Балта Бұқарбекұлы
Балта Бұқарбекұлы[1] (туған-өлген жыдары белгісіз), ақын. 19 ғасырда Семей облысының Абыралы өнірінде өмір сүрген. Әдебиетте Қаракесек Шаншар дегеннің асында Шөжемен кездескендегі айтысы арқылы белгілі. Тобықтының аға сұлтаны Құнанбайды, Арғын билері Алшынбайды, Жолшораларды мақтап өлең айтқан. Дәстүрлі әдебиеттану еңбектерінде Балтаға үстем тап өкілдеріне жағынып өлең айтты деген кінә қойылады.
Балтанын негізгі айтысы - Шөжемен айтысқаны. Алғаш С.Сейфуллин құрастырған «Қазақ әдебиетінің ескі нұсқалары» кітабына (1933,Қызылорда), кейін «Ақын жырлары» (1958), «Айтыс» (1964, 1-том) жинақтарына енді. Әуезов 3 томдық «Айтыс» жинағына жазған алғы сөз-мақаласында Шөже мен Балта айтысына арнайы тоқталған. Бір жиында Шөжеге Кемпірбай, Тезекбай, Қалдыбай, Жамшыбайлар жабылып, Шөженің соқырлығын айтса да, жеңіліп қалады. Алшынбай мен Құнанбайдың таз, соқырлығын айтып салғанда, олар айтысқа Балтаны қосқан. Әуезов «Таяқпен Шөжеден теңдік ала алмайтынын сезген Құнанбай мен Алшынбай: «Мұны сөзбен тұқыртайық» деген оймен Балта ақынды шақырып алып айтыстырады. Ашынып отырған Шөже Балтаға да есе бермейді» дейді. Әуезов айтыс ақыны ретінде Балтаны онша жоғары бағаламайды. Осы пікірді көп томдық «Қазақ әдебиеті тарихының» 1-томының 1-кітабындағы «Айтыс» тарауының «Ақындар айтысы» бөлімінде де қайталайды.[2]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ “Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
- ↑ Мұхтар Әуезов энциклопедиясы — Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011 жыл. ISBN 978-601-282-175-8
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|