Ауа тозаңы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Ауа тозаңы — газды ортада сұйық немесе қатты заттектердің қалықтаған бөлшектері. Сұйық бөлшектері бар ауа тозаңына — тұман, қатты бөлшектері бар ауа тозаңына — түтін жатады. Ауа тозаңы атмосфераның химиялық ластануының қауіпті элементі болып табылады. Әдетте, ауа тозаңы бөлшектерінің мөлшері 0,001—1000 мкм аралығында болады. Адам өкпесі үшін 0,5-тен 5 мкм-ге дейінгі бөлшектер өте қауіпті, бұдан ірілері мұрын қуысында қалып қояды. Ал өте ұсақтары тыныс алу жолдарында қалып қоймай, сумен бірге шығып кетеді. Ауа тозаңының ішінен шаң-тозаңды (газ тәрізді ортада қалықтап жүретін қатты бөлшектер), түтінді (газ конденсациясының өнімдері) және тұманды (ауадағы сұйық бөлшектер) ажыратады. Қазіргі кезде атмосферада қалықтау күйіндегі 20 млн т-дай бөлшектер бар деп шамаланады. Мұның 3/4-ін өнеркәсіптік кәсіпорындар шығарындылары құрайды (қ. Тумша). Ауа тозаңының табиғи көздеріне жанартау, гейзер, бұзылған тау жыныстары, шаңды дауыл, топырақ эрозиясы және өрт жатады. Ауа тозаңының табиғи жолмен — жанартау атқылауынан, шаңды дауылдан, орман өртінен және т.б., сондай-ақ антропогендік факторлардан — жылу электр орталығынан (ЖЭО), өнеркәсіп кәсіпорындарынан, байыту фабрикаларынан, ауыл шаруашылығынан және т.б. пайда болады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5


Мақала бастамасы Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ауа_тозаңы&oldid=2154072» бетінен алынған