Біржан Қожағұлұлы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Өңдеу түйіні жоқ |
уикилендіру, үлгі, нақтылау |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
{{мағына|Біржан сал}} |
{{мағына|Біржан сал}} |
||
{{Музыкант |
|||
| ⚫ | |||
{{Infobox Biography |
|||
|Атауы = |
|||
| ⚫ | |||
|Сурет = |
|||
| image_name = |
|||
|Сурет ені = |
|||
| image_size = 250px |
|||
|Сурет тақырыбы = |
|||
| image_caption =[[Құрманғазы Сағырбайұлы]] |
|||
|Фон = |
|||
| date_of_birth = [[1834]] |
|||
|Туылған кездегі есімі = Біржан Қожағұлұлы |
|||
| place_of_birth = [[Көкшетау]] өңірі |
|||
|Толық аты = |
|||
| date_of_death = [[1897]] |
|||
|Туылған күні = 1834 |
|||
| occupation = ақын, сазгер |
|||
|Туылған жері = [[Ақмола облысы]] [[Еңбекшілдер ауданы]] |
|||
|Қайтыс болған күні = 1897 |
|||
|Қайтыс болған жері = [[Ақмола облысы]] [[Еңбекшілдер ауданы]] |
|||
|Белсенділік жылдары = |
|||
|Мемлекет = |
|||
|Мамандықтары = акын, сазгер, {{композитор|Қазақстан}} |
|||
|Дауыс түрі = |
|||
|Аспаптары = [[домбыра]] |
|||
|Жанрлары = |
|||
|Лақап аттары = |
|||
|Қызметтес болған = |
|||
|Марапаттары = |
|||
|Сайты = |
|||
}} |
}} |
||
'''Біржан сал Қожағұлұлы''' |
'''Біржан сал Қожағұлұлы''' ([[1834]], [[Ақмола облысы]] [[Еңбекшілдер ауданы]] — [[1897]], туған жерінде) — Әйгілі [[Қазақтар|қазақ]] [[ақын]]ы, [[сазгер]]. |
||
== Өмірбаяны == |
== Өмірбаяны == |
||
Ол 1834 |
Ол [[1834 жыл]]ы [[Ақмола облысы]]ның [[Еңбекшілдер ауданы]]нда дүниеге келіп, [[1897 жыл]]ы алпыс үш жасында туған жерінде қайтыс болған. Бозбала кезінен әнші-ақындардың қасына еріп той-думанның сәніне айналады. Шөже, Салғара, Толыбай, Орынбай, Нүркей, Сегізсері, Арыстан тәрізді өнер иелері – Біржан салдың ұстаздары. |
||
[[File:Amre Kashaubaev.jpg|thumb|250px|Әміре Қашаубаев Біржан сал әндерін орындаушылардың бірі]] |
|||
[[1865 жыл]]ы [[Абай]]мен кездесуі Біржан салдың композиторлық, әншілік, ақындық өнерінің дами түсуіне үлкен әсер етеді. Біржан сал қазақтың дәстүрлі әншілік өнерін, халық музыкасын жаңа белеске көтеріп, өз ән-өлеңдерімен толықтырған ірі тұлға. Жаяу Мұса, Басықараның Қанапиясы, Құлтума, Ақан сері, Балуан Шолақ, Ғазиз, Естай, Үкілі Ыбырай, Жарылғапберді, т.б. арқаның атақты ақын-әншілері – Біржан салдың мектебінен өнеге алып, оның композиторлық өнерін жалғастырып, ілгерілеуіне мол үлес қосқан өнерпаздар. |
[[1865 жыл]]ы [[Абай]]мен кездесуі Біржан салдың композиторлық, әншілік, ақындық өнерінің дами түсуіне үлкен әсер етеді. Біржан сал қазақтың дәстүрлі әншілік өнерін, халық музыкасын жаңа белеске көтеріп, өз ән-өлеңдерімен толықтырған ірі тұлға. Жаяу Мұса, Басықараның Қанапиясы, Құлтума, Ақан сері, Балуан Шолақ, Ғазиз, Естай, Үкілі Ыбырай, Жарылғапберді, т.б. арқаның атақты ақын-әншілері – Біржан салдың мектебінен өнеге алып, оның композиторлық өнерін жалғастырып, ілгерілеуіне мол үлес қосқан өнерпаздар. |
||
19:05, 2012 ж. наурыздың 12 кезіндегі нұсқа
Басқа мағыналар үшін Біржан сал деген бетті қараңыз.| Біржан сал Қожағұлұлы | |
| Туған күні |
Lua error Module:Wikidata ішіндегі 39 жолында: attempt to concatenate field '?' (a nil value). |
|---|---|
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Мамандықтары |
акын, сазгер, Үлгі:Композитор |
| Аспаптары | |
Біржан сал Қожағұлұлы (1834, Ақмола облысы Еңбекшілдер ауданы — 1897, туған жерінде) — Әйгілі қазақ ақыны, сазгер.
