Бамилеке
| Бамилеке | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
2,1 млн. | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
дәстүрлі нанымдар |
Бамилеке — Камерундағы Мбам және Нун өзендерінің арасындағы биік таулы аймақтарды мекендейтін халықтар тобы.[1] 20 ғасырдың аяғында халық саны 2,1 млн.-нан астам адамды құрады.[2]
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бамилек тілі шығыс банту тілдеріне жатады.[3] Ең маңызды диалектілері – банджун, банганте, джанг, бафусам, фефе, бафанг.
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дінге сенушілер дәстүрлі нанымдарды ұстанады, кейбірі сүнниттік мұсылмандар, христиандар.[4][5]
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Шамамен 15 ғасырда Бамилек ата-бабалары Орталық Камерунда бірнеше шағын мемлекеттер құрды, олардың бірігуі 19 ғасырда еуропалық отарлаушылардың шапқыншылығымен үзілді.[6]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Негізгі кәсібі – қолмен атқарылатын егіншілік (маниок, ямс, кофе, майлы пальма, банан, кола, жүгері және т.б.). Олар мал өсіреді, бірақ саумайды. Бір бөлігі Дуала кәсіпорындарында және теңіз портында жұмыс істейді. Ағаш ою (адамдардың, жануарлардың, құстардың фигураларымен безендірілген ыдыстар, қызыл және қара ағаштан жасалған мүсіндер), геометриялық ою-өрнектермен кілемдер, бетперделер жасау дамыған.[7]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қоғамдық ұйымның негізін ақсақал басқаратын ауыл қауымы құрайды. Тайпалық топтарды көсемдер басқарады. Туыстық есеп патрилинейлік болып табылады; Неке патрилокальды.
Тұрғын үйлері төртбұрышты, қаңқалы, бамбуктан жасалған, сабаннан, бұтақтардан және жапырақтардан жасалған жоғары конустық төбесі бар. Есіктер мен төсеніштер оюлармен безендірілген және ашық түстермен боялған.
Күнделікті киімдері негізінен ақ түсті, мерекелік киімдер әшекейленген.
Азық-түлікте дәнді дақылдар, шелпек, көкөністер басым.[7]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Бамилеке https://megabook.ru/article/%D0%91%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5
- ↑ Бамилеке https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/799417
- ↑ Значение слова бамилеке https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B1%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5
- ↑ Современная энциклопедия - бамилеке http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/bamileke
- ↑ "Bamileke - Art & Life in Africa - The University of Iowa Museum of Art"". africa.uima.uiowa.edu. Retrieved 2022-05-15.
- ↑ Советская историческая энциклопедия https://gufo.me/dict/history_encyclopedia/%D0%91%D0%90%D0%9C%D0%98%D0%9B%D0%95%D0%9A%D0%95
- ↑ a b народы мира / Бамилеке http://www.etnolog.ru/people.php?id=BAMI