Қырым хандығы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
шӨңдеу түйіні жоқ |
ш r2.7.2) (Боттың үстегені: en:Crimean Khanate; косметические изменения |
||
1-жол: | 1-жол: | ||
{{Infobox Former Country |
{{Infobox Former Country |
||
|native_name = قريم يورتى<br> ''Qırım Yurtu'' |
|native_name = قريم يورتى<br /> ''Qırım Yurtu'' |
||
|conventional_long_name = Crimean Khanate |
|conventional_long_name = Crimean Khanate |
||
|common_name = Crimean Khanate |
|common_name = Crimean Khanate |
||
28-жол: | 28-жол: | ||
|capital = [[Bakhchisaray|Bahçeseray]] (Bakhchisaray) |
|capital = [[Bakhchisaray|Bahçeseray]] (Bakhchisaray) |
||
|religion = [[Sunni Islam]] |
|religion = [[Sunni Islam]] |
||
|common_languages = [[Crimean Tatar language]]<br>[[Ottoman Turkish language|Ottoman Turkish]] |
|common_languages = [[Crimean Tatar language]]<br />[[Ottoman Turkish language|Ottoman Turkish]] |
||
|title_leader = [[List of Crimean khans|Khan]] |
|title_leader = [[List of Crimean khans|Khan]] |
||
|leader1 = [[List of Crimean khans|List]] |
|leader1 = [[List of Crimean khans|List]] |
||
}} |
}} |
||
[[ |
[[Сурет:Taniec tatarski.jpg|thumb|left|210px|Қырым татар сарбаздары [[польша]]лық сарбаздармен соғысуда.]] |
||
[[ |
[[Сурет: Mengli bayezid.jpg|thumb|180px|right|[[Mengli Giray]] at the court of Ottoman sultan [[Bayezid II]]]] |
||
'''Қырым Хандығы'''-[[Алтын Орда]] ыдырағаннан кейін [[Қырым түбегі]]нде құрылған мемлекет (1430 — 1783). 13 ғ-дың аяғында Қырым түбегінде Алтын Ордаға тәуелді ерекше аймақ құрылды. Оның орт. — [[Солхат қаласы]] болды. Алтын Орда билеушілерінің өзара күрес-тартыстарынан кейін [[Меңлі Гирей хан]] (1428 — 1515) 1443 ж. тәуелсіз ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫның негізін қалады. Оған Қырым түбегінен басқа [[Днепр]]дің төменгі бөлігі да кірді. Ол хандықтың астанасын [[Бахшасарай]]ға көшірді. 1475 ж. Қырымға түрік әскерлері басып кіріп, хандық Түркияға тәуелді болды. ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Ресей, Украина жерлеріне бірнеше жорықтар жасады. Қырым әскерлерінің орыс жеріне жорықтары әсіресе Ливон соғысы (1558 — 83) кезінде жиіледі. 16 — 17 ғ-ларда Ресей өкіметі оңт. шекарасын Қырым татарларынан қорғау үшін шекара бекініс шептерін құрды. Орыстардың 1687 — 89 ж. Қырымға жасаған жорықтары нәтижесіз аяқталды. 18 ғ-дағы орыс-түрік соғысында [[Ресей]] жеңіске жетіп, ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ әлсірей бастады. 1774 ж. Күшік-[[Қайнарджа бітімі]] бойынша ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ [[Түркия]]ның қол астынан шығып, Ресейдің қарамағындағы тәуелсіз ел болып танылды. 1783 ж. ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Ресей империясының құрамына кірді. |
'''Қырым Хандығы'''-[[Алтын Орда]] ыдырағаннан кейін [[Қырым түбегі]]нде құрылған мемлекет (1430 — 1783). 13 ғ-дың аяғында Қырым түбегінде Алтын Ордаға тәуелді ерекше аймақ құрылды. Оның орт. — [[Солхат қаласы]] болды. Алтын Орда билеушілерінің өзара күрес-тартыстарынан кейін [[Меңлі Гирей хан]] (1428 — 1515) 1443 ж. тәуелсіз ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫның негізін қалады. Оған Қырым түбегінен басқа [[Днепр]]дің төменгі бөлігі да кірді. Ол хандықтың астанасын [[Бахшасарай]]ға көшірді. 1475 ж. Қырымға түрік әскерлері басып кіріп, хандық Түркияға тәуелді болды. ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Ресей, Украина жерлеріне бірнеше жорықтар жасады. Қырым әскерлерінің орыс жеріне жорықтары әсіресе Ливон соғысы (1558 — 83) кезінде жиіледі. 16 — 17 ғ-ларда Ресей өкіметі оңт. шекарасын Қырым татарларынан қорғау үшін шекара бекініс шептерін құрды. Орыстардың 1687 — 89 ж. Қырымға жасаған жорықтары нәтижесіз аяқталды. 18 ғ-дағы орыс-түрік соғысында [[Ресей]] жеңіске жетіп, ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ әлсірей бастады. 1774 ж. Күшік-[[Қайнарджа бітімі]] бойынша ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ [[Түркия]]ның қол астынан шығып, Ресейдің қарамағындағы тәуелсіз ел болып танылды. 1783 ж. ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Ресей империясының құрамына кірді. |
