Бесая
| джилама сунгай (өзен адамдары) | |
| Бесая | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
40 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
Бесая (өз атауы бисая, джилама, ба-ванг, джилама сунгей) — Бруней шығанағына құятын өзендердің төменгі ағысында тұратын Малайзия халқы. Жалпы саны 40 мың адам. [1]
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Олар австронезия отбасының батыс австронезия тобына жататын бесай тілінде сөйлейді.[2]
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дінге сенушілердің діни наным-сенімдері: мұсылман-сүнниттер, кейбірі – протестанттық христиандар, дәстүрлі наным-сенімдерді сақтайды.[3]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Негізгі дәстүрлі кәсібі – күріш егу, күріш алқаптарында жүгері, бұрыш, асқабақ, бұршақ дақылдары да өседі. Техникалық дақылдардан – кокос пальмасы, темекі өсіреді. Олар буйволдарды, шошқаларды, тауықтарды өсіреді, тұщы су балықтарымен, аңшылықпен (қабан, бұғы, жабайы буйвол, қырғауыл), әйелдер терушілікпен (бал, камфора, гуттаперча, дамар шайыры) айналысады. Дәстүрлі қолөнері - тапа жасау, ағаш өңдеу.
Бесаялар тоқымашылықты, металл өңдеуді, керамика өнерін білмеген, олар малайлардан келген қолөнер бұйымдарын күріш, саго, терім өнімдеріне айырбастаған. Дәстүрлі елді мекендері өзен бойына созылған ұзын үйлерден (60 м-ге дейін) тұрады.[4]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Музыкалық-би фольклоры да, эпостары да сақталған. Екінші реттік жерлеу сақталған. Калимантанның басқа халықтарынан айырмашылығы, олар бас аулаумен айналыспаған. Бақсылар (балиан) және емшілер (дукун) бар.[5]
Қазіргі киімдері малай стиліндегі киімдер. Негізгі тағамдары - балық, көкөніс және дәмдеуіштер қосылған күріш. Ет мереке күндері тұтынылады.
Эпос, музыкалық және би фольклоры сақталған. Бақсылар (балиан) және емшілер (дукун) бар. Жұптасқан отбасылар (санан лобок) ұзын үй (санан алай) қауымдастығына бірігеді. Көп әйелдікке тыйым салынған. Көсемін таңдау байлықпен анықталады (буйволдар, білезіктер).
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Словари Современная энциклопедия БЕСАЯ https://rus-modern-enc.slovaronline.com/1501-%D0%91%D0%95%D0%A1%D0%90%D0%AF
- ↑ Бесая https://agro-archive.ru/stati/17245-besaya.html
- ↑ Современный энциклопедический словарь. 2012 https://slovar.cc/enc/sovremenniy/1836744.html
- ↑ Әлем халықтарының энциклопедиясы. Бесая http://www.etnolog.ru/people.php?id=BESA
- ↑ Словари и энциклопедии на Академике https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1746909
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
