Бонго (халық)
| обонг, бунго, абунга, мунга | |
| Бонго | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
170 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
дәстүрлі наным-сенімдер |
Бонго (обонг, бунго, абунга, мунга) — Судан аумағында тұратын халық, Бахр-эль-Газал аймағының оңтүстік бөлігінде (Тондж ауданы), жекелеген топтар Экваторлық аймақта тұрады. Бонгоға туысқан халықтар: бака, лори, митту, бели, нямуса. Жалпы саны 170 мың адамды құрайды.[1]
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Нил-Сахара отбасының Шари-Нил тобының бонго тілі. Сонымен қатар занде мен динка тілі де таралған.[2]
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дінге сенушілердің діни байланысы: дәстүрлі наным-сенімдер, бір бөлігі – католиктер.[3]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Негізгі кәсібі – қолмен атқарылатын егіншілік (құмай, күнжіт, дурра, темекі), аңшылық, балық аулау, мал шаруашылығы (қой, ешкі, т.б.), темір бұйымдарының саудасы. Қолөнердің ішінде ең көп тарағаны – ұсталық, ағаш ою, балық аулау торы мен қақпан жасау, қыш бұйымдар.[4]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дәстүрлі әлеуметтік ұйымның негізін рулар, ауыл қауымдастықтары және үлкен отбасылар құрайды. Неке қонысы вирилокалды, көп әйелділік жиі кездеседі. Туысқандық есеп патрилинейлік.
Билер мен музыкалық аспаптар алуан түрлі: барабандар, флейталар, сыбызғылар, ішектілер және т.б. Бонголардың көпшілігі ата-бабалары мен табиғат рухтарына табынады, ал сиқыршылық пен бақсылыққа сену кең таралған. Фольклор жанрлары – әндер, ертегілер, мақал-мәтелдер.
Бонго қоныстары - үлкен ағаштың (інжір немесе тамаринд) айналасында шашыраңқы орналасқан лашықтар. Үйшіктері дөңгелек пішінді, төбесі конустық сабан немесе шөптен жасалған, қабырғалары бұтақтардан, бамбуктан жасалған, ішінен балшықпен сыланған. Астық қоймалары қадаларда орналасқан.
Ерлер киімі - теріден тігілген белге орайтын таңғыш, әйелдердікі - жамбас айналасына ағаштың қабығынан, шөптен, жапырақтардан буылған түйін шоғыры. Қазіргі кезде олар көйлек ретінде көбіне мақта маталарын пайдаланады.
Негізгі тағамдары - өсімдік тектес тағамдар (жарма, ботқа).[4]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Бонго https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1753768
- ↑ Бонго https://wreferat.baza-referat.ru/%D0%91%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4) Мұрағатталған 21 наурыздың 2023 жылы.
- ↑ Современная энциклопедия БОНГО https://rus-modern-enc.slovaronline.com/1690-%D0%91%D0%9E%D0%9D%D0%93%D0%9E
- ↑ a b народы мира / Бонго http://www.etnolog.ru/people.php?id=BNGO
