Барлау авиациясы

Су-27 ұшағымен барлау

Барлау авиациясы— стратегиялық, майдандық (тактикалық) және Әскери-теңіз флоты авиацияларының әскери іс-қимыл аймағы көлемінде қарсыластар туралы мәліметтер (олардың тактикалық, стратегиялық бағыттағы объектілері, жауынгерлік іс-әрекеттері, т.б.) алу мақсатымен әуе барлауын жүргізуге арналған түрі.

Неғұрлым дамыған елдер армияларының Барлау авиациясы құрамында көзбен шолу, фотоға түсіру және радиолокациялық бақылау арқылы күндіз де, түнде де барлау жасауға мүмкіндік беретін арнайы техникалық жабдықтармен жарақталған ұшқыш басқаратын және ұшқышсыз ұшатын ұшақтар бар. Ұшақтар әуе барлауын жүргізуге алғаш рет 1911 жылы Триполи және Балқан соғыстарында қолданылып, 1-дүниежүзілік соғыста (1914—1918) түбегейлі қалыптасты. 1939 жылы көптеген елдердің армияларында жекелеген Барлау авиациясысы звенолары, отрядтары және эскадрильялары және тактикалық барлау жүргізу мен артилл. атыстарын реттеуге арналған әскери-жауынгерлік, оперативті барлау жүргізетін — майдандық, стратегиялық барлауды қамтамасыз ететін — Бас қолбасшыға бағынышты Барлау авиациясылары болды. 2-дүниежүілік соғыс жылдары (1939 — 1945) барлау жүргізетін арнайы жабдықталған ұшақтар мен осы міндетті орындауға қосымша пайдаланылатын өзге де ұшақтар қатары күрт өсті (барлаушы ұшақтар Германия әскери әуе күштеріндегі барлық авиацияның 12,3%-ін, Ұлыбританияда—18,2%-ін құрады). Ал Кеңес өкіметі Қарулы Күштерінде сол соғыста әуе барлауына күндіз Су-2, Пе-3, Ил-2 және Ил-4; түнде — СБ, ДБ-3, Р-5 және По-2 ұшақтары қолданылды. Соғыстан кейінгі жылдары Барлау авиациясы қатарына жоғары сапалы фото- және радиоэлектронды аппаратуралармен жабдықталған реактивті, перспективалық ұшақтар (Су-27 т.б.) келіп қосылды. Оның бөлімдері мен бөлімшелері құрамына жердегі фотолабораториялық және фотограмметриялық жұмыстар жүргізетін әскери ұйымдар да енеді.