Ақ дельфин
| Ақ дельфин | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
  | ||||||||||||||||
| Амандық күйі | ||||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||||||||
| Delphinapterus leucas (Pallas, 1776) | ||||||||||||||||
 Ареал
|
Ақ дельфин немесе Қорытпа киті (лат. Delphinapterus leucas) — нарвалдар тұқымдасының ақ дельфин түр тармағына жататын сүтқоректі. Туыстың жалғаз түрі.
Дене ұзындығы 6 м, салмағы 2 т, басы дөңгеленген, кішірек. Дене түсі жасына байланысты өзгереді: жаңа туған дельфин (ұзындығы 1,5-1,6 м) ақшыл-сұр соңынан караяды содан кейін түсі сүрланады, ересектерінің түсі ақ. Арктика, Чукотка, Беринг және Охота теңіздерінде таралған, кейде оңтүстік аймақтарында кездеседі. Балық және шаянтәрізділермен қоректенеді. Жүйелі түрде орын ауыстырып тұрады жазда су жағалауымен ашық теңізде, қыста жусарда мекендейді. Балық соңында өзенге 100 шақырымға дейін жүзіп көтеріледі. Еріксіздікке төзімді. Шектелген кәсіпшілік нысаны.[1]
Қорытпа нақты кит емес, ол - желкеншілер және марлиндермен туыстас балық түрі. Қорытпа киттерге кейде ақ аюлар да, шабуыл жасайды.
Жаңа туған қорытпаның түсі қою сұр болады. Бірақ олар уақыт келе біртіндеп түсін өзгерте бастайды, соңында қалыпты ақ түске енеді. Жаңа туған белуганың ұзындығы 1,6 метрге жетеді. Қорытпаның дене пішімі сопақтау болады. Бірақ оның қарны тоқ болса, доп-домолақ болып келеді. Оның басы мен құйрығы өте үлкен болмайды. Қорытпалар - ақырын жүзетін сүтқоректілер. Олар бесаяқтылармен, шаянтәрізділермен және балықтармен қоректенеді. Бұл киттер Арктика мұхитында көп шоғырланған. Сондай- ақ оларды субарктикалық сулардан да кездестіруге болады. Зерттеушілердің мәліметіне сүйенсек, дүниежүзіндегі барлық қорытпалардың саны 80 000-ға жетеді екен.[2]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
- ↑ Акулалар, Дельфиндер және киттер .-Алматы: "Аруна" баспасы. -Сер: "1100 қызықты деректер" ISBN 978-9965-26-553-2
