List of Crimean khans|List]]
+}}
+[[File:Taniec tatarski.jpg|thumb|left|210px|Қырым татар сарбаздары [[польша]]лық сарбаздармен соғысуда.]]
+[[File: Mengli bayezid.jpg|thumb|180px|right|[[Mengli Giray]] at the court of Ottoman sultan [[Bayezid II]]]]
 '''Қырым Хандығы'''-[[Алтын Орда]] ыдырағаннан кейін [[Қырым түбегі]]нде құрылған мемлекет (1430 — 1783). 13 ғ-дың аяғында Қырым түбегінде Алтын Ордаға тәуелді ерекше аймақ құрылды. Оның орт. — [[Солхат қаласы]] болды. Алтын Орда билеушілерінің өзара күрес-тартыстарынан кейін [[Меңлі Гирей хан]] (1428 — 1515) 1443 ж. тәуелсіз ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫның негізін қалады. Оған Қырым түбегінен басқа [[Днепр]]дің төменгі бөлігі да кірді. Ол хандықтың астанасын [[Бахшасарай]]ға көшірді. 1475 ж. Қырымға түрік әскерлері басып кіріп, хандық Түркияға тәуелді болды. ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Ресей, Украина жерлеріне бірнеше жорықтар жасады. Қырым әскерлерінің орыс жеріне жорықтары әсіресе Ливон соғысы (1558 — 83) кезінде жиіледі. 16 — 17 ғ-ларда Ресей өкіметі оңт. шекарасын Қырым татарларынан қорғау үшін шекара бекініс шептерін құрды. Орыстардың 1687 — 89 ж. Қырымға жасаған жорықтары нәтижесіз аяқталды. 18 ғ-дағы орыс-түрік соғысында [[Ресей]] жеңіске жетіп, ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ әлсірей бастады. 1774 ж. Күшік-[[Қайнарджа бітімі]] бойынша ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ [[Түркия]]ның қол астынан шығып, Ресейдің қарамағындағы тәуелсіз ел болып танылды. 1783 ж. ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Ресей империясының құрамына кірді.
 <ref name="source1">[[Қазақстан Энциклопедиясы]] </ref><br>
@@ 9-жол: / 43-жол: @@
 {{stub}}
 {{wikify}}
-[[Санат:Тарих]]
+[[Category:1783 жылы таратылғандар]]
+[[Category:1441 жылы құрылғандар]]
+[[Category:Татарлар]]
+[[Category:Қырым хандығы]]
+[[Category:Ресей тарихы]]
+[[Category:Украинадағы Ислам]]
+[[ar:خانية القرم]]
+[[an:Khanato de Crimea]]
+[[az:Krım xanlığı]]
+[[be:Крымскае ханства]]
+[[bg:Кримско ханство]]
+[[br:Khanat Krimea]]
+[[ca:Khanat de Crimea]]
+[[cs:Krymský chanát]]
+[[da:Krim-khanatet]]
+[[de:Khanat der Krim]]
+[[et:Krimmi khaaniriik]]
+[[el:Χανάτο της Κριμαίας]]
+[[es:Kanato de Crimea]]
+[[eo:Krimea Ĥanlando]]
+[[eu:Krimeako khanerria]]
+[[fr:Khanat de Crimée]]
+[[ga:Cánacht na Crimé]]
+[[ko:크림 한국]]
+[[hr:Krimski kanat]]
+[[os:Хъырымы ханад]]
+[[is:Krímkanatið]]
+[[it:Khanato di Crimea]]
+[[he:ח'אנות קרים]]
+[[ka:ყირიმის სახანო]]
+[[lv:Krimas haniste]]
+[[lt:Krymo chanatas]]
+[[hu:Krími Tatár Kánság]]
+[[ms:Kekhanan Krimea]]
+[[mn:Крымын ханлиг]]
+[[nl:Kanaat van de Krim]]
+[[ja:クリミア・ハン国]]
+[[no:Krim-khanatet]]
+[[pnb:قریم یورتی]]
+[[pl:Chanat Krymski]]
+[[pt:Canato da Crimeia]]
+[[crh:Qırım Hanlığı]]
+[[ro:Hanatul Crimeii]]
+[[ru:Крымское ханство]]
+[[sk:Krymský chanát]]
+[[sr:Кримски канат]]
+[[fi:Krimin kaanikunta]]
+[[sv:Krimkhanatet]]
+[[tt:Кырым ханлыгы]]
+[[tr:Kırım Hanlığı]]
+[[uk:Кримське ханство]]
+[[ur:خانان کریمیا]]
+[[zh:克里米亞汗國]]

Қырым хандығы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

11:16, 2011 ж. желтоқсанның 8 кезіндегі нұсқа

Пайдаланған әдебиет

Навигация мәзірі

Іздеу