Органикалық зат
Органикалық зат — міндетті құрамбөлігі көміртегі болып табылатын күрделі заттар. Органикалық заттарға нәруыздар, көмірсулар, липидтер және нуклеин қышқылдары жатады. Бұл қосылыстардың құрамында көміртекпен қатар сутек, азот, оттек, сондай-ақ күкірт және фосфор болады. Нәруыздар қозғалуға мүмкіндік береді, оттек тасымалдайды және жасушадағы мыңдаған химиялық реакцияларды тездетеді. Нуклеин қышқылдары жеке тірі ағза туралы бүкіл тұқым қуалайтын ақпаратты сақтайды және ұрпаққа береді. Майлар энергияны қорға жинап, бізді суықтан қорғайды (термооқшаулау), ал көмірсулар энергия алу үшін және жасушаның құрылыс материалы ретінде қажет.
Органикалық заттармен адамзат өте ертеден таныс болды. Қантты, майды, крахмалды т.б. заттарды тағам ретінде қолданды, өсімдіктерден әртүрлі бояулар алып пайдаланды. Кейбір заттарды ашытып, спирт және сірке қышқылын өндірді.
XIX ғасырдың басында жануарлар мен өсімдіктер организмдерінің негізі көміртекті заттар екені анықталды. Органикалық химияның ғылымның жеке саласы ретінде бөлінуінің басты себебі, сол кездегі минералды және органикалық заттардың тегіне деген көзқарас болды. 1808 жылы швед ғалымы Якоб Берцелиус ағзадан алынатын заттарды «органикалық заттар» деп, ал оларды зерттейтін химияның саласын «органикалық химия» деп атауды ұсынды. Сол кездегі кейбір ғалымдар органикалық заттар тек тірі организмде ғана «тіршілік күші» әсерінен түзіледі, оларды бейорганикалық заттар сияқты зертханалық әдіспен алуға болмайды деп есептеді.