||
<ref name="source1">[[Қазақстан Энциклопедиясы]] </ref><br> |
<ref name="source1">[[Қазақстан Энциклопедиясы]] </ref><br /> |
||
== Пайдаланған әдебиет== |
== Пайдаланған әдебиет == |
||
<references/> |
<references/> |
||
{{stub}} |
{{stub}} |
||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
[[ |
[[Санат:1783 жылы таратылғандар]] |
||
[[ |
[[Санат:1441 жылы құрылғандар]] |
||
[[ |
[[Санат:Татарлар]] |
||
[[ |
[[Санат:Қырым хандығы]] |
||
[[ |
[[Санат:Ресей тарихы]] |
||
[[ |
[[Санат:Украинадағы Ислам]] |
||
⚫ | |||
[[an:Khanato de Crimea]] |
[[an:Khanato de Crimea]] |
||
⚫ | |||
[[az:Krım xanlığı]] |
[[az:Krım xanlığı]] |
||
[[be:Крымскае ханства]] |
[[be:Крымскае ханства]] |
||
58-жол: | 58-жол: | ||
[[br:Khanat Krimea]] |
[[br:Khanat Krimea]] |
||
[[ca:Khanat de Crimea]] |
[[ca:Khanat de Crimea]] |
||
⚫ | |||
[[cs:Krymský chanát]] |
[[cs:Krymský chanát]] |
||
[[da:Krim-khanatet]] |
[[da:Krim-khanatet]] |
||
[[de:Khanat der Krim]] |
[[de:Khanat der Krim]] |
||
⚫ | |||
[[el:Χανάτο της Κριμαίας]] |
[[el:Χανάτο της Κριμαίας]] |
||
[[ |
[[en:Crimean Khanate]] |
||
[[eo:Krimea Ĥanlando]] |
[[eo:Krimea Ĥanlando]] |
||
[[es:Kanato de Crimea]] |
|||
⚫ | |||
[[eu:Krimeako khanerria]] |
[[eu:Krimeako khanerria]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Khanat de Crimée]] |
[[fr:Khanat de Crimée]] |
||
[[ga:Cánacht na Crimé]] |
[[ga:Cánacht na Crimé]] |
||
[[ |
[[he:ח'אנות קרים]] |
||
[[hr:Krimski kanat]] |
[[hr:Krimski kanat]] |
||
[[hu:Krími Tatár Kánság]] |
|||
⚫ | |||
[[is:Krímkanatið]] |
[[is:Krímkanatið]] |
||
[[it:Khanato di Crimea]] |
[[it:Khanato di Crimea]] |
||
⚫ | |||
[[he:ח'אנות קרים]] |
|||
[[ka:ყირიმის სახანო]] |
[[ka:ყირიმის სახანო]] |
||
[[ |
[[ko:크림 한국]] |
||
[[lt:Krymo chanatas]] |
[[lt:Krymo chanatas]] |
||
[[ |
[[lv:Krimas haniste]] |
||
⚫ | |||
[[mn:Крымын ханлиг]] |
[[mn:Крымын ханлиг]] |
||
⚫ | |||
[[nl:Kanaat van de Krim]] |
[[nl:Kanaat van de Krim]] |
||
⚫ | |||
[[no:Krim-khanatet]] |
[[no:Krim-khanatet]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[pl:Chanat Krymski]] |
[[pl:Chanat Krymski]] |
||
⚫ | |||
[[pt:Canato da Crimeia]] |
[[pt:Canato da Crimeia]] |
||
⚫ | |||
[[ro:Hanatul Crimeii]] |
[[ro:Hanatul Crimeii]] |
||
[[ru:Крымское ханство]] |
[[ru:Крымское ханство]] |
||
[[sk:Krymský chanát]] |
[[sk:Krymský chanát]] |
||
[[sr:Кримски канат]] |
[[sr:Кримски канат]] |
||
⚫ | |||
[[sv:Krimkhanatet]] |
[[sv:Krimkhanatet]] |
||
⚫ | |||
[[tt:Кырым ханлыгы]] |
[[tt:Кырым ханлыгы]] |
||
⚫ | |||
[[uk:Кримське ханство]] |
[[uk:Кримське ханство]] |
||
[[ur:خانان کریمیا]] |
[[ur:خانان کریمیا]] |
00:40, 2011 ж. желтоқсанның 10 кезіндегі нұсқа
{{{атауы}}} | ||||
| ||||
---|---|---|---|---|
Қырым Хандығы-Алтын Орда ыдырағаннан кейін Қырым түбегінде құрылған мемлекет (1430 — 1783). 13 ғ-дың аяғында Қырым түбегінде Алтын Ордаға тәуелді ерекше аймақ құрылды. Оның орт. — Солхат қаласы болды. Алтын Орда билеушілерінің өзара күрес-тартыстарынан кейін Меңлі Гирей хан (1428 — 1515) 1443 ж. тәуелсіз ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫның негізін қалады. Оған Қырым түбегінен басқа Днепрдің төменгі бөлігі да кірді. Ол хандықтың астанасын Бахшасарайға көшірді. 1475 ж. Қырымға түрік әскерлері басып кіріп, хандық Түркияға тәуелді болды. ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Ресей, Украина жерлеріне бірнеше жорықтар жасады. Қырым әскерлерінің орыс жеріне жорықтары әсіресе Ливон соғысы (1558 — 83) кезінде жиіледі. 16 — 17 ғ-ларда Ресей өкіметі оңт. шекарасын Қырым татарларынан қорғау үшін шекара бекініс шептерін құрды. Орыстардың 1687 — 89 ж. Қырымға жасаған жорықтары нәтижесіз аяқталды. 18 ғ-дағы орыс-түрік соғысында Ресей жеңіске жетіп, ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ әлсірей бастады. 1774 ж. Күшік-Қайнарджа бітімі бойынша ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Түркияның қол астынан шығып, Ресейдің қарамағындағы тәуелсіз ел болып танылды. 1783 ж. ҚЫРЫМ ХАНДЫҒЫ Ресей империясының құрамына кірді.
[1]
Пайдаланған әдебиет
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |