Франклин Делано Рузвельт: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш r2.7.2) (Боттың үстегені: ckb:فرانکلین ڕۆزڤێڵت
ш r2.7.1) (Боттың үстегені: ilo:Franklin D. Roosevelt
109-жол: 109-жол:
[[hy:Ֆրանկլին Դելանո Ռուզվելտ]]
[[hy:Ֆրանկլին Դելանո Ռուզվելտ]]
[[id:Franklin Delano Roosevelt]]
[[id:Franklin Delano Roosevelt]]
[[ilo:Franklin D. Roosevelt]]
[[io:Franklin Delano Roosevelt]]
[[io:Franklin Delano Roosevelt]]
[[is:Franklin D. Roosevelt]]
[[is:Franklin D. Roosevelt]]

00:27, 2012 ж. маусымның 30 кезіндегі нұсқа

Үлгі:Pp-semi-protected

Франклин Делано Рузвельт
Франклин Делано Рузвельт


лауазымына ие болғаны
4 наурыз, 1933 — 12 сәуір, 1945
[[Вице-32nd President of the United States|Вице-президент(тер)]] John N. Garner
Henry A. Wallace
Harry S. Truman
Ізашары Герберт Гувер
Ізабасары Гарри Трумэн

лауазымына ие болғаны
1 қаңтар, 1929 — 31 желтоқсан, 1932
Орынбасар(лар)ы Herbert H. Lehman
Ізашары Al Smith
Ізабасары Herbert H. Lehman

лауазымына ие болғаны
17 наурыз, 1913 — 26 тамыз, 1920
Президент Вудро Вильсон
Ізашары Beekman Winthrop
Ізабасары Gordon Woodbury

Member of the New York State Senate
for the 26th District
лауазымына ие болғаны
January 1, 1911 — March 17, 1913
Ізашары John F. Schlosser
Ізабасары James E. Towner

Дүниеге келгені 1882 ж. қаңтардың 30 (1882—01—30) (142 жас)
Hyde Park, New York, U.S.
Қайтыс болғаны 1945 ж. сәуірдің 12 (63 жаста)
Warm Springs, Georgia, U.S.
Саяси партиясы Democratic
Жұбайы Eleanor Roosevelt
Балалары Anna
James
Franklin (I)
Elliott
Franklin (II)
John
Оқу орны Harvard College
Columbia Law School
Мансабы Corporate lawyer
Діні Episcopal
Қолтаңбасы Франклин Делано Рузвельт's signature

Франклин Делано Рузвельт (30.01.1982, Хайд-Парк, Нью-Йорк штаты – 12.04.1945, Уорм-Спрингс, Джорджия штаты) – АҚШ-тың мемлекет қайраткері, 32-президенті. 1904 жылы Гарвард университетін, 1907 жылы Колумбия университетін бітіріп, заңгер мамандығын алған.

1910 жылы Демократиялық партиядан Нью-Йорк штатының сенатына сайланады. 1912 жылы қайта сайланады. 1913-20 жылдары АҚШ Теңіз істері министрінің орынбасары болып қызмет атқарады. 1928 жылы Нью-Йорк штатының губернаторы болып сайланады .

1930 жылы қайта сайланып, дағдарыс кезінде күйзелген халыққа мемлекет тарапынан көмек беру жүйесін құрады. 1932 жылдан бастап президенттік сайлауларда қатарынан төрт мәрте жеңіске жетеді. Демократтар мен Рузвельттің елді дағдарыстан шығару бағдарламасы «жаңа бағыт» деп атанды. Бұл бағдарлама мемлекеттің қаржы, экономика-әлеуметтік саласы жан-жақты қамтылған терең жүйелі реформа болды. Рузвельт әкімшілігінің реформалары әлеуметтік экономикалық мәселелерді шешуде мемлекеттің рөлін көтереді, елдің сыртқы саяси ұстаным, бағдарларына да өзгерістер енгізіледі.

1933 жылдың қарашасында АҚШ пен КСРО арасында дипломаттық қатынас орнап, келіссөздер жасалады. АҚШ-тың Гитлерге қарсы одаққа қатысуы Рузвельт есімімен тығыз байланысты. Рузвельт АҚШ-тың Латын Америкасы елдеріне көзқарасын өзгертіп, 1933 жылы «Тату көрші» саясатын жариялайды да, Гаитиден АҚШ әскерлерін қайтарып алады.

1930 жылдары фашистік мемлекеттердің басқыншылық саясат жүргізуі және соғыс қаупінің күшеюіне байланысты Еуропаға қатысты саясатта Рузвельт пен оның пікірлестері Батыс Еуропаның демократиялық мемлекеттерімен, оның ішінде Англиямен, жақындасу қажет деген ойда болды. Алайда АҚШ бейтарап саясат ұстануға ұмтылды. 1935 жылы конгресс бейтараптылық туралы заң қабылдайды.

Америкалықтар өз тарихында тұңғыш және соңғы рет 1940 жылы Рузвельтті үшінші рет президент етіп сайлайды. Екінші дүниежүзілік соғыс басталғаннан кейін Рузвельт әкімшілігі конгресстен бейтараптылық туралы заңды жоюға және Англия мен Францияға әскери жабдықтар беруге мүмкіншілік алды. 1941 жылы 11 наурызда ленд-лиз туралы заң қабылданады. Бұл заң фашистік басқыншылыққа қарсы күрес жүргізіп жатқан елдерге құрал-жабдықтарды жалға беруге рұқсат ететін заң болатын. 1943 жылы қаңтарда Касабланкада өткен конференцияда Рузвельт Германияның, Италия және Жапонияның «сөзсіз тізе бүккеніне» дейін соғысатынын мәлімдеді. Үш ұлы держава: КСРО, АҚШ және Ұлыбритания басшылары Тегеранда (1943 жылы 28 қарашада ) және Қырымда (1945 жылы ақпан ) өткен конференциялар шешімдеріне қол қойды. 1944 жылы дүниежүзілік соғыстың болып жатқандығына байланысты 4-рет президент болып сайланған кезде Рузвельт соғыстан кейін Ұлы державалардың ынтымағын нығайту жөнінде пікір ұсынды. Рузвельт мемлекет қайраткері және дипломат ретінде АҚШ саясатының соғыстан кейінгі қалыптасуы мен дамуына зор үлес қосып, 20-шы саясатшы ретінде тарихта қалды.

Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA