Ақши ауылдық округі (Абай облысы)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Қазақстан ауылдық округі
Ақши ауылдық округі
Облысы

Абай облысы

Ауданы

Аягөз ауданы

Округ орталығы

Ақши

Енеді

2 ауыл

Тұрғыны (2021)

750

Уақыт белдеуі

UTC+5:00

Автомобиль коды

18

 Басқа мағыналар үшін Ақши ауылдық округі деген бетті қараңыз.

Ақши ауылдық округіАбай облысы Аягөз ауданындағы әкімшілік бірлік.

Әкімшілік құрамы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Құрамына Ақши, Ақтүбек ауылдары кіреді. Орталығы – Ақши ауылы.

Халқының саны (2009, 2021)[1]
Елді мекен 2009 2021 2021 2009-ға пайызбен Ерлер 2009 Ерлер 2021 2021 2009-ға пайызбен Әйелдер 2009 Әйелдер 2021 2021 2009-ға пайызбен
Ақши ауылы 914 690 75,5 457 348 76,1 457 342 74,8
Ақтүбек ауылы 162 60 37 86 37 43 76 23 30,3
Жалпы саны 1076 750 69,7 543 385 70,9 533 365 68,5

Округ деректері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1949 жылы Қара-күнгей колхозы болып құрылып, кейіннен Қара-күнгей, Жас тілек және Елтай колхоздарын біріктіріп Н.Хрущев атындағы колхоз құрылып орталығы Ақши ауылы болып аталып осы колхозға Қасенов Нұрахмет басшылық еткен. 1957 жылы наурыз айында колхоз таратылып Мыңбұлақ кеңшарына қосылған. 1963 жылы Мыңбұлақ кеңшарынан бөлініп қайтадан Ақши кеңшары құрылып, оған Биесимас, Шұбартөс ауылдары қосылған. Кеңшар орталығы 1970 жылы жаңадан Сарыарқа ауылы салынып сонда көшірілді. 1974 жылы Ақши кеңшарынан бөлініп Сабыржан Ғаббасов атындағы кеңшар болып құрылды, осы кеңшарға Ақтүбек және Көкащы елді мекендері кірді және жаңадан құрылған кеңшарға директор болып Тлеубаев Өскенбай басшылық жасады. Кеңшар орталығында 1975 жылдан бастап 10 жылдық мектеп, кеңсе үйі, МТМ, құрылыс объектісі, ауыз су құбыры, дүкендер, наубайхана, монша және жылына 20-25 тұрғын үйлер сондай-ақ жаңадан мал қыстақтары салынды. 1974-1980 жылдары Ө.Тлеубаев басшылық жасаған кезде С.Ғаббасов кеңшарының өрлеу жылдары болды. Осы кеңшар 8000 га жерге егін егіп, сонымен қатар 30 000 қой-ешкі, 2500 ірі-қара, 800 бас жылқы малдарын өсірген қатардағы шаруашылық болған. Кеңшарды 1980-1986 жылдары Бағдат Оралбаев, 1986-1988 жылдары Еркін Күйебаев басшылық еткен кезде астық алу мен мал басынан төл алудан жақсы көрсеткіштер көрсетіп аудан бойынша алдыңғы қатарлы шаруашылық атанды. 1988-1990 жылдары Санақ Махметов басқарса, 1990-1994 жылдар аралығында Тұрысбек Сембеков басшылық жасап, 1994-1995 жылдарда Айтқазы Еркебаев Ақши ұжым шаруашылығын басқарды. 1996 жылы жекешелендіру жұмыстары жүргізіліп, бірнеше шаруа қожалықтары құрылды. Кеңшардың өркендеуіне өлшеусіз еңбек сіңірген, еңбектері жоғары бағаланған Ленин орденінің иегері атағын алған Төкен Жұмаділов, Еңбек Қызыл Ту орденінің иегерлері Ілияс Бекентұров, Ерсайын Құдагелдин және алдыңғы қатарлы механизаторлар Нұрзада Ақанаев, Мэлс Айтжанов, Төкей Өсербаев, Көбелдес Рахметов, Аманғазы Ахтаев, Тоқтар Оспанов, Сүбебек Искаков, Қасымжан Түсіпжанов, Мұқатай Майланов, Жолдығазы Айтжанов, Жақсылық Әлімбаев, Қызырхан Баяхметов, Қалияс Бекентұров сынды азаматтар ел тарихына жазылды. Ауылдың өркендеуіне үлкен үлес қосқан басшылар – Авленов Талас, Бөлегенов Матайбай, Атымтаев Орынғали, Саңқайбаев Өртбай, Уалиев Келсін, Жансарин Жұмақан, Садуақасов Түгелбай, Бейсеғожин Рымжан, Байтуғанова Рысхан, Ермұхамет Кулов. Мал басының жылдан жылға өсуіне атсалысқан малшылар – Хасенов Қабылахмет, Мүлікбаев Мұратқажы, Қасенов Нұреке, Айтжанов Сарсеғали, Додабақов Сарқытбай, Сахариев Дүйсенбек, Тұраров Құсман, Бокишев Қамысбай, құрлысшылар – Алмұхаметов Мүтән, Дүйсенбаев Бейсембай, Искаков Қыдырбек, Байшөкенов Сабыр, Сабырбеков Мұхаметқазы және т.б. ауыл еңбеккерлерінің аттары ел аузынан түспейді. Отан үшін от кешкен Бұланов Бейсеғажы, Елікбаев Түсіпжан, Әйтімбетов Сабырбек, Иманалин Бекентұр, Бақтыбазаров Манап, Темірғалиев Жұмағали, Абылғазин Мұқанай, Қарасартов Жұмакелді, Өміржанов Толыбай, Ахтаев Омария, Мұсасарин Мұхтар, Оспанов Жүніс, Тайманов Төлеуғазы сынды аталарымыз, сонымен қатар соғыс кезінде тылда еңбек еткен Орынбаева Ғазиза, Мұхаметқалиев Мұхаметия, Ахметқалиева Қалимаш, Закирова Ақпан, Өміржанова Ажар, Серікбаева Бәйке, Сақыпжанова Бәтен, Саманбетова Маңлық, Сүлейменова Нәйля, Мұхаметқалиева Үгіл, Бекназаров Қасымжомарт, Абдилдин Жұмаш, Бекназарова Бәтіш, Қарынова Кәметай, Нығметжанов Зада, Құрманбайқызы Шәрбан, Темірғалиева Рабиға, Ахметқалиева Минуар аталарымыз бен аналарымыз соғыстан кейінде әр салада еңбек етіп ауылдың өркендеуіне өз үлестерін қосқан. Жас ұрпаққа сапалы білім, саналы тәрбие беруде қажымай еңбек еткен ұстаздар Қарасартов Төкен, Шумаков Жақсыбай, Абзиева Сағдат, Ешмұхаметова Қайыпжамал, Мұқанова Күлпан, Жолдасбаева Қаршыға, Дүйсенбаев Кәден, Жұмабекова Рысхан, Бекентұров Ғаппас, Дүйсенов Қабаш, Мұхаметжанов Ғазиз және 30 жылға жуық Ақши орта мектебін басқарып келе жатқан Ахметқазы Жұмағазыұлының ұжымы білім нәрін берген оқушылары бүгінгі күні еліміздің әр жерінде еңбек етуде. Алдыңғы буыннын жолын ұстанып бүгінгі күні ауылдың көркейуіне атсалысып келе жатқан азаматтарымыз Қалиас Бекентұров, Сағидолла Жұмаханов, Болат Қасенов, Еркін Шонашевтар басқаратын шаруа қожалықтары, Сайран, Еділ Жұмахановтар, Гүлзия Темірғалиева сияқты кәсіпкерлер халыққа қызмет көрсетіп ел құрметіне бөленіп жүр.Әкімшілік орталығы: Ақши ауылдық округі, Аягөз ауданынан 45 км қашықтықта, облыс орталығынан 338 км қашықтықта орналасқан. Ауыл әкімшілігіне бір елді мекен кіреді – Ақтүбек ауылы орталықтан 18 км қашықтықта орналасқан. Ауылдық округтің жалпы жер көлемі – 90 320 га оның ішінде: 3857 га егістік, 4861 га шабындық, 79060 га жайылымдық, 2542 га босалқы жерлер болып табылады. Ауылдық округте 1 орта мектеп, 1 бастауыш мектеп, 1 ФАП, 1 ФП, Мәдениет үйі, Мешіт, Тойхана, 3 азық-түлік дүкені, Казпошта бөлімшесі, АТС, ауылдық кітапхана халыққа қызмет көрсетсе сонымен қатар 64 шаруа қожалығы тіркеліп 11 шаруа қожалығы мал қыстамаларында мал басын өсірумен айналысып, 4 шаруа қожалығы 1000 га жерге дәнді дақылдар егумен шұғылданады. Бүгінгі күні ауылымызда 1065 адам қоныстанған, оның ішінде: жұмысшылар қатарына – 595 адам, зейнеткерлер – 102 адам, оқушылар саны – 213, мұғалімдер – 35, медицина қызметкерлері – 6, тыл ардагерлері – 5 адам, батыр аналар: «Алтын алқа» иегерлері – 22 адам, «Күміс алқа» иегерлері – 15 адам, жалпы ауыл бойынша 257 отбасы бар.]

Сілтеме: http://ayagos.vko.gov.kz/kz/territorial_20.htm Мұрағатталған 7 қарашаның 2016 жылы.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]