Өмірбаяны
Ол 1834 жылы Ақмола облысының Еңбекшілдер ауданында дүниеге келіп, 1897 жылы алпыс үш жасында туған жерінде қайтыс болған. Бозбала кезінен әнші-ақындардың қасына еріп той-думанның сәніне айналады. Шөже, Салғара, Толыбай, Орынбай, Нүркей, Сегізсері, Арыстан тәрізді өнер иелері – Біржан салдың ұстаздары.
1865 жылы Абаймен кездесуі Біржан салдың композиторлық, әншілік, ақындық өнерінің дами түсуіне үлкен әсер етеді. Біржан сал қазақтың дәстүрлі әншілік өнерін, халық музыкасын жаңа белеске көтеріп, өз ән-өлеңдерімен толықтырған ірі тұлға. Жаяу Мұса, Басықараның Қанапиясы, Құлтума, Ақан сері, Балуан Шолақ, Ғазиз, Естай, Үкілі Ыбырай, Жарылғапберді, т.б. арқаның атақты ақын-әншілері – Біржан салдың мектебінен өнеге алып, оның композиторлық өнерін жалғастырып, ілгерілеуіне мол үлес қосқан өнерпаздар.
Шығармалары
Біздің заманға Біржан салдың алпысқа жуық әндері жеткен. Оның әндері нәзік сезімді, сұлулықты жырлаған сыршылдығымен қоса («Ғашығым», «Қаламқас», «Ләйлім шырақ», «Айтбай», «Ақтентек», т.б.), әлеуметтік мән-мазмұнымен де («Жанбота», «Адасқақ», «Көлбай – Жанбай», «Шідер», т.б.) құнды. Сара ақынмен айтысы оны дарынды, суырыпсалма ақын ретінде дүйім елге танытты. Біржан салдың ақындық өнерінің өріс ашып, өрби түсуіне Сара, Әсет, Доскей, т.б. қатарлы тұтас бір сала буын игі әсерін тигізген.
Өмірінің соңғы кезінде ру арасындағы талас-тартыстар, ағайын ішінің кикілжіңі Біржан салдың жеке басына да қатты әсер еткен. Қиянатшылар тіпті оны «жынданды» деген лақап таратып, қол-аяғын байлап тастауға дейін барады. Аталмыш оқиға Біржан салдың «Теміртас» әнінде үлкен қасіретпен айтылады. Оның «Айтбай», «Адасқақ», «Жамбас сипар», «Жонып алды», «Алтын балдақ», «Көкек», «Жанбота», «Теміртас» сияқты әндері дәстүрлі қазақ әндерінің классикалық үлгілері ретінде қазақ мәдениетінің алтын қорынан орын алды. Олар Ғаббас Айтбаев, Қали Байжанов, Әміре Қашаубаев, Жүсіпбек Елебеков, Манарбек Ержанов, Қосымжан Бабақов, Қуан Лекеров, Мәжит Шалқаров, Темірбек Арғынбаев, Қайрат Байбосынов, т.б. әншілердің орындауында ел арасына кең тарап, халық игілігіне айналды. Біржан салдың музыкалық мұрасы бірнеше рет жинақ болып басылып шықты. Мұқан Төлебаев «Біржан – Сара» операсын жазды.[1][2]
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- ↑ Балалар Энциклопедиясы, II- том
- ↑ Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған. Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN 978-601-01-0268-2
|
Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |